trưa nay tớ, anh sếp và một người bạn có nói chuyện về chủ đề này. về việc cá nhân mình "nên" có những quyết định gì trong đời, về việc mình "nên" làm công việc như thế nào, định hướng ra sao...để cuộc đời mình "đi đúng hướng".
thế nào mới là đúng hướng? hai năm trước, tớ cũng từng có một câu hỏi như vậy. tớ đứng giữa một ngã rẽ về hai công việc hoàn toàn khác nhau mà tớ đều hi vọng và yêu thích cả hai. điểm duy nhất khác biệt là làm về kinh doanh chuyên biệt, và làm về kinh doanh - xã hội.
hồi đó, công việc chuyên biệt kia cho tớ một "danh hiệu", một "thành tích" mà có lẽ không phải ai ở tuổi tớ cũng may mắn có được, lúc đó tớ thật sự nghĩ "làm gì khi chạm tay vào ước mơ thật sự quá nhanh?". công việc đó là tất cả những gì tớ muốn, theo cái ước mơ của một cô bé năm hai đại học: không gian nghệ thuật, sếp (gần như) thoải mái, để cho mình tự do - chú hướng cho mình sang những mảng mình thích và giỏi, tiền lương không hề ít, thậm chí còn gấp đôi, gấp ba chỗ kia.
vẫn là hồi đó, tớ vì một niềm yêu quý, và yêu thích, tò mò, nhón một chân vào doanh nghiệp xã hội với một con mắt hoàn toàn mới, đồng thời mở ra một trải nghiệm mới: người điều phối (facilitator). công việc này không đáp ứng được nhu cầu thể hiện bản thân (self-actualization) của tớ, không cho tớ thừa mứa nguồn lực hay tài nguyên để vẫy vùng, tiền lương thì có lẽ tiêu nhoắng cái là hết. đã thế phải làm từ những việc nhỏ nhất như pha trà, pha cafe, dọn dẹp không gian. ở đây còn không có sếp để chỉ phải làm gì, chỉ có đồng nghiệp, mọi người đều làm việc cùng nhau, chia nhau ra thấy thiếu chỗ nào thì lấp vào.
hồi đó, câu hỏi của tớ là "should I go on with my plan?" - "mình có nên tiếp tục theo kế hoạch của mình không?". từ năm nhất, tớ tính toán mình cần và phải làm gì đến 2 năm sau khi ra trường. tớ biết mình cần phải chuẩn bị gì, chuẩn bị như thế nào và ở đâu giúp cho mình chuẩn bị được cái đó. tớ biết khả năng của mình đi đến đâu, theo ai sẽ học được gì, làm gì để mình đủ cứng để đạt được mục tiêu tiếp theo. tớ vào tổ chức này tổ chức kia, công ty này công ty kia, theo người này người kia với network như này như kia.
đó, cho đến một ngày tớ thật sự phải ra quyết định mình cần đi lối nào, bởi vì tớ không thể đi cả hai con đường vào lúc đó.
tớ nhớ rõ khi tớ đặt câu hỏi đó, và một người bạn lớn, thật sự phải phá luật "không đưa ra lời khuyên" của mình vì bác tâm niệm đó là góc nhìn của cá nhân, mình không thể áp đặt được ai cả, đã nói rằng "không có cái gì nên hay không nên cả, tất cả chỉ là trải nghiệm. con chọn đi đường này thì con trải nghiệm như này, con chọn đi đường kia thì con sẽ trải nghiệm như kia". và tớ nhớ mãi câu ấy đến tận bây giờ, có lẽ là cả sau này khi trước khi tớ cần phải quyết định một điều gì đó.
sau khi nghe câu nói đó, tớ tự nhìn lại mình. tớ tự hỏi mình thật sự cảm thấy như thế nào thay vì bản thân cần gì hay muốn gì. tớ luôn biết mình cần và muốn được lớn, được học, được phát triển sự nghiệp - cho dù nghe to tát đi chăng nữa. cả hai đều có thể đáp ứng được nếu tớ thật sự cố gắng. nhưng câu hỏi mình thật sự cảm thấy như thế nào mới là một câu khó để trả lời.
cái cảm giác được công nhận "mình giỏi" thật sự dễ gây nghiện, gây nghiện đến mức tớ đã từng làm tất cả mọi thứ để có được những lời công nhận đó. nó ăn mòn mình thay vì khiến mình háo hức được lớn.
khi làm công việc chuyên biệt kia, tớ thấy thoả mãn vì được thể hiện mình, được công nhận và thậm chí là được đề cao. nhưng nó không khiến tớ vui. vì nó không đến từ trái tim. công việc đó không cần tớ phải đổ tim mình vào.
thật lạ, khi nhiều người xinh đẹp tớ gặp đã nói với tớ rằng "điều gì đến từ trái tim sẽ chạm được đến trái tim". sẽ thế nào đây, nếu như nguồn sống của tớ là năng lượng bên ngoài (sự công nhận, danh hiệu, tiền bạc) thay vì là năng lượng bên trong (niềm yêu thích, trân quý)? tớ không muốn sống một cuộc đời như thế.
