Ook als je thuis bent gebleven, kan heimwee groeien. Zo ervaart Ruth het verlies van haar zus: Anneliese Lehrmann. Ze werd door de nazi's gestuurd om op kantoor te werken van de Duitse legerbasis in het Nederlandse Meppel. Vlak voor het einde van de Tweede Wereldoorlog komt Anneliese om bij een treinexplosie door de geallieerden.

Ruth bezoekt jaren later het graf van haar zus op de Duitse oorlogsbegraafplaats in Limburg. Na jaren te hebben gezwegen, vertelt ze daar aan een medewerker haar verhaal. Plus dat van Anneliese. Daarom kunnen we dit verhaal van deze zussen nu delen met jou in deze aflevering van Any1. Ruth: "Een machinegeweerkogel raakte je hoofd. Dat is kwijt. Niet hier, hierbinnen. Ik zie je nog voor me".

(C)2024

Any1 is een podcast met interactief beeldverhaal voor voortgezet onderwijs. In deze podcastreeks beginnen we met een recent verhaal van een Nederlandse militair. In de volgende podcasts zijn audioverhalen uit WOII het uitgangspunt en inspiratie om met middelbare scholieren een genuanceerd gesprek aangaan. Een gesprek waarin we aan de hand van ons verleden, met elkaar, het heden kunnen duiden. Een gesprek over de helden, de slachtoffers en de daders van nu. Niet met de bedoeling een schuldige aan te wijzen, maar om te kijken of we in het nu iets kunnen leren van deze verhalen. Vanuit onze overtuiging dat door nieuwsgierigheid aan te boren, vragen te stellen en naar elkaar te luisteren, de weg naar begrip en empathie openligt. Welke grens bepaalt of je held, dader of slachtoffer bent?

Het is een bekend fenomeen onder verpleegkundigen. De eerste die door je vingers glipt. Dat blijft je een leven lang bij. Eigenlijk geldt dat voor iedereen: de eerste keer maakt vaak veel indruk. Zoals Annie en Huub uit Margraten getuigen waren hoe het Amerikaans Ereveld in hun dorp is ontstaan.

Één van de vier vrouwen die daar is begraven, is Wilma Vinsant. Haar bijnaam was Dolly, vanwege haar klein postuur. Maar pas op. Als vliegende verpleegster redde zij tientallen levens. Helaas overleefde zij zelf de Tweede Wereldoorlog niet. En toch.. voor ons is Dolly de beste: nummer één. Ook voor jou? Oordeel zelf in deze aflevering van Any1.

(C)2024

Any1 is een podcast met interactief beeldverhaal voor voortgezet onderwijs. In deze podcastreeks beginnen we met een recent verhaal van een Nederlandse militair. In de volgende podcasts zijn audioverhalen uit WOII het uitgangspunt en inspiratie om met middelbare scholieren een genuanceerd gesprek aangaan. Een gesprek waarin we aan de hand van ons verleden, met elkaar, het heden kunnen duiden. Een gesprek over de helden, de slachtoffers en de daders van nu. Niet met de bedoeling een schuldige aan te wijzen, maar om te kijken of we in het nu iets kunnen leren van deze verhalen. Vanuit onze overtuiging dat door nieuwsgierigheid aan te boren, vragen te stellen en naar elkaar te luisteren, de weg naar begrip en empathie openligt. Welke grens bepaalt of je held, dader of slachtoffer bent?

Wat is een wonder? Een baby die geboren wordt? Of hoe een overleden familielid gevonden wordt: zelfs na jaren en zélfs als hij kilometers ver van het vaderland is begraven?

De dochter en kleindochter van een verloren gewaande Sovjetsoldaat uit de Tweede Wereldoorlog hebben hun familielid na meer dan 75 jaar teruggevonden in Leusden. De militair, Aleksej Andrejevitsj Andrejev, ligt daar op het Sovjet Ereveld, waar 865 oorlogsslachtoffers uit de voormalige Sovjet-Unie zijn begraven. Journalist Remco Reiding, die al meer dan twintig jaar zoekt naar nabestaanden van de soldaten op het veld, zag een onbekend nummer op zijn telefoon: "Een nummer uit Letland. Toen ik de voicemail afluisterde, kreeg ik kippenvel."

In deze aflevering van Any1 hoor je de bijzondere zoektochten van Remco en de familie van Aleksej uit Letland.

(C)2024

Any1 is een podcast met interactief beeldverhaal voor voortgezet onderwijs. In deze podcastreeks beginnen we met een recent verhaal van een Nederlandse militair. In de volgende podcasts zijn audioverhalen uit WOII het uitgangspunt en inspiratie om met middelbare scholieren een genuanceerd gesprek aangaan. Een gesprek waarin we aan de hand van ons verleden, met elkaar, het heden kunnen duiden. Een gesprek over de helden, de slachtoffers en de daders van nu. Niet met de bedoeling een schuldige aan te wijzen, maar om te kijken of we in het nu iets kunnen leren van deze verhalen. Vanuit onze overtuiging dat door nieuwsgierigheid aan te boren, vragen te stellen en naar elkaar te luisteren, de weg naar begrip en empathie openligt. Welke grens bepaalt of je held, dader of slachtoffer bent?

Ja, de verhalen: die kent hij uit de geschiedenisboeken. Ergens weet Franck van Erven ook dat zijn vader in een concentratiekamp tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft gezeten. Maar wat daar nou precies is gebeurd? Pap praat niet. Kán er niet over praten: te pijnlijk. Misschien is het wel daarom dat Franck nog nooit op de plek van onze voormalige bezetter geweest.

In deze aflevering van onze podcast nodigen we Franck uit op de plek van "zijn vijand": de Duitse oorlogsbegraafplaats. Dat zet hem aan het denken. Wie weet was Franck hetzelfde overkomen als… Heinz.

Één van de graven op deze Duitse begraafplaats is van Heinz

(C)2024

Any1 is een podcast met interactief beeldverhaal voor

Welke grens bepaalt of je held, dader of slachtoffer bent?

Ze zeggen weleens dat een kat negen levens heeft. Dit waargebeurd verhaal vertelt over hoe Sjalwa Loladze steeds wisselt van jas om zijn eigen vel te redden.

In deze aflevering van Any1 geven we nu een stem aan Sjalwa uit Georgië. Hij was kapitein van de Rode Luchtmacht, het leger van de Sovjet Unie. Hij vocht tegen Nazi-Duitsland, werd krijgsgevangen gemaakt en kreeg van de Duitser "een keuze" om uit dat kamp te komen. Door het nazi-uniform aan te trekken, mee te vechten. Deze jas knelt voor Sjalwa zeker aan het einde van de oorlog.

Het is 6 april 1945. Even voor 01.00 uur ’s nachts. Die middag hebben in een bunker op Texel drie Georgiërs, waaronder Sjalwa, een beslissing genomen die verstrekkende gevolgen heeft. Ze besluiten om in opstand te komen tegen de Wehrmacht op Texel, hun superieuren. De opstand zou weken duren en mislukken: hij zou het leven kosten aan 500 Georgiërs, 117 Nederlanders en ongeveer 2000 Duitse militairen.

Loladze en zijn Georgische kameraden zijn begraven op het Texel. Dit Ereveld draagt zijn naam. Samen met Gelein Jansen, geboren en getogen op dit waddeneiland, bezoeken we het graf van Sjalwa. Én een andere inwoner, André Ran, vertelt wat hij als achtjarig kind zag tijdens deze Georgische opstand. André zag toen o.a. de bajonet, die nu in het Luchtvaart- en Oorlogsmuseum Texel in de vitrinekast te zien is.

(C)2023 www.stichtinglaudio.nl/any1
Any1 is een podcast met interactief beeldverhaal voor voortgezet onderwijs. In deze podcastreeks beginnen we met een recent verhaal van een Nederlandse militair. In de volgende podcasts zijn audioverhalen uit WOII het uitgangspunt en inspiratie om met middelbare scholieren een genuanceerd gesprek aangaan. Een gesprek waarin we aan de hand van ons verleden, met elkaar, het heden kunnen duiden. Een gesprek over de helden, de slachtoffers en de daders van nu. Niet met de bedoeling een schuldige aan te wijzen, maar om te kijken of we in het nu iets kunnen leren van deze verhalen. Vanuit onze overtuiging dat door nieuwsgierigheid aan te boren, vragen te stellen en naar elkaar te luisteren, de weg naar begrip en empathie openligt. Welke grens bepaalt of je held, dader of slachtoffer bent?

In deze aflevering van Any1 bezoeken we het graf van de Duitse militair Georg Quass uit de Tweede Wereldoorlog. Hij is begraven in een dorp waar meer doden dan levenden zijn.

De Duitse Georg Quass is 40 jaar oud en vader van zeven kinderen. Op dit moment staat hij met vier soldaten voor een overmacht van de vijand. Hij weet dat ze het niet zullen overleven. Hij weet dat dat geen goede reden zal zijn voor het krijgsgerecht: je moet strijden tot de dood. Hij weet dat er kinderen en moeders in de huizen rondom wonen en weet dat ook zij dit niet zullen overleven. Geeft hij opnieuw een bevel uit om te schieten?

Op dit moment in zijn leven, geven we in deze Any1-podcast Georg weer een stem. Samen met Sjoerd Ewals van de Duitse oorlogsbegraafplaats bezoeken we het graf van Georg, tussen meer dan 32 duizend kruisen: het zijn de graven van andere Duitse oorlogsslachtoffers. Sjoerd beseft op deze plek in het Limburgse Ysselsteyn nog altijd de impact van WO2: "Wat ik hier zie, 32 duizend graven, dat aantal mensen ging iedere dag tijdens WO2 dood".

(C)2023 www.stichtinglaudio.nl/any1
Any1 is een podcast met interactief beeldverhaal voor voortgezet onderwijs. In deze podcastreeks beginnen we met een recent verhaal van een Nederlandse militair. In de volgende podcasts zijn audioverhalen uit WOII het uitgangspunt en inspiratie om met middelbare scholieren een genuanceerd gesprek aangaan. Een gesprek waarin we aan de hand van ons verleden, met elkaar, het heden kunnen duiden. Een gesprek over de helden, de slachtoffers en de daders van nu. Niet met de bedoeling een schuldige aan te wijzen, maar om te kijken of we in het nu iets kunnen leren van deze verhalen. Vanuit onze overtuiging dat door nieuwsgierigheid aan te boren, vragen te stellen en naar elkaar te luisteren, de weg naar begrip en empathie openligt. Welke grens bepaalt of je held, dader of slachtoffer bent?

In deze aflevering van Any1 geven we een overleden Amerikaanse soldaat uit de Tweede Wereldoorlog weer een stem.

De Amerikaanse Lawrence (roepnaam Larry) Block heeft een lastige jeugd, met een weinig liefdevolle moeder en pesterijen op school. Dit resulteert uiteindelijk in een woede-uitbarsting, waarbij hij zijn moeder aanvalt met een hamer. Ze raakt gewond en Lawrence wordt weggestuurd naar een huis op het platteland, om ‘opnieuw te beginnen’, zoals de rechter het uitdrukt. In zijn latere leven gaat hij vrijwillig bij het leger, in de hoop dat het uniform hem een soort camouflage biedt en hem in staat stelt ‘één van de jongens’ te zijn. Daar vindt hij een thuisgevoel: een gevoel dat hij in zijn kinderjaren niet of nauwelijks heeft gekend.
Lawrence wordt als krijgsgevangene naar een kamp in Duitsland gestuurd. Daar wordt hij doodgeschoten, op het moment dat hij iets wilde doen voor een medegevangene in nood.

Lawrence heeft nooit een graf gekregen. Hij wordt nog altijd vermist. Zijn naam staat op een muur van andere Amerikaanse vermisten uit WO2 op de Amerikaanse militaire begraafplaats in het Limburgse Margraten. Sebastiaan Vonk van Fields of Honor Foundation zoekt de verhalen achter deze namen en graven. Ze worden o.a. gebundeld in een database en een bijzonder boek, want zoals Sebastiaan zegt: "Het is ook een beetje kijken in de spiegel, naar jezelf".

(C)2023 www.stichtinglaudio.nl/any1
Any1 is een podcast met interactief beeldverhaal voor voortgezet onderwijs. In deze podcastreeks beginnen we met een recent verhaal van een Nederlandse militair. In de volgende podcasts zijn audioverhalen uit WOII het uitgangspunt en inspiratie om met middelbare scholieren een genuanceerd gesprek aangaan. Een gesprek waarin we aan de hand van ons verleden, met elkaar, het heden kunnen duiden. Een gesprek over de helden, de slachtoffers en de daders van nu. Niet met de bedoeling een schuldige aan te wijzen, maar om te kijken of we in het nu iets kunnen leren van deze verhalen. Vanuit onze overtuiging dat door nieuwsgierigheid aan te boren, vragen te stellen en naar elkaar te luisteren, de weg naar begrip en empathie openligt. Welke grens bepaalt of je held, dader of slachtoffer bent?

Timo ging om de vrede te bewaken, voor anderen. Maar hij kwam zelf om door geweld.

Dit is het verhaal van Timo Smeehuijzen, Nederlandse militair in Afghanistan. Én het verhaal van Laura, zijn zus. Samen met documentairemaker Lubert Priems bezoekt Laura het graf van haar broer op het Nationaal Ereveld Loenen. Zij vertelt over waarom de Amsterdamse Timo naar Afghanistan ging, wat daar gebeurde en hoe zij haar broer iedere dag thuis nog hoort. Ieder uur. Via een piepje. Van een klokje, ooit gekregen van hem.
Aan de rand van dit Ereveld in het herdenkings- en educatiecentrum kijkt Theo Vleugels, directeur van de Oorlogsgravenstichting, naar het kinderschoentje van Timo. Dat doet hem denken aan een bijzondere, intieme brief die hij ooit heeft geschreven, maar die nooit aan iemand is overhandigd. Gelukkig niet.

(C)2023 www.stichtinglaudio.nl/any1
Any1 is een podcast met interactief beeldverhaal voor voortgezet onderwijs. In deze podcastreeks beginnen we met een recent verhaal van een Nederlandse militair. In de volgende podcasts zijn audioverhalen uit WOII het uitgangspunt en inspiratie om met middelbare scholieren een genuanceerd gesprek aangaan. Een gesprek waarin we aan de hand van ons verleden, met elkaar, het heden kunnen duiden. Een gesprek over de helden, de slachtoffers en de daders van nu. Niet met de bedoeling een schuldige aan te wijzen, maar om te kijken of we in het nu iets kunnen leren van deze verhalen. Vanuit onze overtuiging dat door nieuwsgierigheid aan te boren, vragen te stellen en naar elkaar te luisteren, de weg naar begrip en empathie openligt. Welke grens bepaalt of je held, dader of slachtoffer bent?