เมื่อจิตเป็นอิสระจากกาลเวลาทั้งอดีตอนาคตแน่นอนทีเดียว

ความรู้สึกจะเต็มอยู่กับปัจจุบัน ตัวนี้เรียกว่า "ปราโมทย์ "

มีความอิ่มข้างในอยู่

ไม่กระวนกระวาย ไม่กระสับกระส่าย

ไม่ลุกลี้ลุกลน ไม่โลดแล่น

ไม่ปรากฏอยู่ในอดีตอนาคต

เรียกว่าตัวปราโมทย์ มีความอิ่มเอมภายใน

ปราโมทย์ตัวนี้เกิดจากปัญญานะไม่เหมือนปิติ

ปิติบางประเภทนี้เกิดจากการเพ่งเกิดจากอารมณ์ของฌานก็มี

แต่ตัวปราโมทย์เป็นผลจากปัญญาที่หยั่งลงสู่สภาวะรูปและนามตรงตามความเป็นจริง

อาศัยการฟังบ้างแล้วเอาองค์ความรู้ที่ได้ยินได้ฟัง

มาสาธยาย มาตรึกตรอง มาพิจารณา มามนสิการ

เมื่อปราโมทย์เกิดแล้ว

จิตที่มีปราโมทย์มีความอิ่มเอม เป็นลักษณะของปีติ

ปีติเกิดแล้ว

กายที่ปิติตั้งอยู่ก็จะเบา

กายเบาจิตเบา

กายเบาจิตเบาเป็นผลให้เป็นพื้นที่ให้ความสุขได้หยั่งลง

สุขภายในนะ

เมื่อความสุขหยั่งลงแล้ว เป็นพื้นที่ให้เกิดสมาธิ

เมื่อสมาธิเกิดแล้ว สัมมาสมาธิย่อมหยั่งรู้ตรงตามความเป็นจริง

ก็คือบรรลุถึงอริยสัจธรรมบรรลุถึงนิพพาน

จะเป็นแบบนี้นะ

ปิยทัสสี ภิกขุ