Wat hebben een giftige woestijnhagedis, een verzadigingshormoon en een afslankhype met elkaar gemeen?

In deze aflevering van FarmaWijs met Fais hoor je hoe een stofje uit een hagedis leidde tot de ontdekking van de GLP-1-agonisten, hoe exenatide (Byetta) als eerste hiervan werd ontwikkeld tegen diabetes, waarom deze middelen zowel de bloedsuiker als de eetlust beïnvloeden, hoe we via semaglutide (Ozempic/Wegovy) in een nieuw tijdperk van medicinale gewichtsafname beland zijn én waarom afvallen met deze middelen niet zonder bijwerkingen gaat.

Heb je vragen? Stuur die dan in en wie weet komt jouw vraag voorbij in een komende aflevering. Insturen kan via [email protected] of via instagram @faiscoman.

Voor als je nog even verder wil lezen:

Eng, J. et al. (1992). Isolation and characterization of exendin-4, an exendin-3 analogue, from Heloderma suspectum venom. Journal of Biological Chemistry, 267(11), 7402–7405.

Wilding, J. P. H. et al. (2021). Once-Weekly Semaglutide in Adults with Overweight or Obesity. New England Journal of Medicine, 384(11), 989–1002

In deze extra special van Farmawijs met Fais neem ik je mee op pad naar het Najaarscongres 2025 van de KNMP in Utrecht. Het thema van het congres was "Neurodegeneratieve aandoeningen – de juiste zorg ontrafelen."

Tussen de stands en de koffieautomaten spreek ik drie apothekers over hun vak en wat het voor hen betekent.

Met Dirk Stobbe over de kracht van goed onderwijs,

Job van Rooij over de dynamiek van de apotheek,

en Clementine Stuijt over de rol van de apotheker bij de zorg voor parkinson patiënten.

Vandaag dus een korte reportage vol kennis, sfeer en gesprekken van de congresvloer. Let op: het was erg gezellig op het congres. Daardoor is het geluid tijdens de interviews helaas minder goed dan je gewend bent.

Heb je vragen over geneesmiddelen? Stuur die dan vooral in! Dat kan via de mail ([email protected]) of via instagram (@faiscoman).

Wat hebben Nubisch bier, een goudkleurige bacterie en verkleurde tanden met elkaar gemeen?

In deze aflevering van Farmawijs met Fais hoor je hoe tetracyclines werden ontdekt in de 20e eeuw, hoe ze al 1500 jaar eerder onbewust in het oude Nubië opdoken en waarom je ze beter niet met melk kunt innemen.

Volg Farmawijs met Fais voor meer bijzondere geneesmiddelverhalen. Vragen of opmerkingen? Stuur een bericht via Instagram @faiscoman of mail naar [email protected].

Als je nog even wil doorlezen:

• Chopra, I., & Roberts, M. (2001). Tetracycline antibiotics: mode of action, applications, molecular biology, and epidemiology of bacterial resistance. Microbiology and Molecular Biology Reviews, 65(2), 232–260.
• Nelson, M. L., & Levy, S. B. (2011). The history of the tetracyclines. Annals of the New York Academy of Sciences, 1241(1), 17–32.
• Bassett, E. J., Keith, M. S., Armelagos, G. J., Martin, D. L., & Villanueva, A. R. (1980). Tetracycline-labeled human bone from ancient Sudanese Nubia (A.D. 350–550). Science, 209(4464), 1532–1534.

In deze extra special van Farmawijs met Fais neem ik je mee achter de toonbank van Service Apotheek De Wiljes in Groningen. Wat gebeurt er eigenlijk allemaal in een openbare apotheek, naast het uitgeven van medicijnen?

Ik spreek met apothekersassistente Suzanne, apotheker Ulrike en medewerker Robin over hun werk, de dynamiek van de apotheek en de uitdagingen van vandaag. Tussen de gesprekken door hoor je de geluiden en de sfeer van de apotheek zelf.

Samen proberen we je een inkijkje in de veelzijdige wereld van de openbare farmacie te geven. Van advies aan patiënten tot samenwerken met collega's en het omgaan met tekorten.

Werk jij nou in een apotheek waar iets bijzonders gebeurt en wil je dat ik ook eens langskom met mijn microfoon? Stuur me gerust een bericht via [email protected] of een DM op instagram (@Faiscoman). Wie weet kom ik voor een volgende special eens bij jou langs!

Wat hebben een Zweeds laboratorium, een mislukte verbinding met nare bijwerkingen en een redmiddel voor miljoenen magen met elkaar gemeen?

In deze aflevering van Farmawijs met Fais hoor je hoe de ontdekking van protonpompremmers begon bij timoprazol, hoe omeprazol de wereld veranderde en waarom we PPI's niet eindeloos moeten slikken.

Volg Farmawijs met Fais voor meer bijzondere geneesmiddelverhalen. Vragen of opmerkingen? Stuur een bericht via Instagram @faiscoman of mail naar [email protected].

Als je nog even wil doorlezen:

· Sachs, G., Shin, J. M., & Howden, C. W. (2006). The clinical pharmacology of proton pump inhibitors. Alimentary Pharmacology & Therapeutics, 23(S2), 2–8.

· Hershcovici, T., & Fass, R. (2011). Pharmacological management of GERD: where does the PPI era stand? Annals of the New York Academy of Sciences, 1232(1), 129–140.

Wat hebben een fietsslot, adrenaline en morfine met elkaar gemeen?

In deze aflevering van Farmawijs met Fais duiken we in de wereld van farmacodynamiek – oftewel: wat doet een medicijn met jouw lichaam?

Met sleutels en sloten als metafoor ontdek je hoe agonisten, antagonisten en modulatoren hun werk doen. Van morfine die pijn dempt, tot naloxon dat levens redt, en van bètablokkers die het hart beschermen tot diazepam dat de rem op je brein versterkt. Ook enzymen en ionkanalen komen langs, net als het belangrijke begrip selectiviteit – want bijwerkingen ontstaan vaak doordat een sleutel op nét iets te veel sloten past.

Een aflevering vol herkenbare voorbeelden die droge theorie tot leven brengen. Na het luisteren kijk je nooit meer hetzelfde naar die ene pil of inhaler in de medicijnkast.

Verder lezen?

· Rang, H. P., Dale, M. M., Ritter, J. M., Flower, R. J., & Henderson, G. (2015). Rang & Dale's Pharmacology (8e ed.). Elsevier.

· McFadden, E. R. (2018). Introducing Pharmacology (3e ed.). McGraw-Hill.

Wat hebben een Schotse arts, een toevallige ontmoeting op Oxford Street en een revolutionair idee over adrenaline met elkaar gemeen?

In deze aflevering van Farmawijs met Fais hoor je hoe Sir James Black met zijn vastberaden visie propranolol ontdekte. De eerste bètablokker die de behandeling van hartziekten blijvend zou veranderen.

Volg Farmawijs met Fais voor meer bijzondere geneesmiddelverhalen. Vragen of opmerkingen? Stuur een bericht via Instagram @faiscoman of mail naar [email protected].

Als je nog even wil doorlezen:

• Black, J. W. (1989). Drugs from emasculated hormones: the principle of syntopic antagonism. Science, 245(4917), 486–493.

• Ahlquist, R. P. (1948). A study of the adrenotropic receptors. American Journal of Physiology, 153(3), 586–600.

Wist je dat het eerste antibioticum géén penicilline was, maar een dieprode kleurstof uit de Duitse verfindustrie? In deze aflevering neem ik je mee naar het laboratorium van Gerhard Domagk, de man achter Prontosil. We ontdekken hoe een textielverfstof leidde tot een revolutionaire doorbraak in de strijd tegen infecties zoals wondroos en kraamvrouwenkoorts. Waarom werkte het niet bij iedereen? Je hoort het allemaal, inclusief een luisteraarsvraag over resistentie.

Heb je vragen over medicijnen? Stuur dan een mail naar [email protected] of een DM via instagram naar @faiscoman

Verder lezen?

Hager, T. (2006). The Demon Under the Microscope. New York: Crown Publishers.

Wat hebben beschimmeld hooi, een boer uit North Dakota en president Eisenhower met elkaar gemeen?

In deze aflevering van Farmawijs met Fais hoor je hoe mysterieuze bloedingen bij runderen in de jaren dertig leidden tot de ontdekking van coumarines . Stoffen die ooit als rattengif begonnen, maar uiteindelijk uitgroeiden tot levensreddende geneesmiddelen zoals acenocoumarol, fenprocoumon en warfarine.

Een verhaal over toeval, vasthoudendheid en een Amerikaanse president die zijn leven op het spel zette voor de wetenschap.

Volg Farmawijs met Fais voor meer bijzondere geneesmiddelverhalen. Vragen of opmerkingen? Stuur een bericht via Instagram @faiscoman of mail naar [email protected]

Als je nog even wil doorlezen:

Link, K. P. (1959). The discovery of dicumarol and its sequels. Circulation, 19(1), 97–107.

Walters, K. (2002). The invention of Warfarin. American Chemical Society. Geraadpleegd via: https://www.acs.org/education/whatischemistry/landmarks/warfarin.html

KNMP. (z.d.). De apotheker staat voor u klaar. Geraadpleegd via: https://www.knmp.nl/actueel/praktijkverhalen/de-apotheker-staat-voor-u-klaar

Wat gebeurt er eigenlijk nadat je een tablet doorslikt? In deze special van Farmawijs met Fais nemen we je mee op een verrassende reis door het lichaam – van maag tot bloed, van lever tot nieren.

Aan de hand van een regenton en herkenbare voorbeelden (paracetamol, diazepam, grapefruitsap en meer) ontdek je hoe een medicijn wordt opgenomen, verspreid, omgezet en uitgescheiden. Na deze aflevering kijk je nooit meer hetzelfde naar je medicijnkastje.

🎧 Volg Farmawijs met Fais voor meer bijzondere verhalen over geneesmiddelen. Vragen? Stuur een berichtje via Instagram @faiscoman of mail naar [email protected]

Voor als je nog even wilt doorlezen:

Toon, S., Rowland, M. (1988). Clinical Pharmacokinetics: Concepts and Applications.

Shargel, L., & Yu, A. B. C. (2016). Applied Biopharmaceutics and Pharmacokinetics.