Ai là Hoàng Đế đầu tiên của Việt Nam? Là Lý Nam Đế hay là Đinh Tiên Hoàng? Giữa Vương và Đế có gì khác nhau? Tác giả Nguyễn Chánh sẽ cùng bạn đọc tìm hiểu những điều trên qua những phân tích và lập luận trong bài viết dưới đây.

Ông không phải nhà quân sự đích thực nhưng đã góp phần quan trọng giúp vua Quang Trung củng cố niềm tin chắc thắng, đánh tan quân Thanh xâm lược.

Lịch sử Việt Nam từng lưu truyền những câu chuyện ly kỳ, giai thoại thú vị liên quan tới đồng tiền. Cho đến nay, hậu thế vẫn chưa tìm ra lời giải về tính thực hư của những câu chuyện có phần bí ẩn này.

Mạc Đĩnh Chi là người làng Lũng Động, huyện Chí Linh (nay thuộc xã Nam Tân, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương). Ông có tướng mạo xấu xí nhưng trí tuệ thông minh. Năm 1304, đời vua Trần Anh Tông niên hiệu Hưng Long thứ 12, triều đình mở khoa thi lấy 44 người đỗ Thái học sinh (tiến sĩ). Mạc Đĩnh Chi đỗ đầu, chiếm học vị trạng nguyên.

Theo sách “Đại Việt sử ký toàn thư”, Ngô Thì Nhậm còn có tên gọi khác là Ngô Thời Nhiệm tự Hy Doãn, hiệu Đạt Hiên, là danh sĩ, nhà văn đời hậu Lê và Tây Sơn, người có công lớn trong việc giúp triều Tây Sơn đánh lui quân Thanh. Ngô Thì Nhậm xuất thân trong gia đình vọng tộc chốn Bắc Hà, là con Ngô Thì Sĩ, người làng Tả Thanh Oai, nay thuộc huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội.

Khi nói đến ngựa chiến nổi tiếng Việt Nam thì không thể quên những con chiến mã của các danh tướng có công đánh đuổi giặc ngoại xâm hay ngựa của vua chúa.

Quyền lực là thứ mê hoặc và ám ảnh lớn nhất của con người. Có những con người vì tham quyền đã để lại tiếng xấu muôn thuở, trở thành những kẻ bán nước cầu vinh bị người đời khinh miệt như Trần Ích Tắc, Lê Chiêu Thống… cũng có những con người dựa vào quyền lực để đưa đất nước tiến lên, vượt qua khủng hoảng. Là anh hùng hay tội đồ dựa vào thành bại trong cuộc tranh giành và những việc đã làm đối với dân tộc, với nhân dân.

Từ nhiều thế kỷ trước, tuyên thệ được xem là một trong những nghi lễ quan trọng. Đây là dịp các đế vương thể hiện tấm lòng vì nước, vì dân của mình.

Thời Triệu Văn Vương (vua thứ hai của Nam Việt, húy là Hồ, cháu của Triệu Đà), để tiếp nối việc gìn giữ hòa khí với nhà Hán, Triệu Văn Vương đã cho con là thái tử Anh Tề sang làm con tin, nhân đó, Triệu Anh Tề đã kết hôn với Cù Thị (Cù Thị (nghĩa là người con gái họ Cù) vốn quê ở Hàm Đan (Trung Quốc)).

Có ý kiến cho Chiêu Hổ tức Phạm Đình Hổ (1768 – 1839); nhưng cũng có ý kiến khác, xem Chiêu Hổ chỉ là một nhân vật dân gian. Cả những bài thơ tương truyền do Xuân Hương xướng hoạ với Chiêu Hổ cũng vậy; có những tài liệu lại không chép là Chiêu Hổ, mà chỉ ghi đó là một người con trai, vì Phạm Đình Hổ là người nghiêm trang, khắc khổ, rất ghét thanh sắc, thường tỏ ý không thích thơ nôm (xem Vũ trung tuỳ bút của Phạm Đình Hổ).