De vonken die zorgen voor aanhouden hoge inflatie

De vonken die zorgen voor een aanhoudend hoge inflatie 

Inflatie is ooit (door de beroemde Amerikaanse econoom Milton Friedman) omschreven als een situatie waarin grote hoeveelheden geld op jacht gaat naar te weinig spullen. Die relatie tussen de hoeveelheid geld dat in omloop is en de hoogte van inflatie, oftewel geldgroei, lijkt een stuk minder sterk geworden, zegt macro-econoom Edin Mujagic. 'Sinds 2008 is de hoeveelheid geld in de EU en de VS geëxplodeerd, waarom hebben we dan nu pas een hoge inflatie?  

Waarom lijkt die relatie minder sterk? 

Geld doet er wel degelijk toe, want voor inflatie heb je twee dingen nodig. Enerzijds heel veel geld, en anderzijds moet er íets gebeuren. Vergelijk het met een stapel brandhout. Als je daar een lange tijd brandstof op gooit, dan gebeurt er niks. Pas als er een vonk bij komt, gaat het branden. Datzelfde geldt voor de relatie tussen geld en en inflatie. Er is heel veel geld bijgedrukt, pas bij de uitbraak van de pandemie werd dat een probleem. Overheden in de hele wereld besloten om steun te gaan geven, dat geld begon te rollen. Toen werd voldaan aan beide voorwaarden, zowel te veel geld als een vonk.  

Maar er is ook iets anders aan de hand. Dat bijgedrukte geld is ook gaan zitten in dingen die niet meegenomen worden in de berekening van inflatie. Zoals huizenprijzen, staatsobligaties en financiële markten in het algemeen. Dat is de reden waarom de aandelenkoersen sinds 2008 elk jaar hoger zijn gaan liggen, terwijl die economie echt daar geen aanleiding toe gaf. Geld doet er namelijk wel toe. 

Maar waarom komt de term geldhoeveelheid in rapporten van het IMF, de ECB of de DNB dan niet voor?  

Vorig jaar was het helaas nul keer. Hopelijk is dat dit jaar anders. Maar ondanks dat er in de rapporten niet wordt gerept over geldgroei, zijn er meer bestuurders die hiervoor waarschuwen. In de zin van als we nou beter op die enorme geldgroei van de afgelopen jaren hadden gelet, dan waren we misschien niet verrast geweest door de hardnekkige inflatie van nu.  

Overigens neemt de geldhoeveelheid nu wel licht af. Dit verhaal gaat echter over een probleem uit het verleden. We hebben het over een hele kleine daling, de hele sloot geld die er sinds 2008 erbij is gecreëerd, is niet weg. Die is nog steeds aanwezig op financiële markten, en steeds vaker rolt dat geld naar de consumenten toe. Dat betekent dat de ECB moet rekeninghouden met een aanhoudend hoge inflatie, ook omdat overheden structureel meer geld uitgeven dan er binnenkomt. Dat is die vonk waar we het eerder over hadden. De komende jaren hebben we te maken met historisch hoge begrotingstekorten, heel veel geld in omloop en meerdere vonken. Dus de ECB zou zich niet laconiek moeten opstellen en er juist vanuit gaat dat de inflatie niet vanzelf weer gaat zakken.  

  See omnystudio.com/listener for privacy information.