Karibu sana tena katika Biblia Maishani Mwetu tunapoendelea na safari ya Amri Kumi.
Leo tunatazama Amri ya Tisa, ambayo inasema:
“Usimshuhudie jirani yako uongo.”
Kutoka 20:16.

Ingawa inaonekana kama amri fupi iliyolenga mahakamani, kwa hakika inagusa maeneo yote ya maisha. Maana yake ni zaidi ya kutoa ushahidi wa uongo mbele ya hakimu. Mungu anaangalia moyo, tabia, maneno, na madhara ya kile tunachosema juu ya wengine.
Amri hii inakataza kusema uongo, kupotosha ukweli, kuchafua jina la mtu, kutengeneza dhana zisizo na msingi, kusambaza uvumi, au kumharibia mtu sifa yake kwa maneno yasiyo ya kweli.

Katika ulimwengu wa leo, dhambi hii imekuwa ya kawaida kuliko tunavyokiri.
Kuna uongo tunaosema kwa hiari, na uongo tunaopeleka kwa njia ya kimya kimya — pale tunapofurahia kusikia habari mbaya za mtu na kuziendeleza.
Kuna uongo wa mitandaoni, uongo wa kwenye makundi ya WhatsApp, uongo wa mitaani, uongo wa ofisini, uongo wa familia, na hata uongo wa kiroho — pale mtu anapodai Mungu amesema kitu ambacho hakusema.

Biblia inaonyesha kwamba uongo sio suala la ulimi tu, bali ni suala la moyo.
Yesu alisema: “Kila neno lisilokuwa na faida watatoa hesabu yake.”
Na Yakobo anasema ulimi ni moto, dunia ya udhalimu.
Neno moja linaweza kujenga, au kuharibu maisha ya mtu kabisa.
Neno moja linaweza kubeba uzima, au kuleta kifo cha sifa ya mtu.

Leo hii, mtu anaweza kuharibiwa maisha yake kwa post moja.
Mtu anaweza kuporwa heshima yake kwa audio fupi isiyo na uthibitisho.
Mtu anaweza kupoteza kazi, familia, marafiki, na hata amani ya moyo kwa maneno ya uongo ambayo hatukuyajaribu wala kuthibitisha.

Na mara nyingi, hatutambui kwamba kila wakati tunaposema kitu kisicho hakika, tunakuwa washiriki wa uvunjaji wa amri ya tisa.
Kila tunapoeneza kitu “nilisikia,” “walisema,” “inaonekana,” bila ukweli — tunashuhudia uongo.
Kila tunapoongeza chumvi kwenye habari ili zionekane za kusisimua — tunashuhudia uongo.
Kila tunapokaa kimya wakati mtu anasingiziwa — tunakuwa washirika wa uongo.

Lakini pia, kuna uongo mwingine wa ndani zaidi — uongo tunaojisemesha sisi wenyewe.
Tunajidanganya kwamba tuko sawa kiroho wakati hatupo.
Tunajidanganya kwamba dhambi fulani si mbaya.
Tunajidanganya kwamba hatuhitaji toba.
Huo pia ni ushuhuda wa uongo dhidi ya nafsi yetu.

Kwa upande mwingine, Mungu anatuita tuwe watu wa ukweli.
Ukweli unaweka huru.
Ukweli unajenga uaminifu.
Ukweli unaleta amani.
Ukweli unaonyesha tabia ya Kristo, kwa sababu Yeye ndiye “Njia, Ukweli, na Uzima.”

Hivyo, Amri ya Tisa haitaki tu tuache kusema uongo; inataka tuwe watu wa tabia inayotetea haki, inayojenga watu, inayothibitisha mambo kabla ya kusema, inayolinda sifa za wengine, na inayotumia ulimi kama chombo cha uzima.

Paulo anatuambia katika Waefeso 4:25:
“Acheni uwongo, na kila mmoja semeni kweli na jirani yake.”
Sio kwa sababu inasikika vizuri, bali kwa sababu sisi sote ni viungo vya mwili mmoja.

Amri hii inatualika kuishi maisha ya uwazi, uadilifu, uaminifu na heshima.
Inatualika kuwa watu wanaoweza kuaminiwa, watu wanaotetea mema, watu wanaojenga jamii zenye amani.
Dunia inahitaji watu wa aina hii — watu ambao maneno yao yana uzito wa kweli, sio uzito wa uvumi.

Asante kwa kufuatilia kipindi hiki cha Biblia Maishani Mwetu.
Tunaendelea kujifunza, kukua, na kuishi kulingana na Neno la Mungu katika uhalisia wa maisha.
Jiunge nasi tena kwa Amri ya Kumi, tunapokamilisha safari hii ya amri za Bwana.

Hii ni Biblia Maishani Mwetu — mahali ambapo Neno linakuwa uhalisia wa kila siku.

Karibu tena katika Biblia Maishani Mwetu.
Leo tunaendelea na safari yetu ya Amri Kumi, na tunafika kwenye Amri ya Nane — amri fupi kwa maneno, lakini kubwa kwa athari katika maisha ya kila siku.
Biblia inasema:
“Usiibe.”
Kutoka 20:15.

Wakati mtu anasikia amri hii, mara nyingi anawaza tu mtu anayevunja duka usiku, anayeiba simu, au anayeiba pesa ya kampuni.
Lakini Biblia inafunua kwamba wizi ni dhambi pana, ya kina, na ya siri kuliko jinsi tunavyoifundisha mara nyingi.

Wizi unaweza kuwa kitendo, lakini unaweza pia kuwa tabia.
Unaweza kuwa kitendo cha mkono, lakini pia cha moyo.
Unaweza kuwa wizi wa vitu, lakini pia wizi wa muda, wizi wa haki, au wizi wa fursa.

Wizi ni chochote kinachomfanya mtu apate kile ambacho si chake, au ampunguzie mwingine kile kinachomstahili — bila ruhusa, bila haki, bila upendo.

Katika dunia yetu ya sasa, wizi umevaa sura nyingi.
Kuna wizi wa moja kwa moja: mtu kutoroka na mali isiyo yake.
Lakini kuna wizi unaofanyika kwenye karatasi za ofisi, kwenye mikataba, kwenye maamuzi ya kifedha, kwenye biashara, na hata kwenye simu.

Mtu anapo-copy assignment ya mwingine bila ruhusa — ni wizi.
Mfanyakazi anayelipwa kwa masaa ambayo hakufanya — ni wizi.
Mfanyabiashara anayepandisha bei kwa udanganyifu — ni wizi.
Mwanafunzi anayeiba mtihani — ni wizi.
Kiongozi anayekula fedha za watu — huo ni wizi mbele za Mungu.

Lakini pia kuna wizi unaoonekana “hauna madhara,” kama mtu kuchukua charging cable ya mwingine na kuondoka nayo, au mtu kutumia bundle ya Wi-Fi ya jirani bila ruhusa.
Biblia haisemi “usiibe sana.”
Biblia haisemi “usiibe vitu vikubwa.”
Biblia haisemi “usiibe ukikamatwa.”
Biblia inasema tu: Usiibe.

Lakini ukitazama kwa undani zaidi, amri hii inagusa pia tabia za ndani.
Je, tumewahi kuiba utukufu wa Mungu kwa kujisifu kupita kiasi?
Tumewahi kuiba amani ya mtu kwa maneno yetu?
Tumewahi kuiba sifa za wengine kwa kutoheshimu kazi yao?
Tumewahi kuiba muda wa Mungu kwa kuishi maisha ya uvivu wa kiroho?

Hata hayo Mungu anayaita wizi wa moyo.

Lakini kuna upande mwingine pia: tunapokataa kutoa kile tunachopaswa kutoa, tunamwibia Mungu.
Malaki 3:8 inauliza:
“Je, mwanadamu atamwibia Mungu?”
Na Mungu anasema: “Ndio, mmeniibia….”
Anazungumzia utii, moyo, ibada, na kujitoa kwa hiari.

Hii inaonyesha kwamba wizi hauishii kwenye kuchukua, bali pia kwenye kushindwa kutoa.

Hata hivyo, kama ilivyo kwa amri nyingine, Mungu hatoi amri bila neema.
Amri hii inakuja na ahadi ya ujenzi wa tabia.
Kuacha wizi kunapozalisha uaminifu, uaminifu unazalisha heshima, na heshima inaleta baraka.

Paulo anawambia Waefeso 4:28:
“Aliyeiba asiibe tena, bali afanye kazi kwa bidii… ili apate kuwa na kitu cha kumpa mwenye kuhitaji.”
Unasikia hilo?
Biblia haitaki tu tuache kuiba; inataka tuwe watu wanaojenga, wanaotoa, wanaosaidia, na wanaoleta thamani.

Hii ndiyo roho ya Amri ya Nane — si tu kuacha uovu, bali kuwa chanzo cha wema.

Katika dunia inayosema, “Kila mtu ajitafutie,” Mungu anasema:
“Kuwa mwaminifu.”
“Kesha moyo wako.”
“Jenga tabia ya uadilifu.”
“Linda kile ambacho si chako.”
“Fanya kazi kwa bidii ili uwe baraka.”

Amri ya Nane si tu sheria — ni mwongozo wa maisha.
Inajenga jamii yenye uaminifu.
Inajenga ndoa yenye ukweli.
Inajenga biashara yenye uadilifu.
Inajenga vijana wenye msingi wa heshima.
Inajenga taifa ambalo Mungu anaweza kulibariki.

Huu ndio uzuri wa Neno la Mungu: linaonekana rahisi juu, lakini lina kina kirefu chini yake.

Asante kwa kusikiliza somo la leo kuhusu Amri ya Nane.
Endelea kufuatilia Biblia Maishani Mwetu kwa mwendelezo wa safari hii ya Amri Kumi, tunapochunguza moyo wa Mungu na mapenzi yake kwa maisha yetu.

Hadi kipindi kijacho, endelea kutembea katika Neno, kwa Roho, na kwa uaminifu.
Hii ni Biblia Maishani Mwetu — tunaleta Neno la Mungu kwenye uhalisia wa maisha ya kila siku.

Karibu sana tena katika familia ya Biblia Maishani Mwetu.
Leo tunaendelea na safari ya Amri Kumi, na tunazungumzia amri ya saba — amri ambayo imevunjwa sana katika kizazi chetu, na wakati huohuo ni muhimu kuliko tunavyoweza kufikiria.

Biblia inasema kwa maneno mafupi sana:
“Usizini.”
Kutoka 20:14.

Watu wengi wanapoisoma amri hii, wanaifikiria tu kama amri inayokataza mtu aliyeoa au aliyeolewa kutembea nje ya ndoa.
Lakini amri hii ni kubwa zaidi. Ni pana zaidi.
Ni amri inayolenga kulinda kitu kitakatifu kuliko dhahabu yote duniani: ndoa, uaminifu, usafi wa moyo, na thamani ya mwili wa mwanadamu.

Yesu mwenyewe alifunua kina cha amri hii katika Mathayo 5:27–28 akisema:
“Mmesikia ya kuwa imenenwa, Usizini.
Lakini mimi nawaambia, kila mtu amwangaliaye mwanamke kwa tamaa amekwisha kuzini naye moyoni mwake.”

Hapo ndipo tunaona kwamba uzinzi hauanzi kitandani.
Uzinzi hauanzi na nguo zimetolewa.
Uzinzi unaanzia kwenye mawazo.
Kwenye macho.
Kwenye siri za moyo.

Kwa hiyo mtu anaweza kuonekana mtakatifu nje — lakini ndani, tayari amevunja amri hii mara mia.

Yesu anaonyesha kwamba uzinzi ni roho, ni mtazamo, ni tamaa isiyodhibitiwa.
Na mara nyingi tamaa hiyo inaathiri maisha zaidi ya tunavyodhani:

Inaharibu mahusiano,
Inavunja ndoa,
Inajenga chuki,
Inaleta hatia,
Inamwaga machozi,
Inavunja watoto wa nyumbani,
Na wakati mwingine — inaharibu mtu kisaikolojia.

Lakini pia amri hii inazungumzia heshima ya miili yetu.
Paulo anasema katika 1 Wakorintho 6:18:
“Kimbieni zinaa. Kila dhambi ayitendayo mtu ni nje ya mwili; bali afanyaye uzinzi hutenda dhambi juu ya mwili wake mwenyewe.”

Uzinzi ni dhambi ya kujiumiza mwenyewe.
Ni dhambi inayoharibu utakatifu wa mwili, hekalu la Roho Mtakatifu.

Hii ndiyo sababu dunia leo imevunjika:
pornografia inatawala,
uchumba bila mipaka,
michezo ya hisia,
kucheat kwenye ndoa,
mahusiano ya siri,
wasichana na wavulana wadogo wakivutwa kwenye tamaa kabla ya wakati,
na jamii inajiona ya kisasa, lakini ndani imejaa majeraha ya kiroho.

Lakini pia amri hii inagusa mdomo wetu.
Watu wanadhani uzinzi ni kitendo, lakini uzinzi pia unafanyikaje kwa maneno:
flirting isiyofaa,
ujumbe wa faragha,
mazungumzo ya kimahaba,
pictures zenye kutia majaribu,
kutumia mitandao kuanzisha tamaa.

Amri hii inaita kila Mkristo asimame juu ya mwamba wa usafi.
Na usafi sio wa nje, ni wa moyo.

Lakini kuna ujumbe wa matumaini pia.

Hata kama umeanguka, hata kama uliwahi kuingia kwenye uzinzi, au umekuwa mfungwa wa tamaa, Kristo hakukutoa nje ya neema.
Yesu alimwambia yule mwanamke aliyekamatwa kwenye uzinzi:
“Wapi wakuushitaki? Nami sikushitaki.
Enenda, wala usitende dhambi tena.”
Yohana 8:10–11.

Neema haikukemei ili kukuua.
Neema inakukemea ili kukuokoa.
Neema inakuambia: “Simama tena. Achana na hiyo tamaa. Tembea katika usafi.”

Amri ya saba ni mwaliko wa kuishi maisha yenye heshima, kuilinda ndoa, kulinda hisia, kulinda moyo, na kuishi mwanga wa Kristo unaoangaza hata maeneo ya siri ya maisha yetu.

Katika dunia yenye kelele za tamaa na vishawishi, Mungu anatuita kwenye maisha ya uaminifu — kwa mwenzi wako ikiwa umeoa, kwa mwili wako ikiwa hujaoa, na kwa Mungu aliyekupa thamani yako.

Huu ndio uzuri wa Neno la Mungu.
Linatuambia ukweli. Linatuweka huru.
Linaturejesha kwenye njia ya usafi wa kweli.

Asante kwa kusikiliza sehemu hii ya safari ya Amri Kumi.
Endelea kutufuata kwa sehemu inayofuata wakati tunaendelea kuchunguza mapenzi ya Mungu kwa maisha yetu.
Hii ni Biblia Maishani Mwetu — tunachukua Neno la Mungu, tunalifanya kuwa uhalisia wa kila siku, na tunajenga maisha yanayomtukuza Kristo.

decxz9rj

Karibu sana katika familia ya Biblia Maishani Mwetu.
Leo tunaendelea na safari yetu ya Amri Kumi, na tunazungumzia amri ya sita—amri fupi, rahisi kusoma, lakini yenye kina kikubwa kuliko tunavyodhani.

Biblia inasema:
“Usiue.”
Kutoka 20:13.

Kwa wengi, hii inaonekana kama amri rahisi:
“Mimi sijawahi kumuua mtu. Hivyo hii hainihusu.”

Lakini pale Yesu alipokuja duniani, alifungua maana ya kweli ya amri hii na kutuonyesha kuwa Mungu hakuwa tu anazungumzia kuchukua uhai wa mtu kimwili, bali aliangalia zaidi mozoni mwa mtu.

Mathayo 5:21–22 Yesu anasema:
“Mmesikia ya kuwa watu wa kale waliambiwa, Usiiue… lakini mimi nawaambia, kila amchukiaye ndugu yake ni mwuaji.”

Kwa hiyo Yesu anafunua kitu kikubwa:
Uuaji hauanzi kwa kisu, risasi, sumu au mapanga.
Uuaji unaanzia myoyoni — kupitia chuki, hasira ya kudumu, roho ya visasi, na kukosa msamaha.

Kwa maneno mengine:
Mtu anaweza kuwa hajawahi kumwaga damu, lakini moyo wake umejaa watu aliowaua kwa chuki.

Na hili linaonekana sana katika maisha yetu ya kila siku:
Mtu anasema, “Simpendi tena fulani,” na roho yake inakuwa tayari imemfuta mtu huyo kama asiye na thamani.
Mwingine anavaa tabasamu lakini moyoni amebeba sumu ya miaka mingi.
Mwingine hatoi kisu, lakini maneno yake yanaua:
yanaua heshima,
yanaua tumaini,
yanaua ndoto,
yanaua utu wa wengine.

Biblia inasema katika 1 Yohana 3:15:
“Kila amchukiaye ndugu yake ni mwuaji.”

Hiyo ina maana kwamba Mungu hakutupa amri ya kutulinda tu na mauaji ya mwili, bali kutulinda na mauaji ya mioyo.

Lakini amri hii pia inahusu mambo mengine ya kina:
Inaweka thamani juu ya kila uhai.
Inaonyesha kwamba kila mtu ameumbwa kwa mfano wa Mungu (Mwanzo 1:27).
Inaonyesha kuwa maisha ya binadamu si bure — ya maskini si duni kuliko ya tajiri, ya mtoto si madogo kuliko ya mtu mzima, na ya mtu dhaifu si hafifu kuliko ya mwenye nguvu.

Katika dunia ya sasa tunakutana na “uuaji wa kimya kimya”:
Unyanyasaji wa ndani ya nyumba unaovunja nafsi,
maneno makali yanayoua tumaini la mtu,
uonevu unaovunja utu,
kuua heshima ya mtu kwa kumsema vibaya,
kuharibu maisha ya watu kwa uzushi na fitina.

Haya yote ni ukiukaji wa amri ya Mungu.

Lakini pia hii amri inatukumbusha jambo lingine muhimu:
Hatujaitwa kuwa wauaji, bali wapatanishi.
Hatujaitwa kuwa wabeba visasi, bali wabeba msamaha.
Hatujaitwa kuwa wachukiaji, bali wapendanao.

Yesu alikuja kutufundisha njia mpya.
Katika Mathayo 5:9 anasema:
“Herini wapatanishi, maana hao wataitwa wana wa Mungu.”

Kwa hiyo Mkristo akibeba chuki, si tu amevunja amri — ameacha mfano wa Mwana wa Mungu.

Kwa upande mwingine, amri hii inamgusa pia yule aliyejeruhiwa.
Kuna watu hawakuchuki, lakini wameumizwa.
Wanaishi na majeraha ya maneno, vitendo, au usaliti.
Na Mungu anajua maumivu yako.
Lakini pia anajua kuwa chuki haitaponya moyo.
Haitafuta haki.
Haitoi amani.
Chuki inakuua wewe kabla haijamuua yule uliyekasirishwa naye.

Hii ndiyo maana Biblia inasema:
“Usilipize kisasi… Kisasi ni juu yangu, mimi nitalipa.”
Warumi 12:19.

Kumwachia Mungu kisasi si udhaifu — ni ushindi wa kiroho.
Ni kusema: “Moyo wangu ni wa thamani kuliko chuki.”

Kwa hiyo, leo Mungu anatuita katika mambo matatu:

Wacha chuki.
Kataa hasira ya kudumu.
Chagua kusamehe, hata kama kukumbuka bado kunauma.

Sio kwa sababu mtu huyo anastahili msamaha,
bali kwa sababu wewe unastahili amani.

Amri hii inatufundisha kuwa maisha ni matakatifu, mioyo ni ya thamani, na maneno yetu yana nguvu ya kuua au kuhuisha.

Tumbe Mungu atusaidie tuwe watu wenye kuhuisha, sio kuua; watu wa kutia moyo, sio kubomoa; watu wa msamaha, sio visasi.

Hii ndiyo njia ya wana wa ufalme.

Hii ndiyo sauti ya Biblia Maishani Mwetu — mahali ambapo tunachukua Neno la Mungu, tunalielewa kwa usahihi, tunalifanyia kazi kwa upendo, na tunaliacha libadilishe maisha yetu.

Tukutane kwenye amri inayofuata.
Mpaka wakati huo, tembea katika neema, tembea katika upendo, na tembea katika Neno.

Karibu tena katika familia ya Biblia Maishani Mwetu. Tunaendelea na safu yetu ya mafundisho ya Amri Kumi, na leo tunazama katika amri ya tano — amri ambayo ni ya kipekee, ya kina, na yenye uzito mkubwa katika moyo wa Mungu.

Biblia inasema:
“Waheshimu baba yako na mama yako, ili siku zako zipate kuwa nyingi katika nchi ambayo Bwana Mungu wako anakupa.”
Kutoka 20:12.

Hii ni amri ya kwanza yenye ahadi.
Hii si sheria ya kitamaduni, si desturi ya Kiafrika, wala si heshima ya kijamii.
Hii ni amri ya Mbinguni, iliyonukuliwa tena na Yesu mwenyewe katika Mathayo 15, na kuimarishwa na Paulo katika Waefeso 6:1–3.

Kwenye ndani kabisa ya amri hii, Mungu anafundisha jambo kubwa kuliko “kubeba mzigo wa wazazi.”
Anafundisha kanuni ya mamlaka, heshima, na mnyororo wa baraka.

Kama mtu hawezi kuheshimu mamlaka ya kwanza aliyowahi kukutana nayo — wazazi wake — hataheshimu:

Mamlaka ya Kanisa,
Mamlaka ya Serikali,
Mamlaka ya Mwalimu,
Mamlaka ya Waajiri,
Au hata mamlaka ya Mungu mwenyewe.

Kwa sababu heshima haianzi kanisani.
Heshima inaanza nyumbani.

Lakini swali linakuja:
Je, hii inamaanisha wazazi wote ni wakamilifu? La.
Wazazi wanaweza kukosea, wanaweza kututelekeza, wanaweza kutuumiza.
Lakini bado Mungu hajatupa ruhusa ya kuishi bila heshima.

Heshima sio tu kupenda.
Heshima sio kukubaliana kila kitu.
Heshima si kufuata dhambi.

Heshima ni kutambua nafasi ya Mungu kwao katika maisha yetu — na kutowadharau.

Heshima ina maumbo tofauti:

Kwa walio na wazazi wema — ni shukrani.
Kwa walio na wazazi wagumu — ni uvumilivu.
Kwa walio na wazazi waliotoweka — ni kusamehe na kutokuwa na chuki.
Kwa walio na wazazi waliokufa — ni kuishi maisha yanayoheshimu jina lao.

Yesu mwenyewe, akiwa Mwana wa Mungu, aliwatii wazazi wake wa kibinadamu — Luka 2:51.
Ikiwa Kristo alifanya hivyo, sisi hatuna udhuru.

Paulo anatuambia kwamba kutoheshimu wazazi ni moja ya alama za siku za mwisho — 2 Timotheo 3:1–5.
Jamii inapojaa watoto wasiowaheshimu wazazi wao, inakuwa jamii inayokatika mnyororo wa baraka.

Na ndivyo tunavyoona leo:
Wengi wanataka urefu wa siku,
wanataka mafanikio,
wanataka uwepo wa Mungu,
lakini hawako tayari kusafisha chanzo cha kwanza cha baraka — heshima nyumbani.

Lakini pia hii amri ina ujumbe kwa wazazi.
Mungu hakusema “watii wazazi wenu hata kama wanawaumiza.”
Heshima ina mizani — na wazazi nao wanaitwa kuishi maisha yanayostahili kuheshimiwa.
Waefeso 6:4 inasema:
“Wazazi, msiwachokoze watoto wenu.”

Mamlaka bila upendo ni ukatili.
Upendo bila mipaka ni uharibifu.
Lakini upendo na mamlaka pamoja — huo ndio mpango wa Mungu.

Kwa hiyo leo, kama wazazi wako wapo, mshukuru Mungu.
Tangaza heshima kwao.
Simama tena.
Tuma ujumbe.
Piga simu.
Omba juu yao.
Usiachie nafasi ya shetani kujenga ukuta kati yako na chanzo chako cha baraka.

Na kama wamekufa, honor their memory.
Usiishi maisha yanayowadhalilisha.

Na kama waliwahi kukuumiza, mwombe Mungu akuponye.
Heshima yako kwao isiwe chanzo cha maumivu tena, bali iwe ishara ya ufalme wa Mungu ulio ndani yako.

Kristo ametuita katika njia ya baraka.
Na amri ya tano ni lango la baraka hiyo.

Biblia Maishani Mwetu tunasimama hapa:
Heshima si utumwa.
Heshima ni ufahamu.
Heshima ni unyenyekevu.
Heshima ni tabia ya watu wa Mungu.
Na heshima kwa wazazi ni ishara kwamba tuko katika njia ya ufalme.

Asante kwa kusikiliza safari hii ya Amri Kumi.
Endelea kufuatilia vipindi vijavyo kwa sababu tunazidi kujenga msingi wa maadili, ufahamu wa msingi wa kiroho, na utakatifu unaotoka kwenye Neno — si desturi, si sheria, si tamaduni — bali Neno la Mungu pekee.

Hii ni Biblia Maishani Mwetu.
Tunakuletea ukweli, tunakuongoza kwa upendo, na tunakujenga kwa neema.

Karibu tena, wapendwa sana, katika Biblia Maishani Mwetu.
Leo tunakaa zaidi kidogo kwenye amri ya nne kwa sababu ni amri iliyojaa neema, iliyojaa historia, iliyojaa maana, na ambayo Mungu mwenyewe aliiweka katikati ya Amri Kumi kama daraja kati ya amri za kwanza tatu (zinazomhusu Yeye) na amri sita zijazo (zinazowahusu wanadamu).
Hii ndiyo amri pekee inayoanza na neno “UKUMBUKE” – Mungu alijua tutaisahau haraka sana.

1. Sabato katika Maandiko yote (Mifano zaidi kuliko hapo awali)

- Mwanzo 2:1-3 → Sabato ilitakaswa kabla ya dhambi kuja duniani.
- Kutoka 16 → Mana mara mbili siku ya sita + onyo kali kwa waliotafuta siku ya saba.
- Kutoka 31:12-17 → Sabato ni “ishara ya agano la milele” kati ya Mungu na watu wake. Anayesababisha Sabato aue (k.m. kufanya kazi za kawaida) “hakika atauawa”.
- Kutoka 35:2-3 → Hata kuwasha moto nyumbani ni kazi iliyokatazwa.
- Hesabu 15:32-36 → Mtu aliyechoma kuni siku ya Sabato alipigwa mawe kwa amri ya Mungu.
- Yeremia 17:19-27 → Mungu aliahidi kama Yerusalemu itaheshimu Sabato, mji hautateketezwa. Walipoiacha, mji ukateketea.
- Isaya 56:2-7 → Hata “mgeni” na “mataifa” wanaoshika Sabato wataingia hekaluni pamoja na Wayahudi.
- Isaya 58:13-14 → “Ukiuita Sabato ‘furaha’… na ukaiheshimu, usifanye mapenzi yako wala kusema maneno yako mwenyewe… ndipo utapata furaha katika Bwana… nitakupandisha juu ya vilima vya nchi…”
- Isaya 66:23 → Mbingu mpya na nchi mpya: “Kutoka mwezi mpya hadi mwingine, na kutoka Sabato moja hadi nyingine, kila mwenye mwili atakuja kuniabudu.”
- Waebrania 4:1-11 → “Bado imebaki Sabato (sabbatismos) kwa watu wa Mungu… tujitahidi kuingia katika mapumziko hayo.”

2. Yesu na Sabato (Mifano zaidi)

- Aliponya siku ya Sabato mara 7 zilizorekodiwa wazi (Yohana 5, 9; Marko 1, 3; Luka 13, 14; Mathayo 12).
- Alisema: “Ni halali kufanya mema siku ya Sabato” (Mathayo 12:12).
- Alisema: “Mwana wa Adamu ndiye Bwana wa Sabato” (Luka 6:5) → Anatuonyesha jinsi ya kuiishi kwa upendo na rehema.
- Hakuifuta Sabato; aliirejesha katika kusudi lake la awali: kuwa siku ya wokovu, uponyaji, na furaha.

3. Kanisa la mwanzo (Mifano zaidi)

- Mdo 13:14, 42, 44 → Paulo alihubiri kila Sabato hata kwa Wayahudi na wapagani.
- Mdo 16:13 → Siku ya Sabato Paulo na wenzake walikwenda mahali pa kuomba.
- Mdo 17:2 → “Kama ilivyokuwa desturi yake” Paulo aliingia sunagogi siku ya Sabato.
- Mdo 18:4 → Kila Sabato alihubiri.
- Hata baada ya miaka 30 ya ufufuo, hakuna mahali popote Maandiko yanaposema “Sabato imeisha”.

4. Mifano ya kisasa ya watu wanaoiheshimu Sabato leo

- Eric Liddell (mbio za Olimpiki 1924) alikataa kukimbia Jumapili, akashinda dhahabu siku nyingine – akawa mfano wa ulimwengu wote.
- Wana-Adventisti wa Sabato saba duniani kote wana siku ya kupumzika Jumamosi, na wengi wao wana maisha marefu kuliko wastani.
- Familia nyingi za Kikristo leo (hata zisizo za Sabato saba) zimeanza kurudisha “Siku ya Bwana” kwa kufunga simu, kufunga biashara, na kuwa pamoja kama familia.

5. Jinsi tunavyoivunja Sabato leo (Mifano zaidi)

- Kufanya shopping mkubwa Jumapili asubuhi.
- Kufua, kupika chakula cha wiki nzima Jumapili.
- Kufanya kazi za ofisi nyumbani “kwa sababu ni Jumapili tu”.
- Wafanyakazi wa huduma (maduka, hoteli) wanalazimishwa kufanya kazi bila siku yoyote ya kupumzika.
- Watoto wana mazoezi, masomo ya ziada, na shughuli Jumapili kutwa nzima.
- “Nitakwenda kanisani tu, kisha nitaendelea na ratba yangu” – moyo bado kazini.

6. Jinsi ya kuitakasa Sabato kwa vitendo leo

- Tayarisha chakula na mahitaji yote Jumamosi jioni.
- Zima notifikesheni za simu au uweke “Do Not Disturb” kuanzia jioni hadi jioni.
- Fanya ibada ya familia asubuhi.
- Tembea porini ukimtazama Muumba.
- Tembelea mgonjwa au mzee aliye peke yake.
- Soma Biblia kwa utulivu bila haraka.
- Cheza na watoto wako bila kutazama saa.
- Lala usingizie bila alarm.

Mungu hakusema “Jaribu kidogo”. Alisema “siku ya saba ni Sabato ya Bwana Mungu wako; usifanye kazi yoyote…”
Ni amri pekee iliyo na ahadi mbili:
- heshima ya wazazi (amri ya 5) ndiyo ina ahadi ya “kuishi muda mrefu duniani”,
- lakini Sabato ndiyo ina sababu mbili: uumbaji na ukombozi (Kutoka 20 + Kumbukumbu 5:15).

Kwa hiyo, Sabato ni tangazo la Injili kwa vitendo:
“Tuliachiliwa kutoka utumwa wa Misri (na utumwa wa dhambi) ili tuweze kupumzika ndani ya Mungu.”

Leo, Mungu anakuambia:
“Acha dunia izunguke bila wewe kwa masaa 24.
Mimi ninaweza kuishughulikia.
Pumzika. Nifurahie. Nikumbuke.
Nitakutosha.”

Nimekuwa Kelvin kutoka Biblia Maishani Mwetu.
Mungu akubariki unapoirudisha siku yake takatifu katika maisha yako yote – moyo, kalenda, familia, na usingizi wako.
Kaa karibu sana kwa amri ya tano: “Waheshimu baba yako na mama yako…”

NA SABATO YAKO IJAA AMANI, FURAHA, NA UWEPOS WA MUNGU!

“Usilitaje jina la Bwana Mungu wako kwa ubatili, kwa maana Bwana hatamwacha asiadhibiwe yeyote anayelitaja jina lake kwa ubatili.”
Unapoisoma kwa mara ya kwanza, unaweza kufikiri: “Hii ni rahisi sana. Mimi sikasiriki hadi nikasema ‘Jehova’ au ‘Yesu’ kama kashfa.” Lakini kadiri unavyoichunguza, ndivyo unavyogundua kwamba amri hii inatugusa karibu kila siku — na mara nyingi hatuoni.
Jina la Mungu si neno tu. Ni Yeye mwenyewe. Ni utukufu wake, uwezo wake, uaminifu wake, na utakatifu wake. Kwa hiyo kila tunapoitumia jina Lake bila uzito unaostahili, tunamdhalilisha Yeye kibinafsi.
Hapa kuna mifano mingi ya jinsi tunavyoivunja amri hii leo bila hata kutambua:
Kuapa kwa jina la Mungu kwa uongo
“Wallahi Mungu, sikuiba simu yako!” lakini unajua umeibeba.
“Naapa kwa Mungu nitakupa pesa kesho” lakini huna mpango wa kulipa.

Usijitengenezee sanamu ya kuchonga… wala mfano wo wote wa kiumbe cho chote kilicho mbinguni juu, au kilicho chini duniani… Usiviabudu wala kuvitumikia.”
Watu wengi wanasema, “Mimi siweki sanamu nyumbani, wala sijawahi kuabudu kigango. Hii amri si ya kwangu.” Lakini amri ya pili si tu kuhusu sanamu za mbao au za mawe. Ni kuhusu namna tunavyomwona Mungu na namna tunavyomkaribia.
Mungu anapokataza sanamu, Anakataza kitu kikubwa zaidi: kujitengenezea picha yetu wenyewe ya Mungu ambayo hatufai nayo utukufu wake wa kweli. Sanamu si tu kitu unachokipigia magoti mbele yake; sanamu ni picha yoyote ya chini, isiyotosha, na isiyo ya kweli ya Mungu ambayo unaiweka mahali pake.
Kwa hiyo, sanamu za leo haziko tu kwenye mahekalu—ziko ndani ya vichwa vyetu.

Karibu sana katika Biblia Maishani Mwetu. Leo tunaingia katika mfululizo mpya—mfululizo kuhusu Amri Kumi za Mungu. Na tunaanza na amri ya kwanza, ambayo ndiyo msingi wa kila kitu kingine: “Usiwe na miungu mingine ila Mimi.” Hii si amri ya ziada, bali ndiyo mlango wa kuingia kwenye uaminifu wa kweli kwa Mungu.

Wakati Mungu anasema “Usiwe na miungu mingine,” haizungumzii tu sanamu za kuchongwa, au miungu ya Misri, Kanaani, au Babeli. Anazungumza juu ya chochote kinachochukua nafasi ya kwanza mioyoni mwetu. Chocho­te tunachotegemea kwa usalama wetu, utambulisho wetu, furaha yetu, au tumaini letu, kinaweza haraka kuwa mungu mwingine.

Karibu sana kwenye Biblia Maishani Mwetu, mahali tunaporudisha sauti ya Maandiko iwe dira ya maisha yetu. Leo tunazungumzia jambo nyeti, nyeti kuliko tunavyofikiria — jinsi ya kutambua mafundisho ya uongo. Biblia imetahadharisha mara nyingi kwamba siku za mwisho kutainuka walimu wengi, manabii wengi, na mafundisho mengi ambayo yanafanana na ukweli, lakini si ukweli. Haya si maneno yangu; ni maneno ya Yesu Mwenyewe.

Yesu alisema katika Mathayo 24:11, “Na manabii wengi wa uongo watatokea, na kudanganya wengi.” Na cha kusikitisha ni kwamba hawa walimu si watu wanaokuja na pembe kichwani. Mara nyingi wanaonekana wanyenyekevu, wapole, watakatifu, na wenye mvuto wa kiroho. Lakini tatizo si sura yao; tatizo ni sumu iliyofichwa ndani ya mafundisho yao.