Wydaje się, że wojna zawiesza wszystkie kategorie moralności, relatywizuje i sprowadza wszystkie ludzkie zachowania do poziomu czarno-białego myślenia. Zagadnienie odpowiedzialności i winy w tym kontekście jest próbą analizy ludzkich zachowań. Czym jest odpowiedzialność i w jakiej relacji znajduje się do problemu winy? Dlaczego ludzie czynią zło? Czy można uniknąć odpowiedzialności w państwie autorytarnym? W jakiej mierze jednostka jest odpowiedzialna za czyny swojego państwa? W związku z tym, czego możemy spodziewać się po zakończeniu rosyjsko-ukraińskiej wojny? Naszymi przewodnikami w rozmowie zostaną Karl Jaspers, Hanna Arendt, Roman Ingarden i Timothy Snyder.

Dołącz do nas na ekscytujący livestream na YouTubie, gdzie zanurzymy się w fascynującej mieszance tematów! Pogadamy o ostatniej podróży Adama Janka do hipnotyzującego Meksyku i prowokującej do myślenia filozofii Manuela DeLandy, wybitnego meksykańsko-amerykańskiego myśliciela!

Zapraszamy na kolejny stream z dr Alicją Pietras, tym razem zajmiemy się tematem sensu. Będzie to czwarte spotkanie w ramach serii dotyczącej podstawowych kategorii ontologii społecznej. Pytanie o sens ludzkiego życia jest chyba najbardziej powszechnym pytaniem filozoficznym. Ale o co właściwie pytamy, kiedy pytamy o sens? Czy chodzi nam o odpowiedź na takie pytania jak: dlaczego i po co żyjemy albo jak powinniśmy żyć, aby nasze życie było sensowe? Czy można mówić o tym, że zdarzenia przyrodnicze posiadają jakiś sens, czy kategoria ta ma zastosowanie tylko do działań ludzkich? Czy sens musi być taki sam dla wszystkich? Zastanowimy się również nad związkami pojęcia sensu z takimi kategoriami jak cel, wartość, wola oraz działanie.

Jakie są źródła rosyjskiej agresji? Czy Rosja to kraj nacjonalistyczny, czy raczej ponadnarodowe imperium? Ile jest w niej tęsknoty za byciem supermocarstwem, a ile wyrafinowanej ideologii opartej na resentymencie? Jaką rolę odgrywają w tym mity medialne, geopolityka, filozofia oraz zachowania poszczególnych jednostek? Jakie determinanty mają większy wpływ? O tym wszystkim porozmawiamy z dr. Pawłem Rojkiem - z autorem książki Przekleństwo imperium. Źródła rosyjskiego zachowania.   dr Paweł Rojek - filozof, socjolog, adiunkt w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 2011-2015 redaktor naczelny kwartalnika „Pressje”. Zajmuje się metafizyką analityczną, filozofią religii, filozofią rosyjską i antropologią kulturową. Autor „Semiotyki Solidarności” (2009),  „Przekleństwa imperium” (2014) i „Awangardowego konserwatyzmu" (2016) i „Liturgii dziejów" (2016), tłumacz Włodzimierza Sołowjowa, Pawła Florenskiego i Władimira Proppa.  Moderacja, organizacja itp. Pylyp Bilyi.

Wydawałoby się, że chęć zemsty, zazdrość czy zawiść to na tyle destrukcyjne stany, że hamowanie ich w sobie powinno być wręcz konieczne. Tymczasem Nietzsche i Scheler przekonująco argumentują, że mogą się one przerodzić w coś znacznie gorszego – w resentyment, czyli „duchowe samozatrucie”. Nietzsche oskarżał chrześcijaństwo o bycie „najsubtelniejszym wykwitem resentymentu”, Scheler – przerzucał ciężar oskarżeń na mieszczaństwo. Ale dzisiaj, w świecie, w którym rzekoma wolność i nieograniczone możliwości zderzają się z faktyczną niemocą na tylu różnych płaszczyznach, jesteśmy - być może najbardziej w historii - jako ludzkość na to samozatrucie podatni. Z tego i wielu innych powodów warto przyjrzeć się i zrozumieć lepiej zjawisko, które – w mniejszym lub większym stopniu – obejmuje nas wszystkich bez wyjątku. Oprócz tej historycznej perspektywy z jednej, a autodiagnozy nas samych z drugiej strony, zostanie także poruszony wątek Rosji – państwa, które określane jest krajem klasycznego resentymentu.  Pylyp Bilyi i Michał Idasiak zapraszają na stream, na którym postaramy się przybliżyć zagadnienie resentymentu dawniej i dziś oraz – nie popadając w beznadzieję – spróbujemy znaleźć jakieś pozytywne rozwiązania.  Źródła: 

[1] Max Scheler, Resentyment w strukturze systemów moralnych, 2022 

[2] Friedrich Nietzsche, Z genealogii moralności, 1990 

[3] Piotr Weryński, „Morfostaza. Resentymentalne uwarunkowania sprawstwa w polskiej sferze publicznej”, 2017 

[4] Mikko Salmea, „Teraeza Capelos, „Ressentiment: a Complex Emotion or an Emotional Mechanism of Psychic Defences?”, 2021 

[5] Tomasz Drożyński, „Ressentiment jako uczucie reaktywne i faktor życia moralnego w świetle studium genealogicznego Friedricha Nietzschego Zur Genealogie der Moral. Eine Streitschrift”, 2020 

[6] Jacek Dróżdż, „Resentyment w ujęciu Friedricha Nietzschego i Maxa Schelera”, 2000 

[7] Andrzej Galica, „Nietzsche - Scheler – Resentyment”, 2006 http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,4631

[8] Gilles Deleuze, Nietzsche i filozofia, 1998 

[9] Marc Ferro, Resentyment w historii, 2013

[10] Meduza.io „Когда война только началась, многие объясняли ее российским ресентиментом. А что это вообще такое?”

[11] Piotr Stankiewicz, 21 głównych polskich grzechów, 2018