Khi bạn lái xe quá tốc độ trên đường, bạn có thể bị phạt. Tương tự, nếu ở sân bay mà phi công cho máy bay chạy trên đường lăn (taxiway) quá tốc độ quy định thì anh ta cũng sẽ bị phạt theo quy định tại sân bay đó. Tuy nhiên, có người hỏi là liệu có trường hợp nào máy bay bay qua tốc độ trên trời, và phi công có bị phạt cho hành vi này hay không?
Trước hết, chúng ta cần biết rằng máy bay lên độ cao càng lớn thì có thể bay nhanh hơn. Ngoài ra tốc độ của máy bay còn tùy vào loại động cơ, trọng lượng khi cất cánh và tính năng khí động học của nó. Một máy bay thương mại thông thường sẽ đạt tốc độ bay bằng trong khoảng 460 đến 575 dặm/h (740 – 925 km/h). Một chiếc Boeing 747 có thể bay với vận tốc 570 dặm/giờ (tương đương 917 km/h) hoặc siêu máy bay Airbus A380 có lướt với vận tốc 561 dặm/giờ (tương đương 902 km/h) ở độ cao 36000 bộ (khoảng 11 km). Máy bay Concorde đang giữ kỷ lục máy bay thương mại bay nhanh nhất khi đạt tốc độ bay hơn 1300 dặm/giờ (2092 km/h).
Vậy điều gì sẽ xảy ra nếu phi công cho máy bay bay quá nhanh? Khi đó thân máy bay sẽ phải chịu tình trạng quá tốc độ, nó xảy ra khi động cơ máy bay phải vận hành quá ngưỡng thiết kế của nhà sản xuất. Tùy vào thời gian diễn ra và tốc độ bị quá mà động cơ sẽ suy giảm tuổi thọ, cánh quạt động cơ bị hư hỏng, cháy hoặc hỏng toàn bộ cấu trúc của động cơ. Vì vậy, phi công phải tuân thủ các giới hạn tốc độ hiển thị trên các đồng hồ theo các hướng dẫn từ nhà chế tạo máy bay và hãng hàng không.
Các hãng hàng không có muốn máy bay của mình bay với tốc độ tối đa hay không? Câu trả lời là không, vì bài toán kinh tế của nó đặt ra. Bay nhanh hơn sẽ rút ngắn thời gian nhưng cũng sẽ tiêu tốn nhiều nhiên liệu hơn. Ngoài ra khi động cơ vận hành ở công suất cao hơn để cho tốc độ nhanh hơn thì cũng sẽ mau phải bảo dưỡng, thay thế hơn kèm với hàng loạt chi tiết liên quan khác. Tuy nhiên với các máy bay cá nhân thì với thiết kế đặt thù và không quan tâm đến chi phí, chúng thường bay nhanh hơn máy bay thương mại.
Bầu trời rộng lớn là thế, nhưng vẫn phải áp dụng hạn chế tốc độ để ngăn ngừa các rũi ro như chim va vào động cơ hoặc máy bay bay gần sát nhau. Tùy theo từng quốc gia hoặc sân bay mà có các quy định giới hạn tốc độ bay ở các độ cao, vùng trời và các phương thức tiếp cận hạ cánh.
Cơ quan kiểm soát không lưu sẽ ban hành 1 giới hạn tốc độ khi điều hành máy bay và phi công phải tuân thủ để đảm bảo an toàn.
Vậy thì khi phi công bay qua tốc độ, anh ta sẽ bị xử lý thế nào? Tất nhiên là không thể bắt anh ta “ngưng bay” và ra vé phạt rồi. Và cũng rất hiếm trường hợp nào phi công bị phạt tiền do bay quá tốc độ. Tuy vậy, tùy theo luật của vùng trời mà phi công vi phạm các yêu cầu tốc độ của kiểm soát không lưu, anh ta có thể trở thành đối tượng của các vụ điều tra. Thông thường thì sẽ có khả năng phi công sẽ bị đình chỉ giấy phép hành nghề hoặc thậm chí thu bằng vĩnh viễn.
Tóm lại, phi công sẽ không bị phạt tiền khi bay quá tốc độ, nhưng sẽ đối mặt với khả năng mất quyền điều khiển máy bay mãi mãi.
