Unia Lubelska zawarta w dniu 1 lipca 1569 roku pomiędzy Królestwem Polskim a Wielkim Księstwem Litewskim stanowiła zwieńczenie bardzo długiego procesu budowania wspólnej przestrzeni politycznej i gospodarczej w naszej części Europy. Impulsem do nawiązania pod koniec XIV wieku relacji sojuszniczych pomiędzy Polską a Litwą było narastające zagrożenie obu państw ze strony Zakonu Krzyżackiego. Od unii w Krewie i koronacji Jagiełły na króla polskiego w 1386 roku przez niemal dwa stulecia związek państwowy opierał się przede wszystkim na unii personalnej. W tym czasie obydwa państwa wspierały się podczas konfliktów zbrojnych, prowadziły także wspólną politykę zagraniczną i gospodarczą. To właśnie wtedy na znaczeniu zaczął zyskiwać Lublin, który z peryferyjnej twierdzy stał się miastem centralnym, ważnym ośrodkiem na szlaku łączącym dwie sprzymierzone ze sobą stolice – Kraków i Wilno. Nic zatem dziwnego, że to właśnie Lublin został wybrany jako miejsce obrad połączonych sejmów Polski i Litwy, które pod koniec panowania ostatniego z Jagiellonów wspólnie miały uzgodnić zasady dalszego współistnienia obu krajów. Zostały one zwołane na 23 grudnia 1568 roku, ale obrady rozpoczęły się dopiero 10 stycznia roku następnego. W trakcie negocjacji zarysowały się wyraźnie trzy postawy. Według części polskich posłów Litwa powinna zostać po prostu włączona do Polski, z kolei wielcy panowie litewscy dążyli do zachowania status quo i rezygnacji z planów ściślejszego zjednoczenia, król Zygmunt August natomiast reprezentował stanowisko dążące do kompromisu pomiędzy tymi dwoma postawami.