Ze zeggen weleens dat een kat negen levens heeft. Dit waargebeurd verhaal vertelt over hoe Sjalwa Loladze steeds wisselt van jas om zijn eigen vel te redden.

In deze aflevering van Any1 geven we nu een stem aan Sjalwa uit Georgië. Hij was kapitein van de Rode Luchtmacht, het leger van de Sovjet Unie. Hij vocht tegen Nazi-Duitsland, werd krijgsgevangen gemaakt en kreeg van de Duitser "een keuze" om uit dat kamp te komen. Door het nazi-uniform aan te trekken, mee te vechten. Deze jas knelt voor Sjalwa zeker aan het einde van de oorlog.

Het is 6 april 1945. Even voor 01.00 uur ’s nachts. Die middag hebben in een bunker op Texel drie Georgiërs, waaronder Sjalwa, een beslissing genomen die verstrekkende gevolgen heeft. Ze besluiten om in opstand te komen tegen de Wehrmacht op Texel, hun superieuren. De opstand zou weken duren en mislukken: hij zou het leven kosten aan 500 Georgiërs, 117 Nederlanders en ongeveer 2000 Duitse militairen.

Loladze en zijn Georgische kameraden zijn begraven op het Texel. Dit Ereveld draagt zijn naam. Samen met Gelein Jansen, geboren en getogen op dit waddeneiland, bezoeken we het graf van Sjalwa. Én een andere inwoner, André Ran, vertelt wat hij als achtjarig kind zag tijdens deze Georgische opstand. André zag toen o.a. de bajonet, die nu in het Luchtvaart- en Oorlogsmuseum Texel in de vitrinekast te zien is.

(C)2023 www.stichtinglaudio.nl/any1
Any1 is een podcast met interactief beeldverhaal voor voortgezet onderwijs. In deze podcastreeks beginnen we met een recent verhaal van een Nederlandse militair. In de volgende podcasts zijn audioverhalen uit WOII het uitgangspunt en inspiratie om met middelbare scholieren een genuanceerd gesprek aangaan. Een gesprek waarin we aan de hand van ons verleden, met elkaar, het heden kunnen duiden. Een gesprek over de helden, de slachtoffers en de daders van nu. Niet met de bedoeling een schuldige aan te wijzen, maar om te kijken of we in het nu iets kunnen leren van deze verhalen. Vanuit onze overtuiging dat door nieuwsgierigheid aan te boren, vragen te stellen en naar elkaar te luisteren, de weg naar begrip en empathie openligt. Welke grens bepaalt of je held, dader of slachtoffer bent?