Η ελληνική οικονομία βρίσκεται μπροστά σε μεγάλες προκλήσεις: γήρανση του πληθυσμού, μεταναστευτικές ροές, τεχνολογικές αλλαγές και ένα ασφαλιστικό σύστημα που συνεχώς δοκιμάζεται. Τι σημαίνουν όλα αυτά για τις δουλειές του αύριο, για τις συντάξεις των επόμενων δεκαετιών και για τους νέους που αναζητούν προοπτική; Στο σημερινό επεισόδιο της σειράς «Άκου την επιστήμη» ο γνωστός οικονομολόγος και ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πλάτων Τήνιος, μιλά για το πού βρισκόμαστε σήμερα και ποιον δρόμο μπορούμε να ακολουθήσουμε αύριο.

Με σπουδές στα Οικονομικά στο Κέιμπριτζ και στην Οξφόρδη, ο Πλάτων Τήνιος έχει διατελέσει σύμβουλος του πρωθυπουργού μεταξύ 1996 και 2004, με ειδικότερο αντικείμενο τις οικονομικές πτυχές της κοινωνικής πολιτικής. Μεταξύ 1999 και 2004 ήταν μέλος της Επιτροπής Κοινωνικής Προστασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπήρξε ο βασικός συντάκτης της Έκθεσης Σπράου για τις συντάξεις το 1997.  Ασχολείται με την έρευνα, δημοσιεύει και αρθρογραφεί για τα οικονομικά των ασφαλίσεων, τις συντάξεις, την πολιτική οικονομία των μεταρρυθμίσεων και ειδικότερα για τη γήρανση και τη μακροβιότητα.Έχει μελετήσει την εισαγωγή  συντάξεων τριών πυλώνων ως μοχλό αναπτυξιακής ανάκαμψης για την Ελλάδα.

Στο σημερινό επεισόδιο της σειράς «Άκου την Επιστήμη», ο Στάθης Γκόνος, ένας από τους πλέον διακεκριμένους Έλληνες επιστήμονες στον τομέα της βιολογίας της γήρανσης και της μακροβιότητας, απαντά σε ερωτήματα που αφορούν τα όρια της επιστήμης και της ανθρώπινης παρέμβασης στον χρόνο, περιγράφει τις πιο πρόσφατες εξελίξεις στη μοριακή βιολογία και αναφέρεται στον ρόλο της διατροφής, των γονιδίων και της τεχνητής νοημοσύνης σε μια μακρά και ποιοτική ζωή.

Εξηγεί επίσης το πώς και γιατί γερνά το σώμα μας, αν υπάρχει τελικά «ελιξίριο νεότητας», πού και πώς η επιστήμη συναντά τη φιλοσοφία. Το θέμα δεν είναι μόνο πώς θα ζήσουμε περισσότερο αλλά, κυρίως, πώς θα ζήσουμε καλύτερα.

Με σπουδές στη Φαρμακευτική και τη Βιοχημεία, ο Στάθης Γκόνος έχει εκτεταμένη ερευνητική δραστηριότητα σε κορυφαία ινστιτούτα της Ελλάδας και του εξωτερικού. Έχει αφιερώσει την καριέρα του στην κατανόηση των βιολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων που επηρεάζουν τη γήρανση καθώς και στη δυνατότητα καθυστέρησης, ακόμη και διαχείρισής της. Το τελευταίο του βιβλίο «Ευζωία και Μακροβιότητα» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός.

Ποιο είναι το ψυχολογικό προφίλ της Gen Z; Ποιες είναι οι βασικές ανάγκες και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει; Ποιοι είναι οι κυριότεροι στρεσογόνοι παράγοντες που την επηρεάζουν σήμερα; Υπάρχουν διαφορές στον τρόπο που αντιλαμβάνονται και αποδέχονται την ψυχοθεραπεία η Gen Z και οι προηγούμενες γενεές; Και πώς διαχειρίζονται την ψυχική τους υγεία τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα της Gen Z;

Η Gen Z έχει μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας, υπερσύνδεσης και διαρκούς αναζήτησης της αυθεντικότητας και συχνά χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη ευαισθησία, ενώ επιβαρύνεται από ψυχολογικές πιέσεις. Ο ψυχολόγος και ψυχοθεραπευτής Βασίλης Κιοσσές μας βοηθά να κατανοήσουμε τον πολύπλοκο κόσμο της ψυχικής υγείας αυτής της ιδιαίτερης γενιάς.

Ο Βασίλης Κιοσσές έχει εργαστεί σε δομές κοινωνικής φροντίδας ως ψυχολόγος και υπήρξε στέλεχος του Κέντρου Συμβουλευτικής Γυναικών του δήμου Καστοριάς, δουλεύοντας με γυναίκες-θύματα κακοποίησης. Το 2013, στο πλαίσιο των διδακτορικών του σπουδών, δημιούργησε το «Έλα στη θέση μου, Γιατρέ!», ένα πρότυπο βιωματικό πρόγραμμα εκπαίδευσης φοιτητών Ιατρικής και επαγγελματιών υγείας στην ενσυναίσθηση, που απέσπασε 3 βραβεία.

Τι είναι πραγματικά η νευροψυχολογία και ποιον ρόλο παίζει στην καθημερινότητά μας; Πώς αλληλοεπηρεάζονται ο εγκέφαλος, η συμπεριφορά μας και η ευτυχία; Από τη μαθησιακή ανάπτυξη των παιδιών και τη διαχείριση του άγχους μέχρι την κατανόηση σύνθετων καταστάσεων όπως η άνοια ή οι ψυχαναγκαστικές διαταραχές, η νευροψυχολογία φωτίζει τις βαθύτερες λειτουργίες του νου και μας βοηθά να κατανοήσουμε καλύτερα τον εαυτό μας και τους άλλους.
 

Η νευροψυχολόγος Ελισσάβετ Κάλμπαρη, μέσα από την εμπειρία και τη γνώση της, μας ξεναγεί στον πολύπλοκο κόσμο του ανθρώπινου νου, βοηθώντας μας να κατανοήσουμε τι πραγματικά συμβαίνει πίσω από τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές μας. Από το αν η προσωπικότητά μας είναι έμφυτη ή διαμορφώνεται με το πέρασμα του χρόνου μέχρι το αν ο καρκίνος μπορεί να θεωρηθεί ψυχοσωματική ασθένεια, μας εξηγεί πώς ο εγκέφαλος επηρεάζει και καθορίζει κάθε πτυχή της ζωής μας.

Μπορούν οι κρατικές πολιτικές να μειώσουν φαινόμενα όπως η βία ή οι διακρίσεις μεταξύ εθνοτικών ομάδων; Υπάρχουν πετυχημένα παραδείγματα; Και πώς συνδέεται η ταυτότητα με αποφάσεις που θεωρούμε «προσωπικές», όπως η επιλογή συντρόφου ή τόπου διαμονής; Για όλα αυτά, αλλά και για τον ρόλο της πολιτικής, τη δύναμη των κοινωνικών δικτύων, το αν και πώς μπορούμε να ξεπεράσουμε προκαταλήψεις, όπως και για την πορεία της από την Ελλάδα στο Στάνφορντ, μιλήσαμε με τη Βίκυ Φούκα, μία από τις διακεκριμένες ερευνήτριες στον τομέα της πολιτικής συμπεριφοράς, της ταυτότητας και των κοινωνικών συγκρούσεων. Η δουλειά της μας βοηθά να κατανοήσουμε σε βάθος τον τρόπο που σχηματίζονται οι έννοιες «εμείς» και «οι άλλοι», που οι ταυτότητες επηρεάζουν ακόμα και τις πιο «προσωπικές» επιλογές μας, και τι μπορεί να σημαίνει πραγματικά ελεύθερη επιλογή σε έναν πολιτικά και κοινωνικά φορτισμένο κόσμο.

Αφορμή γι’ αυτήν τη συνέντευξη στάθηκε η πρόσφατη βράβευσή της με το Επιστημονικό Βραβείο του Ιδρύματος Μποδοσάκη 2025 για τις Κοινωνικές Επιστήμες στον κλάδο της Πολιτικής Επιστήμης, μια διάκριση που αναδεικνύει κάθε δύο χρόνια το έργο νέων Ελλήνων και Ελληνίδων επιστημόνων έως 40 ετών, οι οποίοι με την αριστεία και τη συνεισφορά τους ξεχωρίζουν διεθνώς.

Ένα ντοκιμαντέρ στο Netflix εδώ και καιρό έχει πυροδοτήσει συζητήσεις. Πρόκειται για το «Don’t Die: The Man Who Wants to Live Forever» («Μην Πεθάνεις: Ο Άνθρωπος που Θέλει να Ζήσει για Πάντα»), με πρωταγωνιστή τον μεγιστάνα Μπράιαν Τζόνσον ο οποίος ξοδεύει εκατομμύρια για να αντιστρέψει τη βιολογική του ηλικία. Βιοαισθητήρες, δίαιτες ακριβείας, παρεμβάσεις στο DNA και «ηλεκτροσόκ» για μεγαλύτερες στύσεις συνθέτουν ένα προσωπικό πείραμα με στόχο την αθανασία ή, τουλάχιστον, την αναβολή του αναπόφευκτου. Τι λέει, όμως, η επιστήμη, για όλα αυτά; Μπορεί να γίνει πραγματικότητα η αιώνια νιότη και να κερδίσουμε τον χρόνο;

Ο Καθηγητής Βιολογίας και Γενετικής στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ, Αριστείδης Ηλιόπουλος μιλά, επίσης, για το πώς μπορεί η γενετική να συμβάλει στη διάγνωση και θεραπεία ασθενειών όπως ο καρκίνος. Και απαντά στα παρακάτω ερωτήματα: Μπορούμε να φτάσουμε κάποια στιγμή στο σημείο όπου η θεραπεία για πολλούς τύπους καρκίνου θα είναι εφικτή; Γιατί πολλοί συσχετίζουν τον καρκίνο με το άγχος; Τα συναισθήματά μας είναι απόρροια γενετικών προδιαθέσεων ή του περιβάλλοντος στο οποίο μεγαλώνουμε; Η ερωτική έλξη προς τα άλλα άτομα σχετίζεται με κάποια γενετική προδιάθεση; Και τι θα άλλαζε αν γνωρίζαμε την ημέρα που θα πεθάνουμε;

Ο καθηγητής Λατινικής Φιλολογίας και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, Θεόδωρος Παπαγγελής, φωτίζει ξανά έναν από τους πιο συναρπαστικούς ποιητές της αρχαιότητας, στη νέα του μετάφραση των «Μεταμορφώσεων» του Οβιδίου (εκδόσεις Gutenberg). Με αφορμή αυτό το σπουδαίο εκδοτικό γεγονός, μιλά για τη θέση της ποίησης σήμερα, τους νέους και τα social media, τη ρευστότητα του φύλου με αναφορές από τον διεμφυλικό Τειρεσία μέχρι τη μεταμόρφωση της Καινής σε Καινέα, τον ρόλο του φιλολόγου στη δημόσια σφαίρα και τη διαχρονική ανάγκη του ανθρώπου να βρίσκει νόημα μέσα από τη λογοτεχνία. Επιπρόσθετα, θέτει κρίσιμα ερωτήματα για τον ρόλο του πανεπιστημίου στην εποχή μας.

​

Ο Αδριανός Γολέμης έχει συνοδεύσει τα τελευταία χρόνια αστροναύτες σε εκτοξεύσεις ως μέλος της ιατρικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος και αναμένεται να γίνει ο πρώτος Έλληνας αστροναύτης. Στο συγκεκριμένο επεισόδιο μας εξηγεί ποιες είναι οι κύριες προκλήσεις στην υγεία των αστροναυτών κατά τις αποστολές; Περιγράφει ιδιαίτερες εμπειρίες όπως τη διαμονή του για έναν χρόνο στην Ανταρκτική και μεταξύ άλλων απαντά αν η ανθρωπότητα θα μπορέσει να μετοικήσει σε άλλους πλανήτες 
 

Ο Αδριανός Γολέμης συμμετέχει στο 10ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, που φέτος συμπληρώνει 10 χρόνια επιτυχημένης παρουσίας και διεξάγεται από τις 9 έως τις 12 Απριλίου 2025.

Σε τι είδους αδιέξοδα οδηγούμαστε στη ρευστή εποχή μας; Γιατί σήμερα οι σχέσεις είναι τόσο ασταθείς και εύθραυστες; Γιατί οι άνθρωποι στις μέρες μας αναζητούν μια αγάπη που είναι διαιρεμένη ανάμεσα στην επιθυμία για συγκινήσεις και στον φόβο του δεσμού; Και ποια είναι η συμπεριφορά του νου στους ψυχικά αρρώστους;  Η ομότιμη καθηγήτρια Ψυχιατρικής στο ΕΚΠΑ, Μένη Μαλλιώρη, απαντά.   

Είναι η Ελλάδα σήμερα ένα κράτος δικαίου; Γιατί οι θεσμοί κατακρημνίζονται στη συνείδηση των πολιτών; Ποιοι είναι οι λόγοι που υπάρχει έλλειμμα εμπιστοσύνης προς τη Δικαιοσύνη; Και γιατί η αλήθεια μοιάζει να έχει γίνει δευτερεύον ζήτημα; Ο καθηγητής του αστικού δικαίου στη Νομική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αντώνης Καραμπατζός, μιλά στον Γιάννη Πανταζόπουλο.

Ποιες είναι οι βασικές παθογένειες του ελληνικού συστήματος απονομής της Δικαιοσύνης; Τι μπορεί να αλλάξει στην επόμενη Συνταγματική Αναθεώρηση; 

Τι ισχύει για τη συζήτηση που αφορά στα μη κρατικά ΑΕΙ; Και τι σηματοδοτεί η τεράστια ισχύ που έχουν αποκτήσει τα τελευταία χρόνια οι τεχνολογικοί κολοσσοί και κυρίως αυτοί που κατέχουν τα μεγάλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης; Ο καθηγητής του αστικού δικαίου στη Νομική Σχολή του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αντώνης Καραμπατζός απαντά.