KADINLAR KOCALARI İZİN VERMEDİKÇE İLİM MECLİSLERİNE GİDEBİLİRLER Mİ?
Değerli kardeşim,
İlim öğrenmek kadın ve erkeğe farzdır. Bu farz olan ilimler; Akâid yâni îmânî bilgiler ile ilmihâl bilgileridir. Yâni, abdest, gusül, teyemmüm, namaz, oruç, eğer zenginse zekat ve hac bilgileri. Kadınlar için hayız ve nifas bilgileri de öğrenmeleri farz olan bilgilerden. Bir kadının böyle dînî ilimlerini öğretmek baba üzerine farzdır. Baba bunları öğretmemişse, evlendiği zaman kocası öğretmek zorundadır. Kocası da öğretmiyorsa kadın kocası izin vermese bile yukarda belirtilen ilimleri öğrenmek için evinden çıkabilir. Çünkü Allah’a itaatin farz olduğu yerlerde ne kocaya ne de ana-babaya itaat edilmez.
Erkek, hanımının dışarı çıkmasına izin vermediğinde, hanımını kendisinin eğitmesi ve babasının evine götürmesi gerekir. Bunlar kadının hakkıdır. Koca bu haklara engel olamaz. Ama bu hakları mümkün mertebe aile içinde huzursuzluk çıkarmadan almaya çalışmak gerekir.
Kadın efendisinden izinsiz bir yere gitmemeli, gitmek zarureti hasıl olduğunda efendisini haberdar ederek rızasını almalıdır. Aynı zamanda gittiği yerden geç kalmayarak evine erken dönmelidir.
Kadınların zaruri ihtiyaçlarını dışarıdan temin etmeleri ve gereken meşru yerlere gitmeleri için evinden çıkmaya yetki ve selâhiyeti vardır. Fakat bu yetkilerin bazıları hariç diğerlerinden kocasının izin ve rızasının olması şarttır.
Cenab-ı Hak Kur'ân-ı Kerim'inde buyuruyor ki:
(Ey Peygamberin hanımları, dolayısıyla mü'minlerin hanımları) «(Vakar ile) evlerinizde oturun. Evvelki câhiliyet (devri kadınlarının kırıla döküle, süslerini, göstere göstere) yürüyüşü gibi yürümeyin.» (Ahzap, 33/33)
Bir hadis-i şerifte Peygamberimiz (asm):
«(Ey kadınlar), ihtiyaçlarınızı karşılayan olmadığı zaman, Allah Teâla size ihtiyacınızı temin etmeniz için (evlerinizden) çıkmanıza izin vermiştir.» buyurmuşlardır. (Buhari, Müslim. Et-Taç: II/851)
Yukarıdaki âyet ve hadis-i şerif gereğince, Müslüman kadının maddi ve manevi ihtiyaçlarını temin edecek, karşılayacak mahremi olan bir kimse olmaması veya bunların alâkasızlığı halinde, kadın elbetteki tesettür dahilinde meşru imkânlarla evinden çıkarak ihtiyaçlarını temin edebilir. Kocası bulunan kadın ise efendisinden izinsiz evinden çıkmaz ve bir tarafa gidemez.
Bir kadının efendisinden izinsiz bir yere gitmesi, izinli de olsa gittiği yerden geç gelmesi erkeğine ağırlık ve nefret verir. Bu işin birkaç defası koca tarafından muaf tutulursa da çok kere af edilmeyerek geçimsizliğe yol açar. Hele koca tarafından ihtar edildiği hâlde kadının dinlemeyerek gitmesi, efendisine karşı saygısız ve itaatsizliğinden dolayı da bütün bütüne huzursuzluğa sebep olur. Böyle olan kadınlar hakkında Peygamber Efendimiz (asm) buyurmuşlardır:
«Hangi kadın, kocasının izni olmaksızın evinden çıkarsa, evine dönünceye yahut kocası kendisinden razı oluncaya kadar Allah Teâlâ'nın gazabı içinde kalmış olur.» (Hatip, Muhtarul, s. 50)
îbni Ömer (R.A.)'den mervi bir hadis-i şerifte de:
«Kocanın karısı üzerindeki hakkı: (Kocasından izinsiz evden çıkmamasıdır. Eğer çıkarsa, kocası zâlim ve âsi bir kimse olsa dahi, eve dönünceye yahut tövbe edinceye kadar Cenabı Allah ve gazap melekleri ona lanet ederler).», buyrulmuştur. (Tayalisî Muh. Ehadis s. 67.)
Nimetü'l-İslâm kitabında: "(Bir kadın kocasından izinsiz yabancıları ziyarete, düğün ve derneklere gidemez, hatta ziyaret gününün haricinde ebeveyninin bile velimesine kocasından izinsiz gidemez. Kadın ebe veya gâsile (ölü yıkayıcı) olsa dahi kocasından izinsiz gidemez. (Velev ki para almaması lâzım gelse bile)" diye mezkurdur. (Nimetü'l-İslam: s. 76)
İşte onun için her kadın idrak ve anlayış gösterip, bu hususlara çok dikkat ederek riayet etmelidir.
Ancak şu hususlar müstesnadır / Kadının dışarı çıkabileceği hâller:
1. Bir kadın yanında mahremlerinden biri oğlu, oğlan kardeşi bulunmak şartiyle hac farizasını eda için sefere azimet edebilir, velevki kocası razı olmasın. Çünkü koca hakkı, farz-ı ayn üzerine tekaddüm edemez.
2. Bir kadın babası müzmin veya maraz-ı mevt ile ağır hasta olup da bakacak kimsesi bulunmadığı takdirde, kocasının izni olmasa bile gidip bakabilir. Velevki babası gayri müslim olsun. Şu kadar var ki, gaybubeti müddetinde nafakası kocası üzerine lâzım gelmez. (Istılahatı Fıkhiyye: II/174.)
3. Bir kadın kendisine farz-ı ayn olan meseleleri öğrenmek için, kocası öğretmediği takdirde, ilim meclisine tesettür dahilinde gidebilir. (Nimetü'l-İslâm)
Yukarda sayılan ilimlerin dışında arapça öğrenmek, câmideki veya herhangi bir yerdeki sohbetlere katılmak kadın için farz değildir. Buralara gidebilmek için mutlaka kocasının izni gerekir. Kocası izin vermedikçe gidemez. Eğer kocasından habersiz olarak giderse, evine dönünceye kadar Allah ve melekler o kadına lânet ederler. Selam ve duâ ile.
#islam #tevhid #fpy
