Demokratycznie o zdrowiu

Opublikowane w ramach semestru europejskiego Zalecenia Rady 2023 dla Polski wskazują, że w ochronie zdrowia europejska uwaga omija Polskę. O ile kwestie ochrony zdrowia zostały szeroko ujęte w Sprawozdaniu krajowym, to nie zostały jednak uwzględnione w rekomendacjach. Grzegorz Ziemniak i Robert Mołdach rozmawiają o przyczynach takich decyzji wspólnoty europejskiej oraz co to oznacza dla naszego kraju.

Grzegorz Ziemniak w rozmowie z Michałem Rybakiem – wiceprezesem zarządu do spraw operacyjnych Grupy Lux Med analizują dane i korelacje pomiędzy procentowym udziałem wydatków z PKB poszczególnych krajów UE na zdrowie a przeciętną długością życia. Ciekawych wniosków dostarcza też analiza liczby wizyt u lekarza w ciągu roku w zestawieniu z długością życia. Wyniki wcale nie są takie oczywiste.

"Najbardziej zyska pacjent. Być może tzw. właściciele, medycy, nie będą szczęśliwi z uporządkowania, bo nie zawsze uporządkowany rynek jest wygodny, ale pacjenci w moim przekonaniu będą mieli z tego tytułu dużo większą łatwość w uzyskaniu odpowiedniej jakości usług" - mówi prof. dr hab. n. med.  Mariusz Bidziński, Konsultant Krajowy w dziedzinie ginekologii onkologicznej, Kierownik Kliniki Ginekologii Onkologicznej Narodowego Instytutu Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie Państwowego Instytutu Badawczego, w rozmowie z Grzegorzem Ziemniakiem o roli i wadze Krajowej Sieci Onkologicznej.

Seminarium Zespołu Doradców Komisji Zdrowia pt. "Radykalne zwiększenie dostępności i jakości świadczeń zdrowotnych", które miało miejsce w Senacie RP w dniu 06.02.2023 r., stało się dla mnie inspiracją do podkreślenia, że zmiany systemowe w ochronie zdrowia muszą przybrać kształt polityki publicznej a to oznacza, że potrzbujemy rozmowy o tym jak zyskać wokół jej celów i narzędzi kolektywną akceptację środowisk, jak udzielić jej politycznego wsparcia i legitymizacji, a wreszcie w jaki sposób ją realizować. W mojej ocenie zbyt mało rozmawiamy o tych praktycznych aspektach wdrażania polityki publicznej rozważając kolejne, niejednokrotnie bardzo cenne koncepcje transformacji systemu. (mat. Senat RP)

Gościem Grzegorza Ziemniaka jest profesor Andrzej Fal, który ostatnio miał okazję prezentować drugą edycję raportu pod swoją redkacją „Alkohol w Polsce. Zwrot w modelach konsumpcji”.

Raport dotyczy czasów Covidu, kiedy miedia donosiły, że Polacy spożywają więcej alkoholu a także wyciągały konkluzję, że praca zdalna wpływa korzystnie na tego typu zachowania. Tymczasem niektóre dane temu przeczą. Profesor Fal wyjaśnia rzeczywisty obraz konsumpcji alkoholu, który jest bardziej skomplikowany niż wynikałoby to z czystych danych statystycznych.

Robert Mołdach i Grzegorz Ziemniak dzielą się refleksjami z dotychczasowych rozmów o leczeniu otyłości:

To co jest dla nas miłym zaskoczeniem to fakt, że na każdym kroku w naszej drodze ku leczeniu otyłości mamy szczęście spotykać ludzi otwartych i życzliwych, z olbrzymią wiedzą i doświadczeniem, wrażliwych i empatycznych, którzy bronią chorych przed stygmatyzacją nacechowaną zarzutami i pretensjami o brak ruchu, niewłaściwe nawyki żywieniowe czy pozbawienie silnej woli, udzielając jednocześnie fachowej pomocy medycznej, koordynując specjalistów z różnych dziedzin i wdrażając skoordynowaną wielowymiarową terpaię. Wyzwanie stanowi dostępność świadczeń, nikła skala tej pomocy w relacji do potrzeb i jej koszt, który tylko w pewnym zakresie jest finansowany przez NFZ. Pacjenci a w szerszym sensie społeczeństwo, nie mają odpowiedniej świadomości tej choroby, metod jej leczenia. Także napotykamy na pewne wyzwania po stronie klinicznej. Zmiany wymaga przede wszystkim powszechne zrozumienie charakteru choroby i możliwości, jakie dają współczesne terapie. Wielkie wyzwanie ale i wielka nadzieja na poprawę sytuacji chorych na otyłość.

Otyłość jest chorobą a jej początkiem jest degeneracja tkanki tłuszczowej. Nieleczona może prowadzić do powikłań i schorzeń współistniejących. To choroba cały czas badana a ponieważ występuje powszechnie coraz lepiej rozumiana, rozpoznawana i leczona. Czy sama dieta i ruch wystarczą? Czy konsultacje u specjalisty są przy chorobie otyłościowej konieczne? Czy istnieją skuteczne leki wspierające chorych na otyłość w walce z utratą masy ciała i utrzymywaniu się w dobrej kondycji? Jak przeciwdziałać chorobie otyłościowej i czy schudnięcie to jedyny problem pacjentów? Czy warto pójść do psychologa? Na te i na inne pytania odpowiada kolejny podcast o zagadnieniach i współczesnych możliwościach leczenia choroby otyłościowej.

Prof. Piotr Jankowski: Najważniejsze elementy zmiany w systemowym podejściu do leczenia choroby otyłościowej to w moim odczuciu wprowadzenie edukacji zdrowotnej już od wieku przedszkolnego, wdrożenie zmian urbanistycznych skłaniających do aktywności fizycznej, udostępnianie miejsc rekreacji i zachęcanie do aktywnej rekreacji, planowanie mądrych bodźców podatkowych odnośnie żywności i stymulowania zdrowego odżywiania, stworzenie ośrodków koordynacji i edukacji dla pacjentów, wdrożenie opieki koordynowanej (dostęp do internisty, specjalistów, konsultacje chirurga, opieka psychologiczna, dietetyczna i fizjoterapeutyczna) a przede wszystkim udostępnienie pacjentom skutecznej i cenowo dostępnej terapii lekowej i leczenia.

Jesteśmy świadkami pandemii otyłości bez precedensu w historii ludzkości. To prawdziwe tsunami XX i XXI wieku. Nigdy dotychczas w historii ludzkości nie było tak dużo osób chorujących na otyłość na świecie, w Europie i w Polsce. Te dane zatrważają. To co my jako lekarze widzimy z ogromnym przerażeniem to skutki zdrowotne. To choroba, która prowadzi do ogromnej liczby konsekwencji medycznych, społecznych, ekonomicznych, psychologicznych. To choroba, która może generować rozwój ponad 200 chorób i zaburzeń - tłumaczy prof. Paweł Bogdański w rozmowie z Grzegorzem Ziemniakiem.

Otyłość wymaga całościowego podejścia. Zanim pacjent będzie poddany inwazyjnym procedurom chirurgicznym powinno się wykorzystać wszelkie inne możliwości choćby nowoczesną farmakoterapię. Czemu to jest takie ważne mówi chirurg bariatra Prof. dr hab. n. med. Mariusz Wyleżoł - wiceprezes Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości, przewodniczący Sekcji Chirurgii Metabolicznej i Bariatrycznej Polskiego Towarzystwa Badań Nad Otyłością, kierownik Warszawskiego Centrum Kompleksowego Leczenia Otyłości i Chirurgii Bariatrycznej.