De keuze voor een componist is niet zo vanzelfsprekend, voor zowel de regisseurs als de componisten zelf. Waarom zou je net met die componist werken en niet met een andere? Wat bepaalt welke componist geschikt is om het thema te maken, of welke geschikt is om het volledige stuk te schrijven of aan te vullen?

Vele kenners van de Tim Burton’s (animatie)films weten dat hij als regisseur en Danny Elfman als componist reeds 30 jaren samen werken. Ze zijn twee handen op 1 buik en dat merk je heel goed aan de films en scores. Ze kennen elkaar door en door, weten wat ze van elkaar kunnen verwachten. Als componist echter is het heel moeilijk om te beginnen. Danny Elfman zei het nog, dat hij mogelijks geen zulks een toekomst had gehad zonder de hulp en steun van zijn goede vriend Tim. Het succes zit soms in kleine hoekjes. Maar eens succes, dan wordt je al vlug opgepikt en gaat een hele nieuwe wereld vol uitdagingen open. Niets voor niets uiteraard, het blijft hard werken tegen de tijd en tegen de concurrentie.

Concurrentie is een overgedramatiseerd woord, dat nauwelijks van toepassing is in de filmmuziek-industrie. Hans Zimmer bijvoorbeeld is een van origine Duitse bijzonder getalenteerde en innovatieve muzikant en filmmuziek-componist die intussen zó gekend is bij het brede publiek dat hij zijn studio’s en mogelijkheden met veel plezier deelt, om samen met andere componisten films van prachtige muziek te voorzien. Door samen te werken of een werk te coveren en er een andere variatie aan te geven bereik je zoveel meer. Hans’ motto is dan ook “Are you having fun?”. Muziek maken en spelen moet plezant zijn. En vanuit dat sentiment hoor je de passie in zijn werken zoals bijvoorbeeld “The Pirates of the Carribean”, “Sherlock Holmes”, “Kung Fu Panda” en nog oneindig veel meer.

Als je spreekt over filmmuziek, zeg je in één adem “Hans Zimmer”, “John Williams”, “James Horner”, “Ennio Morricone”. Maar er zijn er onnoemelijk vele andere, die voor sommigen nog veel bekender zijn of juist helemaal nog niet bekend zijn. Het is zeker niet de bedoeling om mensen te vergeten of te positioneren, want dat zou menig componisten oneer aandoen. Ze zijn allemaal goed in elk hun vak-domein. En dat is waar ik met deze filmmuziek-avonden u wil introduceren in tal van stijlen en componisten. De Poolse componist “Jan A.P. Kaczmarek” heeft onder andere een pracht van een nummer geschreven voor de gelijknamige film “Evening”, dewelke je deze avond ook zal horen. Elk land, continent heeft wel zijn componisten, die onze horizonten helpen verruimen met hun vaak culturele en artistieke achtergrond. Een absolute meerwaarde, zeker als ze dan nog eens over de continenten heen gaan samenwerken.

Allemaal goed en wel, maar als er over de hele wereld dan zoveel componisten zijn, welke te kiezen? Zoals gezegd zijn er regisseurs die altijd met dezelfde componisten blijven werken, maar er zijn tal van regisseurs waar vernieuwing, verrassing, wijziging … troef zijn. Toen ik een jaar geleden op een workshop in Krakau was, ging het erover dat componisten vaak de opdracht krijgen om 3 voorstellen (thema-songs) uit te werken en die dan op enkele minuten tijd voor te stellen. Soms krijgen ze het script reeds volledig te lezen, maar het kan evengoed zijn dat hij het moet stellen met louter enkele pagina’s tekst en uitleg. Laat staan dat ze al beeld zien. Het kan uiteraard omgekeerd, namelijk dat een film bijna volledig gemaakt is en dat de componist de muziek ervoor moet schrijven. Deze laatste is vaak de lastigste, want dan is de film bijna af en is het budget vaak al op of overschreden, en heeft de componist slechts beperkte middelen en/of tijd om iets neer te pennen. Wat me nog het meest verbaasde tijdens die workshop is dat – wanneer je als componist gekozen wordt – dat het lang nog niet zeker is of je dan effectief de muziek zal mag verder schrijven. Het gebeurt soms dat het dan in-house verder uitgewerkt wordt, of dat een andere componist het thema overneemt en er zijn/haar versie van maakt. Dus in dat opzicht is er toch sprake van enige concurrentie/financiële kwestie. Er zijn er maar weinig die ervan kunnen overleven. Maar als je “fun” hebt met je uit de hand gelopen hobby, wat kan een mens zich nog mooier inbeelden?

Het laatste nummer van vanavond wordt “The launch” over de mislukte Apollo 13-vlucht, geschreven door James Horner – de componist die mijn leven voorgoed heeft veranderd. Daar lees en hoor je alles over in de volgende editie van Cinema Classica.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Thema’s zijn de belangrijkste troeven binnen de filmmuzieks. Een thema is vaak hét uithangbord en identificatiemiddel bij uitstek. Het zorgt ervoor dat de luisteraars het meezingen, neuriën, of fluiten. Op termijn zal het de nostalgische waarde alleen maar verhogen, want bij het horen van een thema legt men onmiddellijk de link naar waar het stuk werd voor geschreven. Zo kan je bijvoorbeeld van bij de eerste noten al horen wanneer Star Wars speelt.

Vorige week gaf ik reeds aan dat vele componisten hun eigen stijl erop nahouden. Uiteraard is dit niet anders dan bij andere muzikanten. Het laat toe dat je uit de meeste thema’s kan achterhalen wie de componist is, door gewoon te luisteren. Doorheen de tijd wijzigt de stijl wel, en dan wordt het al wat moeilijker, maar hoe dan ook, het is altijd plezier om te raden wie de componist is van een filmscore. Tijdens onze vele filmmuziek weken zal je ongetwijfeld bepaalde gelijkenissen merken. Neem de muziek in je op, en tracht eens te raden wie de componist is. Je hoort vandaag gekende werken van o.a. de films “Indiana Jones”, “Amélie Poulin”, “Batman”, “Legends of the Fall”, “The pink panther”, “Mission impossible”.

Het zal je ongetwijfeld niet ontgaan zijn dat we regelmatig een bepaald thema kiezen om te beluisteren. Dit doen we bewust om de nostalgie en het belonings-sentiment op te wekken. Vaak middels een thema krijg je ook nog eens een climax. Als je je volledig laat opgaan in de muziek – en je kent het stuk – dan zal je merken dat hoe dichter de climax nadert, hoe vlugger je kippenvel krijgt. Dit is wat we het belonings-sentiment noemen. Je weet dat er iets heel mooi aankomt, en de aanloop ernaar is zo vervullend, dat je hele lichaam daarop reageert. En dat, dames en heren, is wat ik graag met u wil delen: het sentiment, de vreugde, het verdriet, de intensiteit waarmee ik reeds 25 jaar non-stop luister naar filmmuziek. Want voor elke gemoedstoestand waarin ik me bevind is er wel een nummer waar ik mijn emotie in kwijt kan. Wetende dat filmmuziek niet louter en alleen klassieke muziek is, maar een veelvoud van oneindig vele genres laat toe dat je als het ware in het midden van een bibliotheek staat met een ongelimiteerd aantal keuzes.

Beginnen doen we vandaag met een heel vrolijke noot: The City slickers. Een humoristische western film, waarbij de muziek geschreven werd door Marc Shaiman. Daaropvolgend horen we het epische werk van de eerste Batman films (eind jaren 80, begin 90). Danny Elfman, composer van de film “Batman Returns”, is samen met Marco Beltrami, Elliot Goldenthal en nog vele anderen, toch een van die composer die heel donkere, diepe filmmuziek kan maken. Voor films als Batman, terminator, I robot … is dat wel een geslaagde combinatie. En dat brengt ons terug bij het thema, want je merkt dat composers een geslaagde thema song graag gaan hergebruiken in andere films, weliswaar in een wat omgewoelde vorm. Maar toch kan je horen dat het van de hand is van een bepaalde componist die vaak dergelijke soort muziek schrijft.

Toen de Harry Potter spin-off film “Fantastic Beasts and where to find them” uit kwam, was ik bijzonder onder de indruk van de score, geschreven door James Newton Howard. De hele cd bevat zo’n krachtig mooie muziek en ‘k luister er nog heel vaak naar. Dit is een waardige cadeautip voor menig (film)muziekliefhebber.

Toen Clint Eastwood zei dat hij zelf ging regisseren en muziek schrijven had niemand gedacht dat hij zo succesvol zou worden. Hij slaagt erin om de emotie zowel op beeld als met geluid/muziek zodanig te versterken dat hij er vaak voor genomineerd werd doorheen alle mogelijke muziek- en film-award shows. Wat hij met “Mystic River”, om maar een te noemen, gemaakt heeft is ronduit adembenemend. De scene waarin Sean Penn - als vader - probeert naar zijn zonet gevonden en overleden dochter te gaan en waarbij een dozijn agenten heeft proberen tegenhouden/behoeden voor de vreselijke moordscene doet me nog steeds naar de keel grijpen en haalt diepe emoties in me naar boven. Je hoeft de film niet eens gezien te hebben om die emoties te voelen.

Eindigen doen we vandaag met een film die niet zoveel mensen kennen, maar de muziek des te meer. Children of Dune’s score is veelvuldig gebruikt in tal van avonturen-series/films zoals bijvoorbeeld “Peking express”, “Master and Commander: The Far Side of the World”, “The Golden Compass” en in nog zoveel andere. Dank je wel, Brian Tyler voor deze afsluiter met als gepaste titel “Farewell”.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Met James Bond hebben we altijd wel een gewaagde titlesong. Je bent ervoor of juist helemaal niet. Toegegeven, toen ik Sam Smith's titlesong voor het eerst hoorde was ik niet meteen enthousiast. Toch niet zo enthousiast als zijn voorganger, Adèle, die trouwens een pracht van een nummer heeft geschreven. Echter, wat geldt voor zovele (film)muziek, naarmate je het meer beluistert hoe meer je het leert appreciëren. Bij de Bond-films moet men zich als schrijver aan heel wat regels houden zodat het perfect binnen de franchise past. En kijk, in 2016 heeft Sam Smith een Oscar gewonnen voor het beste originele nummer. Spectre is de 4de Bondfilm met Daniel Craig in de hoofdrol. De hele score, uit de hand van Thomas Newman, is een absolute aanrader en is zeker een geschenk voor menig soundtrack-liefhebber.

Instant vrolijk wordt je met "Mr. Moustafa", geschreven door Alexandre Desplat. De gebruikte instrumenten omvatten de cimbalom (zo memorabel gebruikt door John Barry in The Ipcress File), citer (bekend van Anton Karras 'klassieker The Third Man) en balalaika (een driesnarig Russisch instrument dat te horen is in Maurice Jarre's score voor Dr. Zhivago). Deze kwaliteiten worden meteen duidelijk in het heerlijke hoofdthema van de score, voor het eerst te horen in "Mr Moustafa". Een vertederend stuk voor de eerder genoemde tokkelinstrumenten, het is zowel excentriek als mooi, en bottelt de essentie van Europa in vervlogen tijden. Het thema komt verschillende keren voor in de partituur en geeft een aangenaam gevoel van continuïteit en structuur.

Vorige week konden we al genieten van John Williams score "ET, The Extra-Terrestrial". Als je filmmuziek zegt, zeg je in één adem John Williams. Samen met nog vele anderen heeft hij als geen ander vorm gegeven aan filmmuziek. Zijn oeuvre is dan ook onvoorstelbaar groot. Hoewel hij heel trouw bleef aan zijn eigen stijl en daar niet zoveel van afweek is hij erin geslaagd vele films van een vast muziekthema te voorzien. Om maar enkele te noemen: Star Wars, Indiana Jones, Jurassic Park (evenzeer vorige week gehoord, gebracht door Michael Giacchino), Saving Private Ryan, en nog zoveel meer. Dat hij zelfs thema's uit het verre oosten durft aan te snijden kan je bewonderen in het immer mooie "Memoirs of a Geisha".

Voor de al wat oudere luisteraar, herinner je je nog die prachtige film "The Abyss"? Of het breken van de geluidsmuur in "The Right Stuff". Geschreven door respectievelijk Alan Silvestri en Bill Conti. Met de geselecteerde nummers zal je ongetwijfeld deze films herbeleven. En zelfs al heb je de films niet gezien, dan nog is deze muziek zo tijdloos mooi waarbij je ongetwijfeld zelf de beelden erbij kan verzinnen. Probeer het maar eens, je zou versteld staan hoe filmmuziek je creatieve brein kan stimuleren.

Dat filmmuziek van en voor alle generaties en muziekschrijvers is, bewijzen menig artiesten. Net hadden we nog Sam Smith, maar zelfs Daft Punk heeft er kaas van gegeten. De film Tron (Walt Disney) was, net als zijn voorganger niet echt een succes. De eerste poging was zelfs een regelrechte flop. Echter, dankzij Daft Punk heeft de film best veel bekijks gekregen. Mijn keuze viel voor het "Adagio for Tron", jawel, van Daft Punk. Ook Nick Cave maakte een ietswat zwaar nummer toch voor de film "The Road". Een aangrijpend verhaal over een vergane wereld waarin slechts enkele mensen trachten te overleven. "The beach" is het nummer van Nick Cave waarbij je te horen krijgt wat de emoties zijn van een jonge tiener, die net zijn vader op het strand heeft verloren. Zijn vader heeft hem heel de rit (the road) geholpen uit de klauwen van mensen met slechte bedoelingen, om op het einde toch te bezwijken aan zijn verwondingen. Intens beeld, aangevuld met nog intensere muziek.

Ennio Morricone

Deze week had ik graag veelzijdig componist Ennio Morricone op de voorgrond gebracht. Met Alexandre Desplat heb je reeds kunnen kennismaken met de verscheidenheid aan gebruikte instrumenten, maar Ennio (als klassiek componist wel te verstaan) spant toch wel de kroon. Hoewel hij net als John Williams eerder trouw blijft aan zijn eigen stijl, heeft hij vele pogingen ondernomen - vaak met overweldigend succes - om mensen, instrumenten en emoties bij elkaar te brengen. Zijn keuzes om vaak opera-zangeressen op de voorgrond te brengen, of grote koren te laten neuriën of uit volle borst meezingen was ongezien. Dit werd later door vele andere componisten opgepikt en zo zag je filmmuziek een andere dimensie krijgen. Namelijk die van de zang tijdens een film.

Hij werd bekend met zijn spagetti-westerns, maffia films, Conan the Barbarian, Red Sonja en zovele andere films. Zelfs met zijn gezegende leeftijd dirigeert hij nog steeds concerten, hoewel dit stilaan eindigt. Twee jaar geleden speelde hij nog in Gent zijn allermooiste nummers. En dit brengt me bij de nummerkeuze van deze avond. Groot was mijn verrassing dat ik het nummer nog niet kende tot enkele jaren geleden. The Legend of the Pianist is een ongelooflijk mooi nummer en hoewel ik de film nog niet gezien heb, spat de emotie ervan af en kan je in je eigen verbeelding er perfect iets bij voorstellen.

Geniet van de muziek en tot volgende week,

Christophe

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Vanaf vandaag brengen we filmmuziek in al haar emotie en melancholie tot in je woonkamer. Breng de familie samen, jong en oud, neem rustig plaats in de sofa, sluit je ogen en geniet van ’s werelds mooiste melodieën, geschreven voor de film-, tv- en gaming-industrie.

Deze eerste - niet thematische - week starten we met de animatiefilm Up. Een film die iedereen van in het begin meteen naar de keel grijpt met een heel herkenbare scene waarin een oude man terugblikt op hoe hij zijn vrouw leerde kennen, hoe ze samenleefden, hoe zij dan ziek werd en de oude man uiteindelijk helemaal alleen achter bleef. 

Michael Giacchino werd als start gekozen omdat hij als geen ander erin slaagt om de grote componisten te bundelen in één persoon. Het is niet voor niets dat je hem meer en meer ziet verschijnen als componist van een film of spel.  

Met Klaus Badelt’s werk krijgen we het meteen warm, want je hoort dat de acteur in de film vrolijk en verliefd rondloopt in Bleeker street. Net zoals Harry Potter de eerste liefdesgevoelens ervaart met het prachtige stuk geschreven door Patrick Doyle, gaan we over naar een andere missie, namelijk de oorlog. Oorlogsthema’s waren lange tijd in de voorbije paar decennia. En met Band of Brothers heeft Michael Kamen een groot succes gehaald.

Eindigen doen we met het immer bekende ET, the Extra-Terrestrial, the Deptarture. Dit epische werk van componist John williams is een van de meest tijdloze nummers ooit gemaakt.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Vanaf 14 september zit je bij La Classica in een rode pluche zetel op de eerste rij voor één uur lang de mooiste en meest memorabele filmmuziek.  Christophe Vanderhaeghen maakt 16 weken lang een indringende keuze uit de prachtigste soundtracks die ooit in de bioscoop weerklonken.

Elke zaterdagavond tussen 20.00 en 21.00u, in herhaling op dinsdagavond.  Of (her)beluister alle uitzendingen via de La Classica podcast.

See omnystudio.com/listener for privacy information.