حضرت عبدالبهاء در سال ۱۲۵۴ هجری شمسی برابر با ۱۸۷۵ میلادی به درخواست و اراده حضرت بهاءاللّه و با مهر و عشقی بی‌پایان رساله مدنیه را خطاب به سران و مردم ایران، وطنی که از دوران کودکی به دلیل تبعید از آن دور مانده بودند به رشته تحریر در آوردند. اگرچه ایشان امکان سفر به ایران را نداشتند ولی شاید بتوان گفت از طریق آثارشان و به خصوص این اثر سفری فکری و معنوی به ایران نمودند. در آن زمان در ایران تعصب فراگیری نسبت به آئین بهائی و پیروانش وجود داشت به این دلیل حضرت عبدالبهاء از ذکر نام خود در این کتاب خودداری کردند تا مانعی جهت مطالعه، تفکر و اجرای مفاهیم آن ایجاد نشود. رساله مدنیه به بحث درباره رابطه تجدد و تدین می‌پردازد مساله‌ای که دغدغه اساسی عرصه فرهنگ و روشن‌فکری ایران در سرتاسر تاریخ معاصر بوده و هست. حضرت عبدالبهاء راه حل بحران‌های روزافزون ایران را نه بازگشت به شرع و سنت‌گرایی متعصبانه می‌دانند و نه در دنباله‌روی کورکورانه از فرهنگ تجدد غرب و عقلانیت صرف. در رساله مدنیه تعریف تازه‌ای از تجدد وتدین مطرح می‌شود...

بدون شک برای همه ایرانیان به خصوص آنانی که ادبیات ایران را می‌شناسند و دنبال می‌کنند اثری هم‌چون «هفت شهر عشق» از عطار نیشابوری باعث افتخار است. اما شاید هنوز تعداد زیادی از مردم این سرزمین ندانند که این اثر گرانقدر ادبی در آثار به یادگار مانده از بهاءاللّه شارع آئین بهائی به شکلی تازه تکرار شده است. در هفت شهر عطار چندین مرغ به سرپرستی و رهبری هُدهُد، راهی می‌شوند تا سیمرغ را بر قل قاف بیابند. این سیر و سلوک درهفت وادی بهاءاللّه نیز وجود دارد اما با تفاوتی به ظاهر ساده و به باطن شگرف. در هفت وادی بهاءاللّه هیچ اثر و خبری از هُدهُد نمی‌یابیم. هیچ مرغی راه‌بلد و رهبر سایر مرغ‌ها نیست. آن‌جا که در اولین فراز از کلمات مکنونه فارسی که یکی دیگر از آثار بهاءاللّه است هر انسان با عنوان هُدهُد سلیمان عشق مورد خطاب قرار می‌گیرد، حجت تمام می‌شود و ما در می‌یابیم که هُدهُد خود ما هستیم یا به بیانی بهتر هر یک نشانی از هُدهُد در جان و وجدان خویش داریم که در کنار هم و با آمیخته شدن این جان‌ها و وجدان‌ها هُدهُد واقعی سربرمی‌آورد و ما را به سوی سیمرغ رهسپار می‌کند...

تصور کنید در حال ورق زدن یک کتاب تاریخ هستید و ناگهان برای اولین بارمتوجه می‌شوید چند صفحه از کتاب به هم چسبیده‌اند و شما تا امروز با وجودی که بارها سراغ  این کتاب رفته‌اید و فصل‌های مختلف آن را خوانده‌ید متوجه این مساله نشده‌اید. با اشتیاق و احتیاط سعی می‌کنید صفحه‌ها را از بندِ یکدیگر نجات دهید و در همان لحظات به نکات مبهم و نیمه‌تاریکی که از این کتاب تاریخ در ذهن‌تان باقی مانده فکر می‌کنید و با خودتان می‌گویید ای کاش این صفحات حاوی مطالبی باشند که گره‌های ذهنی مرا باز کنند.در کتاب تاریخ پرفراز و نشیب سرزمین ما ایران فصل یا فصولی هست که گویا صفحاتش به هم چسبیده اند، کشف و مطالعه نشده اند و فقط به شنیده ها و پیش داوری ها در رابطه با آنها قناعت گردیده است ...

خاطرات بخشی شگفت‌انگیز و تعیین‌کننده در حافظه ما را تشکیل می‌دهند. این خاطرات گاه کاملا شخصی و خصوصی هستند و گاه از مرزهای فردیت ما عبور می‌کنند و دایره‌ای از افراد را در بر می‌گیرند. مساحت این دایره گاه کوچک  در حد اعضای یک خانواده است و گاه می‌تواند همه مردم یک سرزمین را در خود جای دهد. خاطره‌های جمعی دیرزمانی است که توجه روان‌شناسان و کسانی که رفتارهای جمعی را مورد مطالعه و تحقیق قرار می‌دهند به خود جلب کرده است. یونگ روان‌شناس شهیر از آن تحت عنوان آرکی‌تایپ یاد می‌کند که به زبان ساده‌تر همان خاطره‌ها و یا حافظه جمعی یک گروه از مردم است که در طول تاریخ ذره ذره شکل گرفته و به شکل‌های مختلف و تحت تاثیر عوامل زیادی خود را به ناگهان نشان می‌دهد. به طور مثال یکی از آن عوامل می‌تواند موسیقی باشد...

شاید کمتر عبارتی به اندازه عبارت «وحدت در کثرت» جمع اضداد باشد. تعریف وحدت تا حدودی برای ما مشخص است و تعریف کثرت نیز. از همین روست که در کنار هم قرار گرفتن این دو کلمه و ساخته شدن عبارت «وحدت در کثرت» گاه ناممکن می‌نماید. اما مساله دقیقا به همان حد و حدودی مربوط می‌شود که ذهن ما برای تعریف و فهم این دو واژه و نیز ارتباط میان آن‌دو برای خود تعیین کرده است. آن‌چه ارتباط و حتی اتحاد میان این دو را ذره ذره نمایان می‌کند و از عبارت وحدت در کثرت مفهومی قابل طرح می‌سازد تغییر همین حد و حدود در ذهن ماست. البته به عنوان اولین قدم، چرا که این تازه آغاز راه است...

سال‌ها پیش جهت یک تحقیق میدانی آزمایشی را در بخش نوزادان یک بیمارستان انجام دادند. پدربزرگ و مادربزرگی که صاحب یک نوه پسر شده بودند را پشت شیشه اتاق نوزادان آوردند و نوه یک‌روزه‌شان را که در پتویی آبی رنگ پیچیده شده بود از داخل اتاق به آن‌ها نشان دادند. نوزاد مشت‌هایش را گره کرده بود و گریه می‌کرد. فحوای گفتگوی این پدربزرگ و مادربزرگ که با اطلاع و اجازه خودشان ضبط شده این‌گونه بود: عجب پسر قوی‌بنیه‌ای است، معلوم است چهره پرصلابتی خواهد داشت. ببین مشت‌هایش را چقدر محکم گره کرده، گریه برای صدایش خوب است، در آینده صدایی رسا خواهد داشت. قطعا مرد قوی و محکمی خواهد شد. چند دقیقه بعد پدربزرگ و مادربزرگ دیگری که صاحب یک نوه دختر شده بودند را آوردند و دقیقا همین آزمایش را با آن‌ها نیز انجام دادند...

شاید صندلی بازی در دوران کودکی را به خاطر داشته باشید در خانه، مهد کودک، دبستان حتی، این جزو بازی‌های مرسوم و محبوب بود. همیشه یک صندلی کمتر از تعداد نفرات در نظر گرفته می‌شد. با شروع موسیقی دور صندلی‌ها می‌چرخیدیم و با قطع شدن آن باید سریع روی یک صندلی می‌نشستیم و در نهایت کسی که بی صندلی می‌ماند از بازی حذف می‌شد و آن‌قدر این حرکت را تکرار می‌کردیم تا تنها یک صندلی و دو بازیکن باقی می‌ماند و در این مرحله هر کسی که پس از اتمام موسیقی، صندلی را از آن خود می‌کرد برنده بازی بود...

دوستی تعریف میکرد برای گرفتن کتابی جدید به کتابخانه رفته بود و در آنجا محققی را ملاقات کرده بود که در ارتباط با جامعه بهائی ایران تحقیق می‌کرد و در همین زمینه در کتاب‌خانه به دنبال کتاب‌های مرجع بود. آن دوست با خوشحالی خود را معرفی کرده بود و گفته بود که به عنوان یک بهائی می‌تواند کتاب‌های خوبی در اختیارش قرار دهد. آن محقق گفته بود از لطف شما سپاسگزارم اما من به دنبال کتاب‌هایی می‌گردم که کاملا بی‌طرف نوشته شده باشند.  من در این مرحله از تحقیق نمی‌خواهم سراغ دو دسته از کتاب‌ها بروم: یکی کتاب‌هایی که خود بهائیان نوشته‌اند و یا از شخصیت‌های برجسته آیین‌شان دارند و یکی کتاب‌هایی که ازطرف دشمنان قسم‌خورده آن‌ها به چاپ رسیده است. این دوست می‌گفت بعد از خداحافظی با آن آقای محقق در مسیر برگشت به خانه خیلی به حرفی که زده بود فکر کردم...

آیا تا به حال کسی با جمله «امیدوارم در تمام لحظات غم و شادی زندگی‌ات مسرور باشی» آرزوی خیر درحق شما کرده است؟ شاید در نگاه اول عجیب یا حتی ناممکن به نظر برسد. مگر می‌شود در لحظات غم مسرور بود و یا مگر بین شادی و سرور تفاوتی هست؟ بگذارید کمی موضوع را تحلیل کنیم و بشکافیم. شاید اگر بشکافد معنی جدیدی از دل آن بشکفد. بهاءالله در یکی از شاعرانه‌ترین آثارش به نام «لوح مریم» این دو جمله را دارد: «مریما حزن را به سرور بچش و غم را از جام فرح درکش.» گویا او که برای برقراری صلح در ابعاد جهانی آمده است بر آن است تا بین مفاهیم به ظاهر متضاد نیز یگانگی بیابد و به ما بنمایاند. این‌جا حزن و غم در تضاد و روبروی سرور و فرح قرار ندارند، بلکه عملا لازم و ملزوم یکدیگر به شمار می‌روند. صلح و یگانگی حتی تا به اینجا؟ نه از این هم عمیق‌تر.

دوستی تعریف می‌کرد برای گرفتن کتابی جدید به کتاب‌خانه رفته بود و در آن‌جا محققی را ملاقات کرده بود که در ارتباط با جامعه بهائی ایران تحقیق می‌کرد و در همین زمینه در کتاب‌خانه به دنبال کتاب‌های مرجع بود. آن دوست با خوشحالی خود را معرفی کرده بود و گفته بود که به عنوان یک بهائی می‌تواند کتاب‌های خوبی در اختیارش قرار دهد. آن محقق گفته بود از لطف شما سپاسگزارم اما من به دنبال کتاب‌هایی می‌گردم که کاملا بی‌طرف نوشته شده باشند. من در این مرحله از تحقیق نمی‌خواهم سراغ دو دسته از کتاب‌ها بروم، یکی کتاب‌هایی که خود بهائی‌ها نوشته‌اند و یا از شخصیت‌های برجسته آئین‌شان دارند و یکی کتاب‌هایی که از طرف دشمنان قسم خورده آن‌ها به چاپ رسیده است...