De zwembadclub

Wat zijn de resultaten van deze zoektocht? Wat heeft het speuren naar bewijzen voor het verhaal van George opgeleverd? Ook George zelf maakt de balans op. Jaren nadat hij zijn memoires heeft gepubliceerd, heeft het verleden hem ingehaald en is als een boemerang teruggekomen. Hij moet leren dealen met de scherven van zijn levensverhaal.

CREDITS 
Regie en samenstelling: Annegriet Wietsma
Editor: Jelle Redeker
Sound design en geluidsnabewerking: Marco Raaphorst
Muziekcompositie en uitvoering: Truusje Melissen
Historische adviezen: Gerard Nijssen
Eindredactie: Marion Oskamp
Uitvoerend producent: Taco Lindenkamp
Transcripties: Onno van der Stelt

LITERATUUR
- Verboden Foto’s; een Amsterdamse Roman, Helmut van de Berg, Uitg Gigaboek, 2005-2019

- Getuigenis: kindermisbruik in ‘zwemclubs’ in de jaren vijftig. Hanneloes Pen, Het Parool, sept. 2019

- De eeuw van Gisèle; Mythe en werkelijkheid van een kunstenares. Annet Mooij, uitg. De Bezige Bij, 2018

In 2005 heeft George in eigen beheer en onder het pseudoniem Helmut van de Berg een boek gepubliceerd over zijn verleden: ‘Verboden foto’s’. Hij gebruikt ook pseudoniemen voor de hoofdpersonen in zijn verhaal. Wat valt er te zeggen over de geheimzinnige maker van de pornografische foto’s van George, de fotograaf die hem tevens introduceert bij de zwembadclub?

Ons geheugen kan ons af en toe lelijk voor de gek houden. Ons brein vult de gaten in die in onze herinneringen zijn ontstaan. Zijn er, bij gebrek aan nog levende ooggetuigen, tastbare of historische aanwijzingen te vinden die het verhaal van George ondersteunen? Annegriet Wietsma vervolgt haar zoektocht langs deskundigen, archieven en verzamelaars van erotica.

In de herinnering van George is er ook een dame aan de rand van het zwembad die hem speciaal is opgevallen. Ene mevrouw Pouilly. Wie is deze mevrouw Pouilly? Heeft zij inderdaad te maken met een cultureel genootschap waarvan we inmiddels weten dat er seksueel misbruik werd gepleegd? Is het aannemelijk dat zij te maken heeft met de zwembadclub uit de verhalen van George? 

Tot zijn verrassing ontmoet George bij de zwembadclub zijn buurmeisje, Carla. Met haar heeft hij een bijzondere band. Totdat een traumatische gebeurtenis in het zwembad daar een einde aan maakt. Annegriet Wietsma gaat op zoek naar het verhaal van Carla. Dat blijkt een verhaal vol tragiek. En dat verhaal lijkt een en ander te bevestigen van wat George vertelt.

De fotograaf introduceert George ook bij de zwembadclub: gratis zwemles voor arbeidersjeugd uit de Amsterdamse volksbuurten. Maar er zit een adder onder het gras: een groepje Amsterdamse notabelen kijkt vanaf de rand van het zwembad toe naar de naakt zwemmende kinderen. En het blijft niet bij kijken alleen… Maar: één verhaal is geen verhaal. Is dit werkelijk gebeurd? Er zit maar één ding op. Op zoek gaan naar mensen die het verhaal van George kunnen ondersteunen.

Annegriet Wietsma gaat op bezoek bij George, oud-leraar geschiedenis. George neemt haar mee terug naar de jaren vijftig van de vorige eeuw. Als tiener en gymnasiast is hij volwassenen seksueel ter wille om geld te verdienen als extraatje in het financieel armlastige gezin waarin hij opgroeit. Een van de personen die Georges herinneringen beheersen is een fotograaf die hem ertoe verleidt te poseren voor pornografische foto’s.

De nieuwe podcast van Annegriet Wietsma, maker van De Deventer Mediazaak. Een zoektocht naar de waarheid van een verborgen verleden.

Vanaf donderdag 24 augustus 2023 overal te beluisteren.

"Nou… en toen kwam de zwembadclub. Dat je in je blootje moest zwemmen. En dat er volwassen mensen zijn die dat op prijs stellen. En dan zat er altijd geld in je jaszak. Vijf gulden of zo."

George groeit op in het naoorlogse Amsterdam, in een arm gezin. Hij zwerft veel op straat rond. Om wat bij te verdienen scharrelt hij met geïnteresseerde mannelijke voorbijgangers. Hij wordt benaderd door een aardige fotograaf die de knaap in ruil voor geld laat poseren. Naakt. De fotograaf neemt hem tevens mee naar een openbaar zwembad waar arbeiderskinderen af en toe een avond mogen zwemmen. En dan krijgt het verhaal een bizarre wending. 

De zwembadclub is een podcast van de NTR, tot stand gekomen met steun van het NPO-fonds en het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten en is te beluisteren via de website en app van NPO Radio 1, de gratis NPO Luister-app en andere podcastplatforms.