Ondanks dat macro-econoom Arnoud Boot niet heeft kunnen stemmen dit jaar, is hij wel optimistisch over de bestuursmogelijkheden. Volgens hem zijn de politieke partijen het in ieder geval over eens welke maatschappelijke problemen opgelost moeten worden. Hij pleit voor een aanpak vanuit een gedeelde basis en weg van de absolute flanken. Daarnaast moet het regeerakkoord niet absolute oplossingen bevatten, maar zich richten op procesafspraken.  

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Terwijl Nederland zich bezighoudt met het laatste verkiezingsnieuws, hield Fed-baas Jerome Powell gisteren ook een rentebesluit. De Amerikaanse centrale bank, de Federal Reserve, heeft de rente opnieuw met 25 basispunten verlaagd. Daarmee komt deze nu uit tussen de 3,75 en 4 procent. Macro-econoom Edin Mujagic vindt het opvallend dat de Fed spreekt over een ‘enigszins verhoogde inflatie’ en noemt dat een onderschatting van het probleem. 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Internationaal zijn er steeds meer zorgen over de markt voor private leningen. De vrees is dat de schuldenberg zo groot is, dat bedrijven dreigen om te vallen. Onlangs uitte de topman van de Britse centrale bank, Andre Bailey, zijn zorgen. Hij ziet dat de Amerikaanse kredietmarkt ‘zorgwekkende echo’s’ laat horen met die van de financiële crisis, toen er ook een schuldencrisis ontstond. ‘Destijds was dat de aanleiding voor bijna een ineenstorting van de markt en de wereldeconomie’, schetst macro-econoom Edin Mujagic. 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Na publicatie van de Amerikaanse inflatiecijfers vorige week was de conclusie: de Amerikaanse Federal Reserve kan de rente weer gaan verlagen. Maar met die conclusie is macro-econoom Edin Mujagic het niet helemaal eens. ‘Blijkbaar is men vergeten – of doet het alsof – dat de doelstelling van de Fed nog steeds 2 procent per jaar is.’

Waarom wordt gezegd dat die weg nu openligt?

De inflatie kwam uit op 3 procent, zowel bij de totale inflatie als bij de kerninflatie. Dat was een meevaller, want de verwachting lag op 3,1 procent. Blijkbaar heeft de markt heel weinig nodig om daar een optimistische draai aan te geven. Maar ik vind die conclusie vreemd. Als je doelstelling 2 procent inflatie per jaar is en je zit op 3 procent, dan is dat een aanzienlijke afwijking in de ongewenste richting wanneer we het over geldontwaarding hebben. 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Iedereen kijkt naar de Tweede Kamerverkiezingen van woensdag, maar de verkiezingen in Argentinië, waarvan de uitslag gisteren binnenkwam, zijn minstens zo belangrijk, zegt macro-econoom Arnoud Boot. President Javier Milei won daar de tussentijdse verkiezingen. Argentinië verkeert in een diepe economische crisis en Milei probeert herstel mogelijk te maken, maar dat is volgens Boot bijna onmogelijk.

De Verenigde Staten bemoeien zich nadrukkelijk met Argentinië, waarom?

Door de Amerikaanse wens om dominant te blijven in de Amerika’s, heeft Trump vóór de verkiezingen toegezegd om 20 miljard dollar beschikbaar te stellen, en nog eens 20 miljard via een andere route, om Argentinië te ondersteunen. De grote vraag was of deze Amerikaanse reddingsboei de Argentijnse president Milei zou helpen bij het uitstippelen van zijn economische beleid. 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het aandeel vrouwen in het onderwijs blijft stijgen. Uit nieuwe CBS-cijfers blijkt dat inmiddels 88 procent van de leraren in het basisonderwijs vrouw is. Die scheve verdeling lijkt onschuldig, maar is dat volgens macro-econoom Arnoud Boot niet. Bij het management van het hoger onderwijs bijvoorbeeld, ziet hij ook haast uitsluitend nog vrouwen. En hij zou liever zien dat topwetenschappers gewoon in hun senior-onderzoeksposities blijven.

Wat zette jou aan het denken in het CBS-rapport?

De sterke groei van vrouwen op de arbeidsmarkt leidt op veel plekken tot een scheiding tussen vrouwen- en mannenberoepen. Dat vind ik geen goede zaak. Medische beroepen worden bijvoorbeeld ook vrouwenberoepen, en in het onderwijs is dat al langer zo. In het basisonderwijs is ongeveer 88 procent vrouw, al jaren. Vroeger was dat gelijker verdeeld, maar die balans is verdwenen. En in het voortgezet onderwijs zie je dezelfde ontwikkeling: vrouwen worden ook daar de grote meerderheid.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Kiezers zijn bij de aanstaande Tweede Kamerverkiezingen maar weinig bezig met de stijgende staatsschulden wereldwijd. Toch zou het volgens macro-econoom Edin Mujagic een grote zorg moeten zijn voor bij de stembusgang. Volgens hem zijn we nog altijd niet af van de ‘geldontwaarding’, die komt kijken bij de stijgende staatsschulden wereldwijd. 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Spanningen zijn wereldwijd de regel geworden, en niet meer zozeer een uitzondering. Dat is de niet al te verrassende conclusie van een jaarlijks rapport van een denktank uit Genève. De hele inrichting van de wereld zoals die na de Tweede Wereldoorlog is opgebouwd staat in feite onder druk, zegt macro-econoom Edin Mujagic. ‘Ze spreken over fragmentatie van de wereld, en één van de uitingen daarvan is de ruzie tussen de VS en China, waarvan de wederzijdse maatregelen een uitvloeisel zijn.’

Dat heeft zelfs geleid tot grootschalige exportverboden, zegt Mujagic: je mag bepaalde chips niet meer verkopen in China. In een ‘prachtig rapport’ van de Harvard Business School duiken vier economen in die protectionistische tendens op de langere termijn. ‘Op de korte termijn kun je ineens geen spullen meer uit andere landen halen die je nodig hebt voor je eigen productie. Dat raakt je bedrijfsvoering en het leidt tot gedoe. Maar wat zijn eigenlijk de gevolgen daarna, waar over het algemeen wat weinig aandacht voor is?’

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De waardedaling van de dollar ten opzichte van de euro, zo’n vijftien procent dit jaar, maakt het voor Nederlanders wat goedkoper om naar de VS te reizen. En nu het herfstvakantie is, maken veel mensen daar gebruik van. De euro is dus met datzelfde percentage in waarde gestegen tegenover de Amerikaanse munt. ‘Maar dan ligt er één gevaar op de loer: dat er al snel een bruggetje wordt gelegd naar de conclusie dat de euro sterk is’, zegt macro-econoom Edin Mujagic.

Waar zit volgens jou het probleem?

Nou, er zijn meer munten in de wereld dan de euro en de dollar alleen. Dus als de euro echt op zichzelf sterker was geworden, dan zou je dat ook moeten zien in de waardeontwikkeling van de euro ten opzichte van andere munten. Als ik bijvoorbeeld kijk naar de euro tegenover de Zweedse kroon: daar is de euro zo’n zes procent minder waard geworden.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De toestand bij Nexperia is volgens macro-econoom Arnoud Boot een schoolvoorbeeld van verkeerd industriebeleid door de overheid. Het ministerie van Economische Zaken zegt te staan voor een sterk ondernemingsklimaat in Nederland, maar in de praktijk gaat dat vaak mis, vindt hij.

Waarom is Nexperia volgens jou zo’n slecht voorbeeld van industriebeleid? 

Er spelen twee grote overwegingen. Eén is strategische autonomie: we willen niet afhankelijk zijn van bepaalde productieprocessen in de wereld, omdat we dan klem kunnen komen te zitten. Het andere is dat we als economie productiever moeten worden. We hebben te weinig mensen, en onze welvaart hangt af van productieve investeringen die de productiviteit verhogen. 

In dat spanningsveld bevindt zich het industriebeleid: hoe je naar industrie en bedrijfstakken moet kijken. En daar komt ook de kwestie-Nexperia om de hoek kijken, waarbij het zeggenschap van een Chinese eigenaar is ontnomen.

See omnystudio.com/listener for privacy information.