Één van de belangrijkste taken van politieke partijen is het opstellen van een kieslijst. Naast het vinden van voldoende kandidaten moeten deze kandidaten allerlei kwaliteiten hebben én integer en weerbaar zijn . Partijen moeten hun kandidaten dus toetsen, of in ieder geval met hen in gesprek over dit onderwerp.

Hoe voer je dat gesprek het beste? Willeke Slingerland, lector weerbare democratie aan de Hogeschool Saxion, en Katinka Eikelenboom, partijvoorzitter van GroenLinks, geven tips en voorbeelden in deze nieuwste Raad voor 2026 podcast 'Een integere kandidatenlijst samenstellen'.

Artificial Intelligence, oftewel AI: volgens sommigen het beste wat hen in de afgelopen tien jaar is overkomen, voor anderen een onheilspellend toekomstbeeld. 

Wat zijn de grenzen van AI in de politieke arena? Hoe kun je AI wel of juist niet inzetten in het raadswerk?

Anne Graumans (directeur Kennispunt Lokale Politieke Partijen) praat hierover met Henri Luitjes van één-Ermelo en met Tim Vos-Goedhart van de Open State Foundation in deze podcastaflevering 'Besturen in het tijdperk van AI, hoe doe je dat?' 

In deze aflevering praten we over permanente campagne en het maken van een campagneplan. “Permanente campagne gaat erom dat jij niet alleen maar één keer in de vier jaar aan komt bellen met de vraag of iemand op jou wil stemmen, maar dat je eigenlijk vier jaar lang laat zien wat je allemaal doet, welke thema's jij belangrijk vindt”. Maar waarom is dat zo belangrijk? En hoe doe je dat dan?

Anne Graumans (directeur Kennispunt Lokale Politieke Partijen) gaat hierover in gesprek met Myron von Gerhardt, campagnestrateeg bij creatief campagnebureau Meute en VVD raadslid in Amsterdam.

Weten dat je permanente campagne moet voeren is één ding, maar waar begin je? Het Kennispunt Lokale Politieke Partijen organiseert trainingen om hierbij te helpen. Jeroen Hendriksen, trainer ‘permanente campagne’ en raadslid in Doetinchem, vertelt erover.

Over de podcastreeks 

In de serie 'Raad voor 2026' helpen we je met de voorbereiding voor de gemeenteraadsverkiezingen 2026. Deelnemen aan verkiezingen vraagt om een goede voorbereiding. Elke twee maanden nemen we je mee in een ander thema, dat op dat moment speelt. We geven tips, advies en mooie voorbeelden, zodat jij weet hoe, waar, wanneer en waarop de focus zou moeten liggen. 

Redactie/productie: Gelderland Academie i.s.m. Kennispunt Lokale Politieke Partijen 

Montage en nabewerking: Pappenheimers 

Jongeren zijn maar matig vertegenwoordigd in de gemeenteraad. Bij de laatste verkiezingen was amper 7% van de raadsleden jonger dan dertig. Deze aflevering van 'Raad voor 2026' gaat over hoe je jongeren bij de politiek kunt betrekken. Anne Graumans (directeur Kennispunt Lokale Politieke Partijen) gaat in gesprek met Britte van Die en Lotte Prins. Britte is raadslid namens Lokaal Belang bij de gemeente Zevenaar en Lotte is voorzitter van de Nationale Jeugdraad. "We moeten niet onderschatten dat we soms perspectief missen als we alleen vanuit ons eigen perspectief naar bepaalde onderwerpen kijken. En vanuit daar is het heel belangrijk dat we de generatie die nu jong is, maar ook de generatie die straks volwassen is, nu al horen."

Sem Huisman deed in opdracht van Onafhankelijk Politiek Nederland onderzoek naar de betrokkenheid van jongeren bij de lokale en regionale politiek. In deze aflevering deelt hij zijn adviezen. Ook hoor je de ervaringen van Jelte Kolkman, raadslid namens de VVD in de gemeente Rheden. Hij werd een week voor de verkiezingen in 2022 achttien en was daarmee het jongste raadslid van Nederland.

Over de podcastreeks

In de serie 'Raad voor 2026' helpen we je met de voorbereiding voor de gemeenteraadsverkiezingen 2026. Deelnemen aan verkiezingen vraagt om een goede voorbereiding. Elke twee maanden nemen we je mee in een ander thema, dat op dat moment speelt. We geven tips, advies en mooie voorbeelden, zodat jij weet hoe, waar, wanneer en waarop de focus zou moeten liggen.

Redactie/productie: Gelderland Academie i.s.m. Kennispunt Lokale Politieke Partijen

Montage en nabewerking: Pappenheimers

Deze aflevering gaat over ledenwerving en het scouten van kandidaten. "Daar moet je eigenlijk morgen al beginnen. Want als je dat een jaar voor de verkiezingen doet, dan ben je echt te laat." Anne Graumans (directeur Kennispunt Lokale Politieke Partijen) gaat in gesprek met Marcel Boogers. Hij is bijzonder hoogleraar Democratie en Transitie aan de Universiteit Utrecht en onderzoeksadviseur bij Necker. Sinds 2006 doet hij onderzoek naar de recruitering van kandidaten voor de gemeenteraadsverkiezingen. "Het aantal mensen dat lid is van een politieke partij is enorm gedaald. Dat merken we landelijk natuurlijk, maar dat laat zich vooral lokaal voelen. Waar vroeger die grote ideologieën van de sociaaldemocraten, christendemocraten en liberalen heel richtinggevend waren voor mensen, is dat nu een stuk minder het geval."

In de aflevering hoor je ook de ervaringen van Willemijn Prast (verenigingsmanager Natuurmonumenten), Dennis Nijzing (griffiemedewerker gemeente Apeldoorn), Marco Bennink (wethouder gemeente Oude IJsselstreek namens Lokaal Belang), Remco Hammer (raadslid gemeente Berg en Dal en lid scoutingscommissie VVD) en Michiel Wiersinga (trainer Kennispunt Lokale Politieke Partijen).

Over de podcastreeks

In de serie 'Raad voor 2026' helpen we je met de voorbereiding voor de gemeenteraadsverkiezingen 2026. Deelnemen aan verkiezingen vraagt om een goede voorbereiding. Elke twee maanden nemen we je mee in een ander thema, dat op dat moment speelt. We geven tips, advies en mooie voorbeelden, zodat jij weet hoe, waar, wanneer en waarop de focus zou moeten liggen.

Redactie/productie: Gelderland Academie i.s.m. Kennispunt Lokale Politieke Partijen

Montage en nabewerking: Pappenheimers

Maasdriel, een gemeente met roerige jaren achter de rug. Inmiddels ziet de gemeente er heel anders uit. Wat speelde er precies en welke stappen zijn gezet? De afpersingszaak rond fruithandel De Groot, cliëntelisme, doodsbedreigingen en de Mocromaffia op een camping. In deze bonusaflevering gaat Meike de Jong (journalist en presentator RTL Nieuws) in gesprek met Henny van Kooten. Hij was vanaf 2014 burgemeester in Maasdriel en werd aangesteld om rust en orde in de gemeente te brengen. In de podcastaflevering over beïnvloeding hoorde je in het rubriekje al een kort fragment uit zijn ervaringen. In deze bonusaflevering staat het verhaal van Henny centraal.

Over deze reeks

Overal in Nederland zien we een toename van georganiseerde, ondermijnende criminaliteit. Er zijn steeds meer drugslabs en dumpingen van drugsafval, met grote gevolgen voor mens en milieu. Bedreiging van en geweld tegen ambtsdragers komt vaker voor. Overheidsgeld wordt misbruikt door criminelen, bijvoorbeeld bij zorgcriminaliteit. Jongeren raken steeds vaker verwikkeld in de drugswereld. We zien ondernemers, zoals vastgoedhandelaren en uitbaters van vakantieparken, die met illegale constructies veel geld verdienen of geld witwassen. In deze podcastreeks onderzoeken we wat er speelt in Gelderland. En wat jouw rol als is raadslid in de strijd tegen ondermijnende criminaliteit.

Deze bonusaflevering is de laatste van de podcastreeks over ondermijning. Eerder verschenen al afleveringen over jeugd, drugs, zorg, vakantieparken, vastgoed en beïnvloeding.

Redactie/productie: Gelderland Academie i.s.m. RIEC Oost-Nederland

Montage en nabewerking: Pappenheimers

Nieuwsfragmenten: Omroep Gelderland

Politieke ambtsdragers hebben steeds vaker te maken met agressie en geweld. Ook subtielere vormen van beïnvloeding komen regelmatig voor. Als gemeentepoliticus sta je midden in de samenleving. Iedereen weet wie je bent en kan je benaderen om zijn of haar standpunten onder jouw aandacht te brengen. En dat is waar de lokale democratie baat bij heeft. Maar wat als de bedoelingen van deze personen niet zuiver zijn? Als je onder druk gezet wordt om informatie door te geven of om ergens tegen te stemmen? Of als je bedreigd wordt?

In deze aflevering gaat Meike de Jong (journalist en presentator RTL Nieuws) in gesprek met Jelle Kort, Rolf Jongedijk en Toon van Asseldonk. Jelle is onderzoeker bij het lectoraat Weerbare Democratie van Hogeschool Saxion. Daarnaast is hij voorzitter van rekenkamer Noordoost-Twente en voormalig raadslid van de gemeente Enschede. Rolf is al bijna twintig jaar griffier in Enschede en heeft veel ervaring met het begeleiden van raadsleden. Toon was van 2013 tot 2019 burgemeester van de gemeente Overbetuwe. In deze periode kreeg hij te maken met verschillende motorbendes die zich in Overbetuwe wilden vestigen. In het rubriekje aandacht voor Henny van Kooten, voormalig burgemeester van Maasdriel.

Over de podcastreeks 'Goede raad bij ondermijning'

Overal in Nederland zien we een toename van georganiseerde, ondermijnende criminaliteit. Er zijn steeds meer drugslabs en dumpingen van drugsafval, met grote gevolgen voor mens en milieu. Bedreiging van en geweld tegen ambtsdragers komt steeds vaker voor. Overheidsgeld wordt misbruikt door criminelen, bijvoorbeeld bij zorgcriminaliteit. Jongeren raken steeds vaker verwikkeld in de drugswereld. We zien ondernemers, zoals vastgoedhandelaren en uitbaters van vakantieparken, die met illegale constructies veel geld verdienen of geld witwassen. In deze podcastreeks onderzoeken we wat er speelt in Gelderland. En wat is jouw rol als raadslid in de strijd tegen ondermijnende criminaliteit.

Dit was de laatste reguliere aflevering van de podcastreeks over ondermijning. Op maandag 11 december verschijnt de special ‘Palermo aan de Maas’ met Henny van Kooten, voormalig burgemeester van de gemeente Maasdriel. Eerder verschenen al afleveringen over jeugd, drugs, zorg, vakantieparken en vastgoed.

Redactie/productie: Gelderland Academie i.s.m. RIEC Oost-Nederland

Montage en nabewerking: Pappenheimers

Nieuwsfragmenten: Omroep Gelderland en RTV Oost

Vastgoedcriminaliteit heeft vele vormen en het komt in het hele land voor, van het kleinste dorp tot de grootste stad. Want elke crimineel heeft een pand nodig. Voor bijvoorbeeld prostitutie, hennepkwekerijen, het witwassen van drugswinsten of om onder te duiken. Hoe kun je als gemeente hier beter zicht op krijgen? Hoe weet je dat de investeerder die huizen wil bouwen in jouw gemeente zuiver op de graat is? Waar moet je op letten en hoe zet je instrumenten als de Wet Bibob in?

In deze aflevering gaat Meike de Jong (journalist en presentator RTL Nieuws) in gesprek met Marjolein Meijners, John Meijerink en Anton Stapelkamp. Anton is sinds 2017 burgemeester van gemeente Aalten en is onlangs voor een tweede termijn benoemd. Hij heeft een diverse portefeuille met verantwoordelijkheden, waaronder bestuurlijke en juridische zaken en openbare orde en veiligheid. John werkt bij de politie Oost-Nederland en is lid van de Landelijke Contactgroep Vastgoed. Marjolein is coördinator districtelijke inzet en plaatsvervangend hoofd van RIEC Oost-Nederland. Vanuit haar functie heeft ze inzicht in de breedte van de problematiek en de mogelijkheden die gemeenten hebben om dit aan te pakken. In het rubriekje vertelt Joop van Droffelaar (RIEC Oost-Nederland) over de Wet Bibob en waar je deze voor kan gebruiken.

Over de podcastreeks 'Goede raad bij ondermijning'

Overal in Nederland zien we een toename van georganiseerde, ondermijnende criminaliteit. Er zijn steeds meer drugslabs en dumpingen van drugsafval, met grote gevolgen voor mens en milieu. Bedreiging van en geweld tegen ambtsdragers komt steeds vaker voor. Overheidsgeld wordt misbruikt door criminelen, bijvoorbeeld bij zorgcriminaliteit. Jongeren raken steeds vaker verwikkeld in de drugswereld. We zien ondernemers, zoals vastgoedhandelaren en uitbaters van vakantieparken, die met illegale constructies veel geld verdienen of geld witwassen. In deze podcastreeks onderzoeken we wat er speelt in Gelderland. En wat is jouw rol als raadslid in de strijd tegen ondermijnende criminaliteit.

Elke twee weken nemen we je mee in een ander thema. De zesde aflevering (Beïnvloeding) staat 6 december online. Daarna volgt nog een speciale aflevering over Palermo aan de Maas. Eerder verschenen al afleveringen over jeugd, drugs, zorg en vakantieparken.

Redactie/productie: Gelderland Academie i.s.m. RIEC Oost-Nederland

Montage en nabewerking: Pappenheimers

Nieuwsfragmenten: Omroep Gelderland

Er zijn meer dan 700 vakantieparken in Gelderland, variërend van drie stacaravans op een veldje tot grote parken met luxe chalets en veel faciliteiten. Veel Nederlanders recreëren daar met hun families, maar er gebeurt veel meer. Door het beperkte toezicht op vakantieparken worden ze soms een vrijplaats voor criminelen. Illegale permanente bewoning, drugsteelt, uitbuiting van arbeidsmigranten: het zijn slechts enkele zaken die kunnen spelen. Hoe pak je als gemeente deze excessen aan? Wat zijn dilemma’s waar je mee te maken krijgt als je een vakantiepark wil aanpakken?

Meike de Jong (journalist en presentator RTL Nieuws) gaat in gesprek met Dyanne Kocken, Ahmed Marcouch en Rob van den Hazel. Dyanne is gemeentesecretaris in de gemeente Beuningen en vertelt over de transformatie van vakantiepark De Groene Heuvels. Ahmed is burgemeester van Arnhem en voorzitter stuurgroep RIEC Oost-Nederland. Hij trok de horecavergunningen van Oostappen Vakantiepark Arnhem per direct in na een Bibob-onderzoek. Rob is programmamanager Vitale Vakantieparken. Hij heeft inzicht in de breedte van de problematiek op vakantieparken, de aanpak daarvan, maar ook hoe je voorkomt dat een vakantiepark afglijdt. In het rubriekje gaat Henk Lambooij (burgemeester Putten) in op waarom het programma Vitale vakantieparken zo belangrijk is voor de gemeenten in de Veluwe.

Over de podcastreeks 'Goede raad bij ondermijning'

Overal in Nederland zien we een toename van georganiseerde, ondermijnende criminaliteit. Er zijn steeds meer drugslabs en dumpingen van drugsafval, met grote gevolgen voor mens en milieu. Bedreiging van en geweld tegen ambtsdragers komt steeds vaker voor. Overheidsgeld wordt misbruikt door criminelen, bijvoorbeeld bij zorgcriminaliteit. Jongeren raken steeds vaker verwikkeld in de drugswereld. We zien ondernemers, zoals vastgoedhandelaren en uitbaters van vakantieparken, die met illegale constructies veel geld verdienen of geld witwassen. In deze podcastreeks onderzoeken we wat er speelt in Gelderland. En wat is jouw rol als raadslid in de strijd tegen ondermijnende criminaliteit.

Elke twee weken nemen we je mee in een ander thema. Vanaf 22 november is de volgende aflevering te beluisteren. Deze gaat over vastgoed. De laatste aflevering (Beïnvloeding) staat 6 december online. Eerder verscheen al afleveringen over jeugd, drugs en zorg.

Redactie/productie: Gelderland Academie i.s.m. RIEC Oost-Nederland

Montage en nabewerking: Pappenheimers

Nieuwsfragmenten: Mick van Wely (Telegraaf) en EenVandaag

Gemeenten zijn sinds 2015 verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen. Een enorme verantwoordelijkheid waar veel geld mee gemoeid is. Er gaan miljarden euro’s om in de zorg. De meest kwetsbare mensen in onze samenleving zijn afhankelijk van hun gemeente. Helaas is de zorgsector ook een magneet voor mensen met slechte bedoelingen. Zorgondernemingen worden gebruikt als dekmantel voor het witwassen van crimineel geld. Kwetsbare mensen worden uitgebuit en krijgen de zorg niet die ze nodig hebben. Ongekwalificeerde mensen werken met vervalste papieren in de zorg. Hoe kunnen gemeenten dit tegengaan? Welke instrumenten kunnen ingezet worden om dit soort praktijken te voorkomen? En wat kan jij als raadslid doen?

Meike de Jong (journalist en presentator RTL Nieuws) gaat in gesprek met Eugène van Mierlo en Sanae. Eugene is wethouder zorg in Almelo en regionaal portefeuillehouder aanpak zorgfraude in Twente. Almelo maakt al enkele jaren een krachtige vuist tegen zorgfraude via onder meer preventie, de inzet van de wet Bibob en bijvoorbeeld het stellen van strenge kwaliteits- en integriteitseisen bij de inkoop van zorg. Samen met Hart van Brabant en de VNG is Twente een landelijke proeftuin gestart voor de aanpak van zorgfraude. Sanae vervult een dubbele functie van adviseur openbare orde en veiligheid en medewerker van het interventieteam van de afdeling veiligheid in Ede. Ze is betrokken geraakt bij zorgcriminaliteit vanuit de aanpak ondermijning en de jeugd aanpak. Twee werelden die in elkaar overlopen en waar je tegen het een niets begint zonder het ander te verstevigen. In het rubriekje vertelt bestuurder Jan-Willem Bedeaux in welke mate RIBW Overijssel te maken heeft met zorgcriminaliteit.

Over deze reeks

Overal in Nederland zien we een toename van georganiseerde, ondermijnende criminaliteit. Er zijn steeds meer drugslabs en dumpingen van drugsafval, met grote gevolgen voor mens en milieu. Bedreiging van en geweld tegen ambtsdragers komt vaker voor. Overheidsgeld wordt misbruikt door criminelen, bijvoorbeeld bij zorgcriminaliteit. Jongeren raken steeds vaker verwikkeld in de drugswereld. We zien ondernemers, zoals vastgoedhandelaren en uitbaters van vakantieparken, die met illegale constructies veel geld verdienen of geld witwassen. In deze podcastreeks onderzoeken we wat er speelt in Gelderland. En wat jouw rol is als raadslid in de strijd tegen ondermijnende criminaliteit.

Elke twee weken nemen we je mee in een ander thema. Op 8 november verschijnt de volgende aflevering. Deze gaat over vakantieparken. Aflevering 5 (Vastgoed) is vanaf 22 november te beluisteren. De laatste aflevering (Beïnvloeding) staat 6 december online. Eerder verschenen al afleveringen over jeugd en drugs.

Redactie/productie: Gelderland Academie i.s.m. RIEC Oost-Nederland

Montage en nabewerking: Pappenheimers

Nieuwsfragmenten: Omroep Gelderland en RTV Oost