Als je veel met mensen praat over filantropie, of goede doelen, is er één type opmerking waarvan je bijna zeker weet dat je die op een gegeven moment gaat horen:

‘Wat kan ik als individuele donateur nou voor verschil maken?’

Of…

‘Maar goede doelen gaan toch nooit iets structureel veranderen?’

Ik noem dit de ‘druppel op de gloeiende plaat’ kritiek. Mensen die zeggen: filantropie is leuk bedoeld, maar het gaat toch nooit écht een verschil maken.

En omdat ik veel met filantropie bezig ben, is het soms frustrerend om te horen dat mensen het als gerommel aan de marges zien. Maar ik snap het ook wel. Want hoewel de beste goede doelen echt veel impact hebben, blijft het zo dat ze het vaak met super beperkte middelen moeten doen.

Even voor context: Nederlanders doneerden vorig jaar in totaal 5,6 miljard euro aan goede doelen. En dat klinkt als een aardig bedrag, maar als je het gaat vergelijken met het bedrijfsleven opereert het op een compleet andere schaal. Volgens het CBS maakten niet-financiële bedrijven in datzelfde jaar 288 miljard euro winst. Dus het is ook niet gek, dat steeds meer mensen naar bedrijven kijken om het voortouw te nemen bij maatschappelijke veranderingen.

Dat is ook waarom ik de recente aankondiging van Patagonia zo fascinerend vond. Hier is een super succesvol bedrijf, waarvan de eigenaar alle aandelen, en alle toekomstige winst, in handen van een stichting geeft, zodat het bedrijf voortaan volledig in dienst staat van natuurbehoud en het tegengaan van klimaatverandering.

Voor mij voelt dit als een soort “hack” van het kapitalisme. Normaal moeten we met sociale druk en regelingen als de giftenaftrek aan de rijkste individuen trekken, om ze maar iets terug te laten geven. Maar het voorbeeld van Patagonia laat zien hoe je een entiteit kan creëren binnen het huidige marktsysteem dat zo lang het bestaat gaat bijdragen aan een betere planeet.

Om meer over dit idee te leren heb ik Vincent van der Holst uitgenodigd. Vincent is ervan overtuigd dat ‘profit for good’ bedrijven zoals Patagonia de filantropie - en de wereld - kunnen transformeren. Daarom heeft hij BOAS opgericht, een webwinkel die baby- en kinderproducten verkoopt, en alle winst weggeeft. Wat het gesprek met Vincent voor mij leuk maakte, is dat het hem niet alleen om BOAS gaat, maar net zo goed om ervoor zorgen dat zoveel mogelijk mensen bekend raken met profit for good als idee.

👶Voor meer over BOAS kun je een kijkje op hun website nemen.

🎧Voor meer podcasts en essays over filantropie kun je inschrijven voor Heilig Boontje.

Met 25 jaar ervaring in de goededoelensector heeft Nicoll Peracha de kennis in huis om zelf een goed doel op te richten. Maar Nicoll is die ervaring gaan inzetten om andere goede doelen te begeleiden en ondersteunen:

Ik realiseer me heel goed dat je je tijd en je geld maar één keer kunt besteden, dus dat het heel belangrijk is om te zorgen dat je daar ook echt wat mee bereikt.

En ik heb erover nagedacht om zelf een organisatie te starten, alleen denk ik - door het gebrek aan ondersteuning en de behoefte daaraan die we wel gezien hebben - dat (...) de impact die ik kan maken vele malen groter is door anderen te helpen dan door het zelf te doen.

Om dit in de praktijk te brengen hebben Nicoll en haar team The Mission Motor opgericht. The Mission Motor is een stichting die non-profit organisaties op een snelle en duurzame manier helpt hun impact te vergroten. 

Als je mijn nieuwsbrief de laatste tijd hebt gelezen weet je dat ik veel bezig ben met het onderwerp expertise in de filantropie. Ik denk bijvoorbeeld dat we meer organisaties nodig hebben die goede doelen evalueren, zodat we expertise creëren over wat werkt en wat niet werkt. Of organisaties die goede doelen aanbevelen, zodat we die expertise inzichtelijk kunnen maken voor donateurs. 

Juist omdat filantropie zo nauw betrokken is bij degenen die echt hulp nodig hebben, denk ik dat we vaak veel te terughoudend zijn met investeren in het verbeteren van de sector zelf.

Dat is waar ik het met Nicoll over heb: hoe kun je goede doelen helpen hun missie te bereiken?

Veel plezier met de aflevering! En neem ook een kijkje bij The Mission Motor als je nieuwsgierig bent geworden. Op hun website kun je meer informatie vinden.

Schrijf je hier in voor updates van Heilig Boontje!

Soms lijkt het alsof goede doelen en donateurs tegenover elkaar staan. Een soort touwtjetrekken, waarbij goede doelen zich meer opdringen en donateurs hun privacy en aandacht proberen te beschermen.

En goede doelen moeten steeds harder aan dat touw trekken om te overleven. Maatschappelijke ondernemingen en crowdfunding campagnes zorgen voor extra concurrentie, en strengere wet- en regelgeving maakt hun werk alsmaar moeilijker. 

Het gevolg? Meer fondsenwerving, slimmere campagnes en grotere behoefte aan data. 

Jordan zag deze ontwikkelingen en concludeerde dat er niemand opkwam voor de belangen van donateurs.

Daarom ging hij in januari 2022 van start met stichting Donateursbelangen. En hoewel ze bij stichting Donateursbelangen bereid zijn hard aan het touw te trekken voor die belangen, hoeft dat volgens Jordan niet nodig te zijn. In ons gesprek vertelt hij waarom hij denkt dat op de lange termijn zijn kijk op fondsenwerving zowel gever als goed doel ten goede kan komen.

Na mijn artikel over fondsenwerving een paar weken geleden vond ik het belangrijk ook de andere kant van het verhaal op te zoeken. En hoewel we het niet over alles eens zijn, brengt Jordan denk ik belangrijke punten onder de aandacht die de potentie hebben de filantropie gezonder te maken. 

Je kunt ook luisteren op Spotify, Apple podcasts, of door in je favoriete podcastapp te zoeken.

Voor deze eerste podcasteditie van Heilig Boontje heb ik Niels Kattenberg uitgenodigd om iets te vertellen over geefkringen. Een van de onderwerpen waar ik me in aan het verdiepen ben is de manier waarop goede doelen ons benaderen, ofwel fondsenwerving. Geefkringen zijn een interessante trend op dit gebied, en kunnen een alternatief bieden voor meer traditionele vormen van fondsenwerving. Niels is als charity manager bij de Rabobank onder andere nauw betrokken bij het opzetten van een aantal geefkringen in Nederland rondom het thema kansengelijkheid. Hij legt uit wat een geefkring is, wat voor potentie hij denkt dat ze hebben, en hoe het misschien wel kan bijdragen aan een democratischere vorm van filantropie.

Vergeet je niet te abonneren op Heilig Boontje in je favoriete podcast app, en als je meer een lezer dan een luisteraar bent je in te schrijven voor de nieuwsbrief. Mocht je tips hebben voor onderwerpen of mensen die ik moet spreken hoor ik het graag! Je kunt me dan het best per email bereiken. Als je met Niels contact wil opnemen om betrokken te raken bij een geefkring kun je dat ook het best per email doen.