دونالد ترامپ و شیجینپینگ برای آتشبس تجاری ۹۰ روزه بین واشنگتن و پکن توافق کردند. براساس این توافق که در حاشیه اجلاس گروه بیست و به هنگام ضیافت شام شنبه شب روسایجمهوری بزرگترین اقتصادهای جهان در آرژانتین شکل گرفت، دونالد ترامپ پذیرفت که به شرط گفتوگو به منظور رسیدگی به نگرانیهای آمریکا درخصوص اقدامات تجاری چین، افزایش تعرفه بر ۲۰۰ میلیارد دلار واردات کالاهای چینی که قرار بود از آغاز سال ۲۰۱۹ از ۱۰ در صد به ۲۵ درصد افزایش یابد، به مدت ۹۰ روز تعلیق شود. این توافق نتوانست تنش در بازارهای مالی، خصوصاً در آمریکا را کاهش دهد. روز سه شنبه سود اوراق بلندمدت آمریکا افت شدید داشت. این افت در ۸ سال گذشته بی سابقه بوده است. بروز این پدیده نشانگر آنست که رکود اقصادی می تواند به زودی آمریکا را تهدید کند. با تشدید نگرانیهای تجاری که رشد اقتصادی جهان را هم تهدید میکند، والاستریت و سهام آسیایی سقوط کردند.
این مجله اقتصادی، به بررسی آتش بس ۹۰ روزه در جنگ تجاری میان آمریکا و چین اختصاص دارد.
در بیانیه کاخ سفید آمده است: "رئیسجمهور ترامپ و شیجینپینگ، رئیس جمهوری چین توافق کردند مذاکرات برای ایجاد تغییرات ساختاری میان هیات های نمایندگی تجاری دو کشور فورا آغاز شود. این تغییرات عمدتا معطوف به انتقال تکنولوژی اجباری، حفاظت از مالکیت معنوی، موانع غیرتعرفهای، نفوذ و دزدی سایبری و بخشهای خدمات و کشاورزی خواهد بود." در ادامه این بیانیه آمده است: "هر دو طرف قول دادهاند تمام تلاش خود را برای به نتیجه رساندن این تغییرات در بازه زمانی ۹۰ روزه صورت دهند. اگر در پایان این دوره زمانی، طرفها نتوانند به توافقی دست یابند، تعرفههای ۱۰ درصدی به ۲۵ درصد افزایش خواهد یافت."
وانگیی، وزیرخارجه چین نیز ساعاتی پس از این نشست در جمع خبرنگاران گفت: "هر دو طرف معتقدند توافقی که دو رئیسجمهور به آن دست یافتهاند، بهطور کارآمدی مانع از تشدید اختلافات اقتصادی دو کشور خواهد شد."
در اینجا نگاهی خواهیم کرد به تاریحچه جنگ تجاری میان دو کشور که عملاً از ۹ ماه پیش با ابتکار دونالد ترامپ آغاز شده است.
ترامپ از زمان تبلیغات انتخاباتی بارها کسری تجاری آمریکا با چین را مورد انتقاد قرار داده بود و در اولین گام وضع تعرفه بر واردات پنلهای خورشیدی و ماشینهای لباسشویی را از چین (بهعنوان بزرگترین صادرکننده این اقلام به آمریکا) هدف قرار داد. افزایش تعرفه فولاد و آلومینیوم در اوایل فروردین و هدف قرار دادن ۵۰میلیارد دلار از واردات کالاهای چینی در اواسط تیر به ترتیب دومین و سومین حملات ترامپ در جنگ تجاری با چین بود. سناریوی چهارمین حمله تجاری نیز وضع تعرفه بر ۲۰۰ میلیارد دلار از کالاهای چینی بود. در آخرین اقدام، رئیسجمهوری آمریکا اعلام کرده که بقیه واردات کالایی از چین را که معادل ۲۶۷ میلیارد دلار است، هدف افزایش تعرفه قرار میدهد؛ با این اقدام عملا کل کالاهای چینی صادرشده به آمریکا مشمول افزایش تعرفه میشود.
در همین حال، چین نیز دست رو دست نگذاشته و از آغاز حملات تجاری ترامپ، اقدامات مقابله جویانه بر روی واردات آمریکا به چین را انجام داده است. البته میزان صادارت چین به آمریکا بسیار کمتر از واردات این کشور از امریکاست و در این زمینه موازین مقابله جویانه چین استراتژی این کشور در جنگ تجاری با آمریکا را بسیار محدود می کند و این کشور ناگزیر است که از اهرم های دیگری، از جمله اهرم مالی و سرمایه گذاری دلاری این کشور در بدهی های خزانه داری آمریکا استفاده کند.
توافق بین دونالد ترامپ و شیجینپنگ برای آتش بس این موضوع را نشان می دهد که هیچ یک از دو کشور نمی خواهند واقعاً در گیر یک جنگ تجاری تمام عیار با یکدیگر شوند. اما این آتش بس ۹۰ روزه بیشتر به نفع کدام کشور است؟
گرگوری وانل، کارشناس سیاست اقتصادی آمریکا و استاد در مدرسه عالی بازرگانی گرونوبل فرانسه می گوید: روابط اقتصادی این دو کشور بزرگ آنقدر مهم است که ادامه جنگ تجاری و اقتصادی به هردو آنان ضرر خواهد زد.
گرگوری وانل همچنین اعتقاد دارد که دونالد ترامپ در این آتش بس ۹۰ روزه خواسته وقت کشی کند. در واقع با توجه به انتخابات اخیر میان دوره ای آمریکا هم اکنون او فاقد اهرم های سیاسی و داخلی برای رسیدن به یک توافق جامع تجاری با چین است.
در همین حال، مذاکره باچین و رسیدن به یک توافق با این کشور نمی تواند با روش های متداول ترامپ صورت گیرد. گرگوری وانل می گوید: در واقع چین دومین اقتصاد بزرگ جهان را دارد و آمریکا نمی تواند نقطه نظرهای خود را مانند کشورهای کوچک بر این کشور تحمیل کند.
بسیاری بر این باورند که شاید چین و آمریکا به عنوان دو ابر قدرت اقتصادی در جهان با یکدیگر کنار بیایند و منافع اقتصادی در جهان را با توجه به قدرت های خود تقسیم کنند. در چنین شرایطی سایر کشورهای پیشرفته جهان از مدار اصلی خارج می شوند و ناگزیر می شوند که از نظم جدید اقتصادی دو ابر قدرت اقتصادی پیروی کنند. گرگوری وانل اعتقاد دارد که قربانی اصلی در این ماجرا اروپا خواهد بود.
همانطور که پیش تر اشاره شد بازارهای مالی در باره این موضوع که چین و آمریکا بتوانند در طول دوره آتش بس خود، به توافقی برای حل و فصل اختلافات تجاری خود دست پیدا کنند، تردید دارند. در نتیجهِ افزایش تردیدها در این مورد، بازارهای سهام تحت فشار قرار گرفته است. به عنوان مثال، سهام شرکت اَپل روز سه شنبه نزدیک به ۵ در صد ارزش خود را از دست داد. سهام اَپل از ماه اکتبر تا کنون در حدود ۲۳ درصد ارزش خود را از دست داده است.
با توجه به اینکه ارزش کل سهام شرکت اپل در بازار در تابستان سال جاری از مرز یک تریلیون دلار گذشت. کاهش ۲۳ درصدی ارزش سهام این شرکت در بورس وال استریت به معنی دود شدن بیش از۲۳۰ میلیارد دلار سرمایه های این شرکت است. این مبلغ به تنهایی نزدیک به پنجاه درصد کل صادرات یکسال چین به آمریکاست. لازم به یادآوری است که اَپل تنها شرکت آمریکایی نیست که دچار افت شدید ارزش سهام شده است. لیست اینگونه شرکت ها از دهها شرکت تجاوز می کند.
سهام جهان همچنین در حالی روز سه شنبه به خود لرزید که کاهش شدید سود اوراق خزانهداری آمریکا، نگرانیها در مورد وقوع رکود اقتصادی در این کشور را به شدت بالا برده است.
برای شنیدن این مجله اقتصادی بر روی فایل صوتی بالا کلیک نمائید.