Bruegel

Aan het einde van de zomer van 1569 sterft Pieter Bruegel de Oude op vrij jonge leeftijd. Aan zijn vrouw schenkt hij het schilderij 'De ekster op de galg'. Leen Huet vertelt over deze laatste episode uit het leven van Pieter Bruegel.

De zo geliefde boerentaferelen schilderde Bruegel in de late jaren zestig van de 16de eeuw. Opmerkelijk vindt Leen Huet, want deze idyllische taferelen maakte Bruegel net in een periode waarin de Nederlanden ellendige tijden meemaakten

In het schilderij 'De prediking van Johannes' dat Pieter Bruegel schilderde in 1566, het jaar van de grote beeldenstorm in de Nederlanden, verwijst hij duidelijk naar de calvinistische hagenpreken die toen overal te lande plaatsvonden. Was dit een steunbetuiging van Bruegel aan de calvinistische opstand of vertelt dit schilderij wat anders? Was hij een rebel? Wat was Bruegels persoonlijke overtuiging en intellectuele achtergrond? Vragen waarop Leen Huet een antwoord zoekt.

Leen Huet vertelt over de liefdesperikelen van Pieter Bruegel en over zijn verhuis van Antwerpen naar Brussel in 1563. In het schilderij 'De val van de opstandige engelen' smokkelde Bruegel elementen die naar zijn nieuwe stad, Brussel, verwijzen.

Nadat Pieter Bruegel twee jaar door Italië heeft gezworven, keert hij terug naar Antwerpen. De reis door de Alpen heeft hem geïnspireerd tot het maken van een sublieme reeks ontwerpen voor prenten van berglandschappen. 'In de vier winden', de prentenhandel van Hieronymus Cock, liggen ze in de vitrine.

Bruegel strijkt neer in Rome waar hij vriendschap sluit met kunstenaar Giulio Clovio, een bekend miniaturist die werkte voor kardinaal Farnese. Clovio bezat een Toren van Babel, geschilderd op ivoor, een werk dat verloren ging. In de nog bestaande 'Torens van Babel' van Bruegel, zien we hoe hij zijn torens baseerde op het Colosseum. Na Rome trok Bruegel verder zuidwaarts, waarschijnlijk reisde hij zelfs naar Sicilië. Een ongewone bestemming toen.

In de lente van 1552 vertrok Pieter Bruegel vanuit Antwerpen naar Italië. De oudste bekende tekeningen van Bruegel dateren van toen. Leen Huet reconstrueert de reis, die Bruegel in goed gezelschap maakte.

Over een verloren altaarstuk in Mechelen waar de jonge Bruegel aan meewerkte samen met de kunstenaar Pieter Baltens. Baltens en Bruegel verwerkten vaak dezelfde thema's. Zo maakten ze beiden een versie van 'Luilekkerland' bijvoorbeeld. Baltens was ook rederijker en zowel bij Baltens als Bruegel zien we een interesse in toneel en klucht.

Bij wie leerde Pieter Bruegel de kneepjes van het vak? Leen Huet vertelt over de veelzijdige en avontuurlijke leermeester van Bruegel, Pieter Coecke van Aalst. Ook Coeckes vrouw, de miniaturiste Mayken Verhulst, speelde een enorm belangrijke rol in het werk en leven van Pieter Bruegel de Oude.

Het raadsel begint. Waar kwam Bruegel vandaan en wanner werd hij precies geboren? Het lijkt er op dat Bruegel zijn sporen goed voor ons heeft uitgewist, vertelt biografe Leen Huet. Want alle studies ten spijt is nog steeds niet zeker waar hij werd geboren en waar hij opgroeide. Was dat op het platteland tussen de boeren of was hij toch een stadsjongen? Of de meest romantische hypothese: was Bruegel misschien een bastaardkind?