หัวใจของการปฏิบัติ มุ่งอยู่ที่การเรียนรู้ตัวเอง ศึกษาร่างกายจิตใจของตัวเองจนเข้าใจ ความเข้าใจก็มีเป็นลำดับๆ ไป พระพุทธเจ้าท่านตรัสเนืองๆ พระสงฆ์สาวกต่างๆ พูดสิ่งเหล่านี้เนืองๆ ว่า "เพราะเห็นความเป็นจริง จึงเบื่อหน่าย เพราะเบื่อหน่าย จึงคลายกำหนัด คลายความยึดถือ เพราะคลายความยึดถือ จึงหลุดพ้น" หัวใจอยู่ที่ "เพราะเห็นความเป็นจริง" ส่วนจึงเบื่อหน่ายแล้วคลายกำหนัดนี้เป็นผลแล้ว เพราะเห็นความเป็นจริงนี้เอง คือหัวใจ คือเนื้อหาหลัก คือสิ่งที่เรามุ่งที่จะปฏิบัติจริงๆ คือการศึกษาร่างกายจิตใจตัวเอง หรือมุ่งเรียนรู้ตัวเอง จนเข้าใจความเป็นจริง เห็นความเป็นจริง คือเห็นอะไร? เห็นรูป นาม กาย ใจ ธาตุ 4 ขันธ์ 5 ของตัวเอง เห็นไม่เกินตัวเอง --- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 7 เมษายน 64