Ferhalen fan it waad

De podcast 'De berchrede fan it flakke lân' giet oer de wrâld nei de coronakrisis. Yn diel 1 praat Bart Kingma mei Ineke van Gent, boargemaster fan Skiermûntseach: 'Laat ons inzien dat we wellicht een pas op de plaats moeten maken. Dat we moeten inzien dat alles hebben, alles opeisen, alles vanzelfsprekend vinden, alles, alles, alles, alles... niet de manier is waar we gelukkig van worden en voorbij gaat aan de kern van ons bestaan.'

Koarnwertersân, Frysk doarpke op de Ofslútdyk. Earder ûntstien as wurkeilân tidens de bou fan dyselde Ofslútdyk. Letter wenplak fan de minsken dy't wurken op de sluzen en brêgen. No wenje der noch 22 minsken, is it ferneamd om it Kazemattenmuseum en in favoryt plakje fan guon kampers. It Buro strúnde der in dei om op syk nei de sjarme fan dit bysûndere plak. 

Rotptasyl. It is mar in stipke oan de waadkust by Harns, mar dochs witte in soad minsken fan it bestean. Miskien fanwege it gemaal dat dêr stiet, of de fisk-hevel dy't glês-iel de kâns jout om it swiete Fryske wetter yn te kommen. Mar echt lanlike bekendheid kaam der troch it 'Wûnder fan Roptasyl', no 16 jier lyn. Majella en Klaas Kuiken, doe beiden al om de 50 hinne, krigen folslein ûnferwacht noch in poppe: Maike Jildou. Nei publikaasjes yn tsientallen media stie it lân op 'e kop. Fan oeral op 'e wrâld kamen kaarten, kadootsjes en blommen foar de wûnderpoppe fan Roptasyl. Nei 16 jier sjogge we werom mei heit, mem en dochter. 

It Waad is in prachtich gebiet om te farren. Drûchfalle litte op in plaat, of nei de eilannen sile. Mar it Waad hat ek gefaren, al soe it de boatsjefarder sels mar wêze. De minsken fan de KNRM binne der dan om te helpen of sels te rêden. Yn dizze ôflevering fan 'Ferhalen fan it Waad" ferhalen fan suksesfolle rêdings, mar ek de ramp mei in Dakota en Simone Scheffer dy't meigie op oefening.

Bysûndere ferhalen oan de Fryske waadkust, dy sykje we fan 't simmer yn Buro de Vries. Yn Moddergat treffe we in tal nijsgjirrige minsken, lykas aktrise Anke Bijlsma, dy't as programmeur in kultureel sintrum yn it doarp runt. Mar ek Willem Meinsma, dy't de skiednis fan Peazens-Moddergat beskreau, in Amsterdamske kameraman dy't de wrâld oer reizge mar hjir de rêst fynt, mar ek twa jonge froulju dy't ferantwurdlik bin foar 6.000 (!) skiep dy't no benamme op 'e seedyk rinne. Keunstner Gerrit Breteler sjongt op dy dyk a capella in earbetoan oan de fiskerman en we treffe in boer dy't him net thús fielt yn dizze tiid en útsjocht nei de Maranatha: de 'wederkomst' fan Kristus

Joop Mulder is dit kear ús gast yn de rige 'Ferhalen fan it Waad". Mulder naam earder dit jier ôfskie fan 'syn' Oerol, mar stil sitte kin hy net. Hy byt him no fêst yn it projekt Sense of Place. It wurdt in kulturiele rûte by de hiele Waadkust del. Buro de Vries trof Joop Mulder boppe op de seedyk, eagjend oer it Waad. En doe kamen de ferhalen fansels.

Biolooch Theunis Piersma is ferslingere oan it Waad. Al syn hiele wurksume libben docht hy ûndersyk nei it Waad en alle systemen dy't dêr plakfine. Hy fertelt oer it unike karakter fan it Waad, de bedrigings en syn leafde foar dit bysûnder natoergebiet.

De NAM wol fanút it doarp Ternaard in gasbel ûnder de Waadsee oanboarje. Gas dat Fryslân tolve jier fan enerzjy foarsjen kinne soe. Mar gas winne yn in kwetsber gebiet dat boppedat de status fan wrâlderfguod hat, kin dat wol? Buro de Vries sprekt mei foar- en tsjinstanners yn 'De spagaat fan Ternaard'. In reportaazje fan René Koster.

Yn ús rige oer it Waad hjoed in reportaazje oer waadrinne. 'Wadlopen is het betreden van het Wad bij laagwater, waarbij soms overgestoken wordt van of naar een Waddeneiland zonder het contact met de vaste grond te verliezen'. Sa stiet it op Wikipedia. Ik hie noch noait waadrûn mar op freed 30 juny hie ik myn fjoerdoop. Mei in groepke betûfte waadrinners rûn ik fan Holwert nei it Amelân. ûnder lieding fan Luppo Deuntje út Drachten. In reportaazje fan Geartsje de Vries.  

John Deen kaam 25 jier lyn mei syn húshâlding nei Flylân. Hy wie de iennigste húsdokter op it eilân en dermei ek fee-arts en soms sels toskedokter. Syn aventoeren smieten in berch ferhalen op foar de tv-searje Dokter Deen, mei Monique van der Ven yn de haadrol. No't de lêste TV-opnamen plak fûn ha, de TV-searje hâldt foarearst op, sochten wy John Deen op. Fynt hy it slim dat de searje ophâldt, wie der in swart gat doe't hy sels ophâlde moast en werom fielt hy him sa thús op Flylân? In reportaazje fan Aukje de Hoop.