Dës Kéier geet et ëm de Batti an Ausdréck wéi Tutebatti oder sech de Batti stellen. Donieft geet et awer och ëm Schnësskättien.

S: D'Caroline Döhmer ass Proff fir lëtzebuergesch Grammaire an Orthografie op der Uni Lëtzebuerg an erzielt eis haut nees "e puer Wierder iwwer Wierder". Gudde Mëtteg Caroline!

C: Moien alleguer, moie Simon!

S: Nom Jang an nom Heng geet et haut nees ëm e Virnumm?

C: Genee, haut schwätze mer iwwer de Batti. Kenns de e puer Ausdréck mat Batti?

S: ______________

C: Et gëtt vil Persounebezeechnunge mam Batti: Den Tutebatti, de Fuerzbatti, de Schwäibatti asw. Mee et kann ee sech och einfach de Batti stellen.

S: A wien ass dee Batti?

C: Dat ass am Fong einfach eng lëtzebuergesch Form vum Numm ‘Baptiste’. An dat sinn dann Nimm, déi sech verselbststännegen. An deem Sënn, dass se benotzt ginn, fir een ze vernennen (Wat bass du e Batti!) oder fir e Kompositum ze bilden (Tutebatti).

Dat muss awer net ëmmer de Batti sinn. Aner Sproochen hunn dat och: Am Däitschen häss de zum Beispill den ‘Horst’ wéi bei ‘sich zum Horst machen’. Dat ass jo dann emol guer net sou wäit ewech vum ‘sech de Batti stellen’.

Kenns du do vläit nach sou Ausdréck mat Nimm am Engleschen?

S: ___________

C: Ech hat elo mol just un d’Karen geduecht fir de Stereotyp vun enger wäisser, mëttelaler Amerikanerin aus der Mëttelschicht.

Bei der männlecher Versioun vum Karen sinn ech mer net sécher. Anscheinend konnt ee sech ni op ee Slang-Term fir Männer eenegen, mee Ken a Kevin ware wuel ënnert anerem am Rennen.

Am Lëtzebuergeschen hues de do op alle Fall de Batti – och wann dat elo éischter kee Slang-Term ass.

S: Do gëtt et dach och e weibleche Pendant fir de Batti, oder?

C: Jo, de Mann ass an deem Fall jo de Schnëssbatti an d’Fra ass d’Schnësskätti. Ech hat fir eng Publikatioun eng Kéier missen dës Begrëffer op Däitsch iwwersetzen an do hunn ech awer laang gesicht, fir do eppes ze bastelen.

S: A wéi hues de se genannt? Steet dann am LOD keng Iwwersetzung?

C: Do steet just ‘Schwätzer’ resp. ‘Schwätzerin’, mee ech wollt am Fong ervirhiewen, datt se mat engem Numm zesummegesat sinn an dat Muster wollt ech och am Däitsche replizéieren.

S: A wat hues de schlussendlech geholl?

C: Laberfritz a Laberliesl. Mee ech muss soen, dass de Fritz och bekannt ass an Däitschland, mee d’Liesl ass vläit éischter regional – Süden hätt ech elo gesot. Kleng Klamer: Dat wat bei eis Pitti-Witzer sinn, sinn an Däitschland Fritzchen-Witzer. An et ass wéi beim Batti, et weess keen, wien dee Pitti oder dee Fritz ass. Et sinn einfach random Nimm fir e stereotypesche Mann an deem Fall.

S: An d’Kätti?

C: Dat leet sech of vum Numm Catherine oder Katharina. An dat kann dann och agesat ginn, fir eng belibeg Fra ze beschreiwen: e Schnësskätti oder (och ouni -i) e Schnësskätt.

Ech kéint eng Kéier eng ganz Episod maachen iwwer déi Verlëtzebuergeschung vun Nimm. Do gëtt et och de Fléipéiter oder de Vullemätti an nach vill anerer.

Ech hunn awer d’Gefill, wéi wann dat éischter vun eelere Spriechergruppe benotzt gëtt. Hunn dat elo manner bei deene Jonken ënner 30 héieren. Déi hunn dann aner Methoden, fir Leit ze vernennen.

S: Da soe mer der merci, Caroline, a freeën eis op nei Wierder an nei Geschichten!

C: Merci och! An d'Schlusswuert ass: Äddi!