Dat Dorste mit dat Dorste

Wenn man mol över de eegne Sprook nodinkt, denn kann man sick bilütten düchti wunnerwarken, ne.

Nu heff ick an’t Enn vun de vörige Week Post kreegen. Ut Borg. Un twor vun een Mann, den ick hier eenfach mol „Norbert“ nööm‘ will.

Norbert hett mi schreeven, dat he, jüst so as sien Fruu (ehr nööm ick eenfach mol Norbert sien Fruu), sick friedags jümmers op ’n Döschkassen freut. Nu sünd de beiden ni mit Plattdüütsch opwussen overs se möögt de Sprook un wat se ni direkt verstoht, künnt se sick tomeist ut’n Tosomhang trechklabüstern.

Blots bi een Woord hebbt se ni so recht rutkreegen, wat dat bedüüden schall: Bi dat „Dorste“ nömli. Norbert hett mi beeden, em mol to verkloogfiedeln, wat dat Dorste bedüüden schall.

Tscha, dor heff ick sülms erstmol över nodinken musst. För mi is dat Dorste jümmers al dat Dorste ween. Eenfach so. Norbert un Norbert sien Fruu hebbt sick tosomriemelt, wat dat sowat heeten kunn as „das Vorhandene“. An un för sick ’n goode Idee. Denn dat Dorste kümmt je vun dor, also vun dat, wat dor is.

Overs dat dreept dat ni würkli un ni ganz un gor.

As mol ’n plattdüütsche Fruu ut ’n Dithmarscher Dörp op Hochdüütsch no’n bestimmted Huus froogt worrn is, hett se versöcht de Antwoord op Hochdüütsch to geeven: „Ich mein‘ das ist das ‚daste‘ Haus.“ Dat Dorste kann also dat dor dröven heeten. Bilütten ward dat je overs ook to Slitzohrn seggt: „Bi den Dorsten“ oder „de Dorsten muttst du geheuri oppassen.“ Dat Dorste kann sick ook op ’n dösigen Sachverhalt betrecken.

In‘t Hochdüütsche kann man dat overs ni würkli een to een översetten, denn dat is’n „Superlativ“ vun dor, so as duun, duuner, an duunsten – also dor, dorer an dorsten. Dat gifft dat blots op Platt.

Un eegentli is dat Dorste op Platt je ’n Lokaladverb, as Schoolmasters un all de dorsten kloogen Lüüd so seggt. Dat kann overs ook ’n Präpositschoon ween oder ’n Nomen mit vörgestellten bestimmten Artikel.

Jungedi, mi ward al ganz blümerant.

Dat Dorste mit dat Dorste is gor ni so eenfach, mutt ick seggen…

In düssen Sinn