تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادی

پخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمان

تاریخ انتشار پادکست: ۵ تیر ۱۳۹۹

copyright ©Deutsche Welle

قطعه خاطره‌انگیز "مریم سپید" یا "مریم چرا" را در پادکست این هفته "آواهای کم شنیده از دیروز تا امروز" بشنوید. خواننده اصلی این ترانه بهروز آیانی بود و آهنگساز آن ایرج امیرنظامی است.

ايرج اميرنظامی سال ۱۳۲۵ در بروجرد متولد شد و دوره دبستان و دبيرستان را در همان شهر گذراند و تا امروز ساکن شهر مشهد است.

او از سال ۱۳۴۰ به فراگيری موسيقی پرداخت. دوره مقدماتی را در بروجرد با سنتور و سپس در تهران زير نظر استاد احمد اسكويی، یکی از استادان هنرستان موسيقی آن زمان گذراند و پس از آن با ساز ويولن فعالیت در عرصه موسیقی را ادامه داد.

پس از پايان يافتن دوره سربازی در سال ۱۳۴۷ به دانشكده ادبيات مشهد راه يافت و همزمان در همكاری با راديو مشهد در كلاس‌های موسيقی خانه دانشجو و مركز آموزش موسيقی فرهنگ و هنر به تدريس پرداخت .

ایرج امیرنظامی چندین آهنگ برای ارکستر رادیو مشهد ساخت و شعرهای آنها را خودش سرود که همه دلنشین و در عین لحن خودمانی، بار ادبی و موسیقایی خوبی داشتند. عجیب این که با این حال ترانه‌های او کمتر از مرزهای خراسان فراتر رفتند. شاید به این دلیل که او تنها به کار و هنرش می‌اندیشید و در پی تبلیغ و بازاریابی نبود.

در سال ۱۳۴۹ ترانه "مریم سپید" یا "مریم چرا" را ساخت و پیشدرآمد بلندی به شیوه پرویز یاحقی برای آن آفرید و برای ارکستر بزرگ تنظیم کرد.

یک سال بعد این ترانه در فیلم "پ مثل پلیکان" توسط کودکی خوانده شد و دیری نپایید که این ترانه نُقل و نَقلِ بسیاری از بزم‌های ایران آن زمان شد.

هرچند این ترانه تاکنون چندین بار تنظیم و توسط چندین خواننده اجرا شده است اما کمتر کسی از نخستین و بهترین اجرای آن و سازنده ترانه صحبت میکند.