สู้ไปจนคล้ายกับค่อยๆ เห็นความเป็นธรรมดา ของความเสื่อมและความเจริญ ค่อยๆ เห็นความเป็นธรรมดาของจิต ซึ่งมันจะปรุงสุขบ้าง ทุกข์บ้าง ดีบ้าง ชั่วบ้าง ฟุ้งซ่านบ้าง หดหู่บ้าง ดีใจบ้าง เสียใจบ้าง อนุโมทนาบ้าง อิจฉาบ้าง รักบ้างเกลียดบ้าง กับคนๆ เดียว บางขณะคิดถึงก็รักขึ้นมา บางขณะคิดถึงก็โกรธขึ้นมา บางขณะคิดถึงก็เบื่อขึ้นมา เห็นอย่างนี้เรื่อยๆ จนจิตมันชิน มันเห็นว่าความปรุงแต่งพวกนี้ คิดขณะหนึ่งขณะหนึ่งความรู้สึกก็เกิด ความคิดเปลี่ยนเล็กน้อยความรู้สึกก็เปลี่ยนอีก จนรู้สึกว่าคล้ายกับจนรู้สึกว่าไม่อยากจะถือสา หรือใส่ใจกับความสุขที่เกิดขึ้น หรือความทุกข์ที่เกิดขึ้น คล้ายกับชิน ชินไม่ได้ชินชา มันฉลาดขึ้น ฉลาดขึ้นในมุมที่ว่า อะไรๆ มันก็ครู่เดียว แล้วมันก็ห้ามไม่ได้สั่งไม่ได้ เห็นเรื่อยๆ กระบวนการต่างๆ เหล่านี้มันจะสอนเรา -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ 20 กรกฎาคม 2565