We're going full tankie defence squad today with Luna and EJ, learning about how socialism, life and general governance works in Vietnam.

Luna and EJ are both leftist youtubers, you can find their channels here:

https://www.youtube.com/channel/UCN4l7I2RxGBJ3i_EFi1SzuA

And here:

https://www.youtube.com/channel/UCkZFKKK-0YB0FvwoS8P7nHg

Also we're asking our listeners to donate to the general strike fund in Burma-Myanmar, which you can find here:

https://www.mutualaidmyanmar.org/

DinDeng article on the protests in Burma:

http://www.dindeng.com/february-revolution-burma/

On this episode we’re digging deep, deep into the underbelly of Thailand. Examining it’s status as a settler colonial state, which it is goddamnit.

Follow us and the ghost of Comrade-Sahai Gramsci, as we explore the roots of Thai colonialism and the subaltern.

Also Samai makes some big brained discoveries about the nature of the nation state under capitalism.

Links to the articles this episode is based on:

Thai Imperialism and Auto-Colonialism

http://www.dindeng.com/thai-imperialism-and-colonisation/

State Racism in Thailand: Capitalism, China, and Ultranationalism

http://www.dindeng.com/state-racism-in-thailand-capitalism-china-and-ultranationalism/

Nationalism & Anti-Statehood In Thailand

http://www.dindeng.com/nationalism-and-anti-statehood-in-thailand/

วาระนี้ #Analysand มาพูดคุยเรื่อง Thammasat University Marxism Studies (TUMS) เป็นเรื่องตัวอย่างการจัดตั้งองค์กรที่มีความพยายามใช้รูปแบบประชาธิปไตยในองค์กร พร้อมๆ กับเป้าหมายขับเคลื่อนสังคมในระยะยาวไปด้วย

.

ขอขอบคุณเพลงเปิดพิเศษจากสหายกองปฏิวัติสำหรับ EP นี้ ขอบคุณสหายศิริวัชรผู้ช่วยปรับ/ตัดแต่งเสียง ครั้งนี้เราไม่ได้ใช้สตูดิโอ เนื่องจากอัดเสียงทางไกล เสียงจึงไม่คมชัดเท่าไหร่ แต่ฟังได้แน่นอนครับ

.

หากผู้ฟังท่านใดสนใจติชมสามารถ comment ไว้ได้ที่ SoundCloud, YouTube, @the_analysand ใน Twitter, หรือส่ง E-mail มาได้ที่ [email protected] และช่วยกันกด Like, Share, และ Subscribe ได้นะฮะ (หากไม่ชอบก็ Dislike ไปเลยครัช อิอิ)

.

ขอบคุณผู้ฟังทุกท่านที่ติดตามกันมาจนถึงปัจจุบันนะครับ

.

ข้อมูลเพิ่มเติม

==========

- หากสนใจติดตาม TUMS โปรด Like ได้ที่เพจ Facebook: https://www.facebook.com/Tumarxisms/

- หากสนใจบรรยากาศการศึกษาของกลุ่ม โปรดดู post ที่ปฐมพงศ์เขียน (ในนามสหายจาก DinDeng) ไว้ได้ที่: https://www.facebook.com/Tumarxisms/posts/194052762279462

- หากสนใจเรื่องการเกิดขึ้นของ Bolshevik ในภาษาไทย โปรดดู lecture ของอ.สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล: https://www.youtube.com/watch?v=S5Be19Pa3Rk&list=PLDFfyBdqd31SFF2qyezEY0o_31sp-Ixac

- หากสนใจเรื่องประชาธิปไตยในพรรค Bolshevik (ภาษาอังกฤษ) โปรดดู: Neil Faulkner, A People’s History of the Russian Revolution, Left Book Club, First published (London: Pluto Press, 2017).

- หากสนใจเรื่อง ‘สงครามทางจุดยืน’ และ ‘สงครามขับเคลื่อน’ ในภาษาไทยสั้นๆ โปรดดู: https://www.marxists.org/thai/archive/gramsci/works/reader/war-position.htm

- หากสนใจเรื่อง ‘ทุนนิยมความรับรู้’ โปรดดู: เก่งกิจ กิติเรียงลาภ, Autonomia ทุนนิยมความรับรู้ แรงงานอวัตถุ และการปฏิวัติของส่วนรวม (กรุงเทพฯ: Illuminations Editions, 2017).

- หากสนใจเรื่องศักดินาที่ปรับตัวเป็นทุน แนะนำฟัง EP 8 ของ #Analysand เรา หรือจะถ้าสนใจเป็นหนังสือ โปรดดู: Puangchon Unchanam, Royal Capitalism: Wealth, Class, and Monarchy in Thailand, New Perspectives in Southeast Asian Studies (Madison, Wisconsin: The University of Wisconsin Press, 2020).

- หากสนใจเรื่องความสำราญพึงใจทางการเมือง โปรดดู: https://youtu.be/5eR_95slEFw

- หากสนใจเรื่องความเป็นสหาย (Comradeship) ที่ปฐมพงศ์มีแผนการจะพูด (อาจไม่เหมือนที่สหายกองกบฏพูดถึง) แล้วอยากอ่านมาร่วมฟังกัน โปรดดู: Jodi Dean, Comrade: An Essay on Political Belonging (London ; New York: Verso, 2019).

- หากสนใจเรื่องจิตสำนึกและบทวิพากษ์รัฐธรรมนูญนิยมโดยฝ่ายซ้าย โปรดดู: Pierre Dardot and Christian Laval, Common: On Revolution in the 21st Century, trans. by Matthew MacLellan (Bloomsbury Academic, 2019).

- หากสนใจ Novara Media โปรดดู: https://novaramedia.com/

- วงดนตรีของสหายกองกบฏ: https://www.youtube.com/channel/UCYh57n5Ece3w6w2OxU2STrQ

- Podcast ของสหายกองกบฏ: https://youtu.be/3aMlj8crrOI

.

ข้อผิดพลาด

=========

- Asiatic Mode of Production เป็นมโนทัศน์ที่ดีเบตกันเยอะ สิ่งที่ผมพูดอาจจะผิดพลาดลดทอนมากไป ขออภัยด้วยครับ

ข้อมูลเพิ่มเติม

==========

- Jack Halberstam (เกิด 1961): tenured Professor in the Department of English and Comparative Literature and the Institute for Research on Women, Gender, and Sexuality at Columbia University เขียนหนังสือที่คุณเทมป์นำมาพูดถึงในวันนี้ นั่นคือ Jack Halberstam, Wild Things: The Disorder of Desire, Perverse Modernities (Durham: Duke University Press, 2020).

- Kent Monkman (เกิด 1965): ศิลปินแห่งชาติแคนนาดาคนแรกที่มีชาติพันธ์ุ Cree

- Astrid Schrader: lecturer ที่ the Department of Sociology, Philosophy, and Anthropology at the University of Exeter, UK ซึ่งคุณเทมป์นำแนวคิด care for & care about ของเธอมาพูดถึง

- Kaj Århem: ผู้เสนอมโนทัศน์ animism ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เรื่องผีที่มีลำดับชั้น

.

- ตัวอย่างข่าวการหลบหนีเข้าป่า: https://www.sanook.com/news/8060206/

- เรื่องมูลค่า/คุณค่าของการทำงานโดยเกรเบอร์ ซึ่งผมแปลซับไทยไว้ให้ (กด CC แล้วเลือกภาษาไทยได้ครับ): https://www.youtube.com/watch?v=tpoJIkqEXYo

- เรื่อง UBI คร่าวๆ ภาษาไทยจากกลุ่ม Care: https://voicetv.co.th/read/JwOR1wvXW

- ตัวอย่างบทความด้านการแพทย์ที่ผู้ร่วมรายการเขียนไว้: https://filmclubthailand.com/film-review/hope-frozen/?fbclid=IwAR3_B91glugky_EWRHE688De_2aUHPrealW0874vE9Usms5uMiASzNxTC7E

- เรื่องศาสนาผี โปรดดู: https://prachatai.com/journal/2015/02/58054

- เรื่องโรจาวาโปรดดู: http://www.dindeng.com/rojava/

- บทความของคุณเก่งกิจว่าด้วยจิตสำนึกที่เกิดขึ้น ณ ชั่วขณะของการต่อสู้: https://prachatai.com/journal/2010/03/28605

- บทความแนวทางการปฏิวัติของดินแดง: http://www.dindeng.com/revolutionary-strategy/

- หนังสือของ Foucault ที่คุณเทมป์พูดถึงคือ: Michel Foucault, ‘The Order of Things: An Archaeology of the Human Sciences’ (New York: Vintage Books, 1973).

- หนังสือของอ.ธเนศที่คุณเทมป์พูดถึงคือ: ธเนศ วงศ์ยานนาวา, ครอบครัวจินตกรรม: บทวิพากษ์ว่าด้วยชุมชน การปกครอง และรัฐ, Phim khrang thī 1 (กรุงเทพฯ: Illuminations Editions, 2018).

- หนังสือว่าด้วยการกบฏในอินเดียที่ปฐมพงศ์พูดถึงคือ: รณชิต คูหา, กบฏชาวนา: มูลฐานจิตสำนึกในอินเดียยุคอาณานิคม, trans. by ปรีดี หงษ์สต้น (กรุงเทพฯ: Illuminations Editions, 2020).

Joined by our guest Bee, in this episode we dive into a sea of yellow; nationalism, royalism and its synthesis. We're talking the Thai right wing on our minivan trip to some obscure Wat in Chachoengsao. That is to say, right wing lifestylisms, beliefs and contradictions.

วาระนี้ #Analysand มาพูดคุยเรื่อง Fully Automated Luxury Communism ซึ่งเป็นเรื่องเบาๆ พักสมองจากเรื่องทฤษฎีกันอีกครั้ง รอบนี้คุยสบายๆ ว่าด้วยเศรษฐกิจและความเป็นไปได้ของสังคมที่ก้าวข้ามความขาดแคลน

.

ขอขอบคุณสหายศิริวัชรผู้ช่วยปรับ/ตัดแต่งเสียง ครั้งนี้เราไม่ได้ใช้สตูดิโอ เนื่องจากอัดเสียงทางไกล เสียงอาจไม่คมชัดเหมือนเท่าใด แต่ฟังได้แน่นอนครับ

.

เช่นเคย หากผู้ฟังท่านใดสนใจติชมสามารถ comment ไว้ได้ที่ SoundCloud, YouTube, @the_analysand ใน Twitter, หรือส่ง E-mail มาได้ที่ [email protected] ครับ

.

ข้อมูลเพิ่มเติม

==========

- Novara Media คือสื่อฝ่ายซ้ายจากสหราชอาณาจักร สนใจโปรดดู https://novaramedia.com/

.

- Aaron Bastani (เกิด 1984) นักข่าวและหนึ่งในสมาชิกก่อตั้ง Novara Media ซึ่งเราได้นำหนังสือของเขามาพูดในวันนี้ นั่นก็คือ Aaron Bastani, Fully Automated Luxury Communism: A Manifesto (London ; New York: Verso, 2019).

- Moses Hess (1812-1875) คอมมิวนิสต์ยุคแรกๆ (ก่อนที่ Karl Marx จะเรียกตัวเองว่า Communist) มีผลงานเช่น Hess, Moses. 2012. Cambridge Texts in the History of Political Thought: Moses Hess: The Holy History of Mankind and Other Writings, ed. by Shlomo Avineri (Cambridge, England: Cambridge University Press).

- Thomas Robert Malthus (1766-1834) นักเศรษฐศาสตร์กระฎุมพีชื่อดัง มีผลงานเช่น Malthus, T. R. 2008. T. R. Malthus: Principles of Political Economy: Volume 1, ed. by John Pullen (Cambridge, England: Cambridge University Press).

- Noam Chomsky (เกิด 1928) นักกิจกรรมทางการเมืองชาวอเมริกัน หรือในทางวิชาการหลายคนอาจรู้จักเขาในนามนักภาษาศาสตร์ ผลงานล่าสุดของเขาคือ Noam, Chomsky, and Marv Waterstone. 2021. Consequences of Capitalism (Chicago, IL: Haymarket Books)

.

- เรื่องดวงอาทิตย์เทียมในเกาหลีใต้ โปรดดู https://phys.org/news/2020-12-korean-artificial-sun-world-sec-long.html

- เรื่อง Communism & Socialism ในยุค Karl Marx โปรดดู Sven-Eric Liedman, A World to Win: The Life and Works of Karl Marx (London ; Brooklyn, NY: Verso, 2018).

- Paper เรื่องยาปฏิชีวินะที่ปฐมพงศ์พูดถึง คือ B. Spellberg and others, ‘The Epidemic of Antibiotic-Resistant Infections: A Call to Action for the Medical Community from the Infectious Diseases Society of America’, Clinical Infectious Diseases, 46.2 (2008), 155–64.

- เรื่อง The Human Genome Project โปรดดู https://www.genome.gov/human-genome-project

- คอร์สเรียนออนไลน์เรื่อง Genome ที่ปฐมพงศ์พูดถึงโปรดดู https://www.futurelearn.com/courses/whole-genome-sequencing

- เรื่องข้อตกลงทางอวกาศระหว่างสหรัฐอเมริกากับสหภาพสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตโปรดดู https://www.govtrack.us/congress/bills/85/hr12575/text ส่วนข่าวเรื่องประธานาธิบดีทรัมป์เซ็นให้เอกชนสามารถนำทรัพยากรในอวกาศมาเป็นกรรมสิทธิ์ (property) ได้ โปรดดู https://phys.org/news/2020-04-trump-moon-asteroids.html

- คลิปอ.สรวิศพูดเรื่องต่างๆ ที่ปฐมพงศ์พูดถึง เช่นเรื่องทรัพยากรธรรมชาติในยุคทุนนิยม โปรดดู https://youtu.be/bCrYahhH3qk

- เรื่องโรจาวา โปรดดูคลิปของ 'พูด' ใน https://youtu.be/ZNRslk-9RdI และสามารถอ่านบทความของ Dindeng ได้ใน www.dindeng.com/rojava/

- เรื่องเครื่องพิมพ์สามมิติกับความปราถนาดีของรัฐบาลลุงตู่ โปรดดู https://www.blognone.com/node/78242 หรืออ่านใน มติคณะรัฐมนตรี วันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2559 ได้ครับ

- สนใจบทวิเคราะห์ภาพยนตร์ ฟรีแลนซ์: ห้ามป่วย ห้ามพัก ห้ามรักหมอ (GMM Tai Hub, Jorkwang Films, 2015) โปรดดู http://www.dindeng.com/freelance-the-protestant-work-ethic-th/

- ภาพยนตร์ Spider-Man ที่ปฐมพงศ์พูดถึงคือ Sam Raimi, Spider-Man 2 (Columbia Pictures, Marvel Enterprises, Laura Ziskin Productions, 2004).

.

- White Collar Labour หรือ แรงงานคอปกขาว โดยทั่วไปหมายถึงแรงงานทำงานที่ 'มีทักษะ' ต่างๆ เช่น ผู้จัดการ พนักงานออฟฟิศ หรืองานวิชาชีพต่างๆ

.

แก้ไขข้อผิดพลาดที่เกินอภัย

===================

- ประมาณ ณ เวลา 27.50 ปฐมพงศ์พูดผิด ขออนุญาตแก้ไขว่า 'กำลังการผลิต' ควรจะเป็น 'อำนาจทางการเมืองของชนชั้นแรงงาน'

On this weeks Analysand [English] we examine the conflict in Patani or ‘The Three Southern Provinces’.

Joined by out guest K, we explore the history of the insurgency, all the way to it’s present day, as well as the view from Bangkok. The insurgency often goes underreported in Thailand, even by the Thai press. So we do our best to shine a light on the conflict.

.

The book that Samai recommended is: Moore Phd, Dr Jeff M. 2014. The Thai Way of Counterinsurgency (North Charleston, SC: Createspace Independent Publishing Platform).

.

About Haji Sulong:

(English)

http://www.dindeng.com/haji-sulong/

(Thai)

https://www.bbc.com/thai/thailand-53761549

.

About Thai Imperialism and Colonisation:

(Thai)

http://www.dindeng.com/thai-imperialism-and-colonisation/

วาระนี้ #Analysand มาพูดคุยเรื่อง Common หรือที่บางคนแปลว่า 'ส่วนรวม' อันเป็นหลักการต่อสู้ทางการเมืองของขบวนการฝ่ายซ้าย ซึ่ง podcast เรายึดถือและต้องการนำเสนอพูดคุย เราหวังว่าคำคำนี้ จะสามารถใช้พูดคุย อภิปราย อธิบาย การต่อสู้และหลักการทางการเมืองได้ง่ายยิ่งขึ้น

.

ขอขอบคุณสหายศิริวัชรผู้ช่วยปรับ/ตัดแต่งเสียง และสหายผู้สนับสนุนค่าใช้จ่ายในการอัด ณ สตูดิโอ โดยไม่ประสงค์ออกนาม และเช่นเคย หากผู้ฟังท่านใดสนใจติชมสามารถ comment ไว้ได้ที่ SoundCloud, YouTube, @the_analysand ใน Twitter, หรือส่ง E-mail มาได้ที่ [email protected] ครับ

.

ข้อมูลเพิ่มเติม

==========

- H. Scott Gordon (1924–2019) นักเศรษฐศาสตร์แคนนาเดี่ยน ตัวอย่างงานเขียนคือ Economic Theory of a Common Property Resource: The Fishery

- Garrett James Hardin (1915–2003) นักนิเวศน์วิทยาอเมริกัน หนังสือเล่มสุดท้ายของแกคือ Garrett James Hardin, The Ostrich Factor: Our Population Myopia (New York: Oxford University Press, 1999).

- Pierre Dardot (เกิด 1952) นักปรัชญาเฮเกลเลี่ยนชาวฝรั่งเศส หนังสือเล่มสำคัญคือ Pierre Dardot and Christian Laval, The New Way of the World: On Neoliberal Society (London ; New York: Verso, 2013).

- Christian Laval (เกิด 1953) นักสังคมวิทยาชาวฝรั่งเศส เขียนหนังสือร่วมกับ Pierre Dardot หลายเล่ม หนึ่งในนั้นคือเล่มที่ปฐมพงศ์นำมาพูดถึงวันนี้นั่นคือ Pierre Dardot and Christian Laval, Common: On Revolution in the 21st Century, trans. by Matthew MacLellan, 2019.

- Slavoj Žižek (เกิด 1949) นักปรัชญาชาวสโลเวเนี่ยน หนังสือเล่มที่เปิดตัวแกคือ Slavoj Žižek, The Sublime Object of Ideology, The Essential Žižek, Nachdr. (London: Verso, 2008).

- Mark Fisher (1968–2017) นักปรัชญาชาวอังกฤษ หนังสือชื่อดังที่ #Analysand เราได้พูดคุยใน EP 10 คือ Mark Fisher, Capitalist Realism: Is There No Alternative?, Zero Books (Winchester: O Books, 2009).

- Elinor Ostrom (1933–2012) นักเศรษฐศาสตร์การเมืองอเมริกัน ผู้พัฒนามโนทัศน์สถาบันแบบ Common ขึ้นมา ตัวอย่างงานเขียนคือ Charlotte Hess and Elinor Ostrom, Understanding Knowledge as a Commons: From Theory to Practice, 1st MIT Press pbk. ed (Cambridge, Mass: MIT Press, 2011).

- Guido Ruivenkamp นักสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา หนังสือที่น่าสนใจคือ Ruivenkamp, Guido, and Andy Hilton (eds.). 2017. Perspectives on Commoning: Autonomist Principles and Practices (London, England: Zed Books)

- Maximilien Robespierre (1758–1794) หนึ่งในผู้นำการปฏิวัติฝรั่งเศส 1789 ตัวอย่างงานเขียนของเขาคือ Maximilien Robespierre, Virtue and Terror, trans. by John Howe, Revolutions (London ; New York: Verso, 2017).

- Aristotle (384–322 BCE) นักปรัชญากรีกโบราณ ตัวอย่างหนังสือคือ Aristotle, The Politics, and the Constitution of Athens, trans. by Stephen Everson, Cambridge Texts in the History of Political Thought, Rev. student ed (Cambridge ; New York: Cambridge University Press, 1996).

.

- หากสนใจเรื่อง Habit โปรดดูที่ชิเช็คพูดไว้ใน Forward ของเล่ม Sophie Wahnich, In Defence of the Terror: Liberty or Death in the French Revolution (London New York: Verso, 2015).

- ความคิดเรื่อง ทฤษฎี, เทคนิค, การปฏิบัติ ที่ปฐมพงศ์ พูดถึงในวาระนี้ นำมาจาก Sven-Eric Liedman, A World to Win: The Life and Works of Karl Marx (London ; Brooklyn, NY: Verso, 2018).

- หากสนใจเรื่อง Dual Power โปรดฟัง EP 6 ของ #Analysand โดยอ่านบทแนะนำตัวละครคร่าวๆ ได้จาก #Dindeng http://www.dindeng.com/a-very-brief-introduction-to-dual-power/

- หากสนใจเรื่อง political pleasure โปรดดูที่ David Graeber พูดใน TED Talk ได้ใน https://www.youtube.com/watch?v=5eR_95slEFw

- หากสนใจเรื่อง use rights ที่ปฐมพงศ์พูด หรือเรียกทางเทคนิคว่า usufund property โปรดดูบทที่ 6 ของ Pierre Dardot and Christian Laval, Common: On Revolution in the 21st Century, trans. by Matthew MacLellan, 2019.

- หากสนใจเรื่อง privatisation มหาวิทยาลัยภายใต้ระบบเผด็จการทหารของไทย โปรดดู https://prachatai.com/journal/2015/04/58905

- หากสนใจเรื่องขบวนการจัดการน้ำแบบ Common ของ Naples โปรดดู Political Proposition 7 ใน Pierre Dardot and Christian Laval, Common: On Revolution in the 21st Century, trans. by Matthew MacLellan, 2019.

วาระนี้ #Analysand มาพูดคุยเรื่องหนี้ อันเป็นภาวะที่เราทุกคนน่าจะได้เจอ หรือได้เกี่ยวข้องไม่มากก็น้อย เนื่องจากประเด็นใหญ่มาก จึงยกเรื่องการเมืองว่าด้วยการต่อต้าน/ยกเลิก/ปลดหนี้ไปในวาระถัดๆ ไปนะครับ

ขอขอบคุณสหายศิริวัชรผู้ช่วยปรับ/ตัดแต่งเสียง สหาย Anaïs ผู้ช่วยด้านกราฟิค (ติดตามเพจได้ที่ https://www.facebook.com/Anaiiis09/) และสหายผู้สนับสนุนค่าใช้จ่ายในการอัด ณ สตูดิโอ โดยไม่ประสงค์ออกนาม และเช่นเคย หากผู้ฟังท่านใดสนใจติชมสามารถ comment ไว้ได้ที่ SoundCloud, YouTube, @the_analysand ใน Twitter, หรือส่ง E-mail มาได้ที่ [email protected] ครับ

ข้อมูลเพิ่มเติม

==========

- Maurizio Lazzarato (เกิด 1955) มารฺกซิสต์กลุ่ม Autonomia ผู้เขียนหนังสือเรื่องหนี้ไว้ เช่น M. (Maurizio) Lazzarato, Governing by Debt, trans. by Joshua David Jordan, Semiotext(e) Intervention Series, 17 (South Pasadena, CA: Semiotext(e), 2015).

- Franco "Bifo" Berardi (เกิด 1949) มารฺกซิสต์กลุ่ม Autonomia หนังสือที่น่าสนใจ เช่น Franco Berardi, The Soul at Work: From Alienation to Autonomy, Semiotext(e) Foreign Agents Series (Los Angeles, CA: Semiotext(e), 2009).

- Yanis Varoufakis (เกิด 1961) อดีตรัฐมนตรีของรัฐบาลพรรค Syriza ของกรีซ ผู้เรียกตัวเองว่า มารฺกซิสต์พิศดาร (erratic Marxist)โปรดดูบทความแนะนำตัวของเขาได้ใน http://www.theguardian.com/news/2015/feb/18/yanis-varoufakis-how-i-became-an-erratic-marxist

- Harry Cleaver (เกิด 1994) มารฺกซิสต์ชาวอเมริกัน ตัวอย่างงานเกี่ยวกับหนี้คือ Harry Cleaver, ‘Close the IMF, Abolish Debt and End Development: A Class Analysis of the International Debt Crisis’, Capital & Class, 13.3 (1989), 17–50.

- Grace Blakeley (เกิด 1993) นักเศรษฐศาสตร์ชาวอังกฤษ หนังสือที่น่าสนใจคือ Grace Blakeley, Stolen: How to Save the World from Financialisation, 1st edn (London: Repeater Books, 2019).

- หนังสือที่มารฺกซ์พูดร่ายยาวไว้เกี่ยวกับเหรียญที่ปฐมพงศ์อ่านคือ Karl Marx, Grundrisse: Foundations of the Critique of Political Economy (Rough Draft), trans. by Martin Nicolaus, Penguin Classics, 23. print.

- หนังสือเรื่องหนี้ที่ปฐมพงศ์พูดถึงคือ David Graeber, Debt: The First 5,000 Years, Updated and expanded edition (Brooklyn: Melville House, 2014).

- หนังสือเรื่องพ่อสอนลูกที่ปฐมพงศ์พูดถึงคือ Yanis Varoufakis, Talking to My Daughter about the Economy: A Brief History of Capitalism, trans. by Jacob Moe, 2019. ซึ่งมีแปลไทยโดยคุณ พิษณุ พรหมจรรยา ในชื่อ คุยกับลูกสาวเรื่องเศรษฐกิจ ประวัติศาสตร์ย่อของทุนนิยม

- การปกครองโดยหนี้ที่ปฐมพงศ์พูดถึงคือบทที่ 5 ของหนังสือ Pierre Dardot and Christian Laval, Never Ending Nightmare: The Neoliberal Assault on Democracy, trans. by Gregory Elliott (London ; New York: Verso, 2019).

- เรื่องหนี้ในไบเบิ้ลมีมากมาย สำหรับเรื่อง 'อุปมาเรื่องทาสที่ไม่ยอมให้อภัย' ที่ปฐมพงศ์พูดถึงอยู่ใน มัทธิว 18.21-35 โปรดดู https://www.bible.com/th/bible/174/MAT.18.THSV11 เรื่องความโกรธแค้นต่อเจ้าหนี้ในไบเบิ้ลฉบับพันธะสัญญาเดิมอยู่ใน เนหะมีย์ 5.3-7 โปรดดู https://www.bible.com/th/bible/174/NEH.5.THSV11 และเรื่องการยกเลิกหนี้ในไบเบิ้ลที่เรียกว่า 'ปีอิสรภาพ' อยู่ใน เลวีนิติ 25.8-13 โปรดดู https://www.bible.com/th/bible/174/LEV.25.THSV11

- ฟังเรื่อง financialisation ที่ Grace Blakeley พูดไดใน YouTube: https://youtu.be/N12-2qNKKpA หรือ SoundCloud https://soundcloud.com/novaramedia/tysky-sour-how-to-save-the-world-from-financialisation-ft-grace-blakeley

- ดูกราฟการชะงักงันของค่าแรงจาก Economic Policy Institute ได้ที่ https://www.epi.org/productivity-pay-gap/

- รายการปลดหนี้ที่ปฐมพงศ์พูดถึง คือ รายการ 'ปลดหนี้พลิกชีวิต' ออกอากาศครั้งแรกปี 2001

สิ่งที่ติดค้าง

========

- เรื่องการเมืองของหนี้ในศาสนาพุทธกับอิสลาม ไว้อาจยกยอดไปคุยครั้งหน้าครับ

ข้อผิดพลาด

========

- เรื่องการลุกฮือของประชาชนในจักรวรรดิจีน ประมาณ 1.8 ครั้งต่อชม. จริงๆ ปีนึงไม่ใช่หลายร้อย แต่เป็นหลักพัน (หรือ 43 ครั้งต่อวันโดยประมาณ โปรดดู เชิงอรรถที่ 21 ในบทที่ 10 ของ David Graeber, Debt: The First 5,000 Years, Updated and expanded edition (Brooklyn: Melville House, 2014).

We're back in English and we're talking about the civil war in Burma, the worlds longest on going conflict. Gabriel and Samaideng talk flags, factions, factionalism and those who suffer the consequences.

Please check out the civil war map and the many many flags on www.openburma.org