Neurologische aandoeningen hebben vaak een grote impact op het dagelijks functioneren van patiënten. Daarom verwijzen we regelmatig door naar de revalidatiearts. Maar wat doet een revalidatiearts nu precies?In deze aflevering van Hersenspinsels hebben we Hanneke van Duijnhoven te gast, revalidatiearts én opleider in het Radboudumc.   

We bespreken met haar wat de rol van een revalidatiearts is bij de behandeling van neurologische aandoeningen. Welke diagnostiek voert een revalidatiearts uit en hoe wordt een behandelplan opgesteld? We bespreken neurorevalidatie bij verschillende ziektebeelden: ligt de nadruk op functieverlies herstel of op het aanleren van compensatie mechanismen? Hoe wordt de prognose ingeschat? En wat is het verschil tussen revalidatie bij monofasische aandoeningen, zoals een acuut herseninfarct, en bij meer chronische neurologische aandoeningen?

Hanneke legt het ons uit. Daarnaast verklapt ze dat ze bijna neuroloog was geworden, wat haar energie geeft in haar werk, en waarom ze Waalwijk heeft ingeruild voor het mooie Nijmegen.

Pijn is een groot maar soms onderbelicht probleem in de neurologie en kan een op zichzelf staande ziekte zijn. De kosten lopen op tot 20 miljard euro per jaar – meer dan die voor diabetes, hartziekten en kanker samen. In deze aflevering van Hersenspinsels vertelt neuroloog Esther Boot (Rijnstate) alles over pijn in de neurologische praktijk.

We bespreken welke onderdelen van het zenuwstelsel betrokken zijn bij pijn, wat het verschil is tussen nociceptieve, neuropathische en nociplastische pijn, en waarom sommige patiënten chronische pijn ontwikkelen. Daarnaast gaan we in op medicamenteuze en niet-medicamenteuze behandelingen en de meerwaarde van een multidisciplinaire aanpak. Tot slot behandelen we enkele neurologische pijnsyndromen in meer detail.

Esther deelt praktische handvatten, klinische tips én haar persoonlijke visie op de behandeling van pijn binnen de neurologie. Daarnaast verklapt ze wat haar favoriete schoenen zijn, wat zij nodig heeft om haar werk optimaal uit te kunnen voeren, en of zij liever nooit meer een tas koopt of nooit meer een glas wijn drinkt.

Acute neurologische uitval bij een kind kan vele oorzaken hebben: van relatief onschuldige aandoeningen zoals migraine en epilepsie tot zeldzame, maar ernstige aandoeningen zoals een herseninfarct of encefalitis. De uitdaging voor elke assistent en neuroloog is om onder hoge druk snel en adequaat te handelen, zodat ernstige aandoeningen tijdig worden herkend en behandeld. In deze twaalfde aflevering van Hersenspinsels gaan we in gesprek met kinderneuroloog Jolanda Schieving over de differentiaaldiagnose, het diagnostisch proces en de behandeling van acute neurologische uitval bij een kind

Wat zijn de meest voorkomende oorzaken van acute neurologische uitval bij kinderen? Hoe kun je deze snel en effectief onderscheiden? Welke diagnostische onderzoeken zijn noodzakelijk in de acute fase, en wanneer start je welke behandeling? Jolanda beantwoordt deze vragen en richt zich specifiek op aandoeningen zoals een herseninfarct, epilepsie en migraine.

Daarnaast ontdek je meer over Jolanda’s vroegere droom om brandweervrouw te worden, haar wens om ooit eens te skydiven boven de bergen en wat voor haar een perfecte dag zou zijn. En zou er iets zijn waarvoor ze haar website kinderneurologie.eu zou opgeven? Je hoort het allemaal in deze aflevering!

Jolanda haar website: Home - Kinderneurologie

15% van alle mensen die jaarlijks een neuroloog bezoeken, heeft symptomen van een functioneel neurologische stoornis (FNS). Hoewel de afgelopen jaren er verbeteringen zijn op het gebied van FNS, zijn er nog veel stappen te zetten in de zorg rond patiënten met functionele neurologische symptomen. Het is vaak lastig om een zorgverlener te vinden met veel kennis van FNS en het kan moeilijk zijn de juiste behandeling te vinden voor de individuele patiënt met FNS. In deze twaalfde aflevering van Hersenspinsels praten we met neuroloog Elisabeth Foncke en AIOS Jeannette Gelauff, beiden bestuurslid bij de werkgroep FNS over deze complexe neurologische aandoening.

Wat is de definitie van FNS en welke subgroepen zijn er? Wat is er bekend over het pathofysiologisch mechanisme? Hoe stel je de diagnose en is er aanvullend onderzoek nodig? Hoe breng je de diagnose aan een patiënt? Welke behandelingen zijn er mogelijk? En welke rol speelt de neuroloog hierbij? In deze aflevering geven Elisabeth en Jeannette  op deze vragen antwoord. 

Daarnaast hoor je meer over het vreemdste talent van Jeannette en het beste Belgische gerecht volgens Elisabeth. En als ze mag kiezen, wil Jeannette dan werken in Amsterdam of Edinburgh? En als we Elisabeth het mes op de keel zetten, kiest ze er dan voor om nooit meer patiënten met bewegingsstoornissen of FNS te zien? Je hoort het in deze aflevering.

Meer over FNS: https://www.stichtingfns.nl/
Behandelaren gespecialiseerd in FNS: https://www.stichtingfns.nl/fns-net/
Werkgroep FNS: https://www.neurologie.nl/vereniging/organisatie/werkgroepen/functionele-neurologische-stoornissen/#:~:text=De%20werkgroep%20Functionele%20Neurologische%20Stoornissen,de%20neurologie%20en%20de%20psychiatrie.

Langdurige bewustzijnsstoornissen, zoals het niet-responsief waaksyndroom en de minimaal bewuste toestand, behoren tot de slechtst mogelijke uitkomsten van niet- aangeboren hersenletsel. Sinds de behandelmogelijkheden zijn toegenomen, overleven steeds meer patiënten met zeer ernstig hersenletsel en worden neurologen regelmatig geconfronteerd met patiënten met blijvende bewustzijnsstoornissen. Maar als het bewustzijn niet terugkeert... wat kun je dan nog? In deze tiende aflevering van Hersenspinsels praten we met Willemijn van Erp, universitair hoofddocent met klinisch accent en specialist ouderengeneeskunde, over langdurige bewustzijnsstoornissen. 

Wat wordt verstaan onder langdurige bewustzijnsstoornissen? Welke diagnostiek en aanvullend onderzoek is nodig? Welke behandelingen zijn er mogelijk na de postacute fase? Wat is de prognose? En welke rol heeft de neuroloog bij de zorg van deze categorie patiënten? Wat kan het Mobiel ExpertTeam Langdurige BewustzijnsStoornissen (MET-LBS) voor je betekenen? In deze aflevering vertelt Willemijn van Erp hier meer over. 

Daarnaast hoor je meer over de liefde van Willemijn voor “schietfilms”, waarom we elk jaar dat we geen burnout hebben moeten vieren en wat zij doet met mails die zij ontvangt in de vakantie.

Informatie voor naasten en profesionnals en aanvragen consult MET-LBS: https://www.eennacoma.nl/

Ernstig traumatisch hersenletsel is de meest ernstige vorm van traumatisch hersenletsel en kent een hoge morbiditeit en mortaliteit. Na behandeling op de SEH, worden patiënten opgenomen op de Intensive Care (IC). In deze negende aflevering van Hersenspinsels praten we met Mathieu van der Jagt, neuroloog-intensivist, over de behandeling van ernstig traumatisch hersenletsel op de IC. 

Welke rol heeft de neuroloog-intensivist bij de behandeling van deze categorie patiënten? Waaruit dient de behandeling op de SEH en IC te bestaan? Wanneer geef je nu hypertoon zout of mannitol? Welke patiënten moeten een intracraniële drukmeter krijgen? Moet de neurochirurg standaard betrokken zijn? En welke parameters moet je in de gaten houden en wat zeggen deze? In deze aflevering legt Mathieu van der Jagt het allemaal uit. 

Daarnaast vertelt Mathieu over zijn positieve gevoelens bij M5-scores, zijn favoriete plantaardige snack, en wat hij over heeft voor een goede vochtbalans. 

De ziekte van Parkinson is een invaliderende aandoening met een groeiende prevalentie. In deze achtste aflevering van Hersenspinsels praten we met Bart Post, neuroloog met aandachtsgebied bewegingsstoornissen in het RadboudUMC, over de medicamenteuze behandeling van deze ziekte. 

Welke rol heeft de neuroloog volgens hem bij de behandeling van mensen met de ziekte van Parkinson? Moet je direct starten met medicamenteuze behandeling na het stellen van de diagnose of kan je beter even wachten? Welke strategie kan je volgen als er responsfluctuaties komen? Wanneer komen de agonisten, MAO-B remmers of COMT remmers om de hoek kijken? Wat zijn je opties als het gaat om non-motore symptomen? In deze aflevering vertelt Bart Post hoe hij de behandeling van de ziekte van Parkinson aanpakt.

Daarnaast vertelt Bart over zijn ambities als opleider, of hij liever de (mede) door hem georganiseerde masterclass bewegingsstoornissen overslaat of toch het internationale MDS congres, en hij laat weten hoe belangrijk zijn jaarlijkse jaarclubweekend eigenlijk is.

In deze aflevering van Hersenspinsels gaan we de grens over! Zou jij gaan werken als neuroloog in het buitenland? Mignon Gerrits, Rianne Goselink en Marieke Dekker maakten deze keuze en zij werken nu als neuroloog in respectievelijk Schotland, Zweden en Tanzania. 

Waarom besloten zij te vertrekken? Hoe ziet een gemiddelde werkdag er voor hen uit? Welke zaken zijn in hun land beter geregeld en waar lopen zij juist tegenaan? 

Dromen over eilandhoppen, schapen slachten als vrijetijdsbesteding, en brutolonen van 750 dollar per maand passeren eveneens de revue. Last but not least leggen wij een duivels dilemma aan hen voor. Zouden zij in het buitenland blijven als zij daar niet meer mogen werken als neuroloog of zouden zij dan terugkeren naar Nederland? 

Kortom, dit is dé aflevering waarin je alles komt te weten over het werk van een neuroloog over de grens. 

Shownotes:

Verdiepingsstage Tropische neurologie: https://rona.amsterdam/regionaal-opleiden/stages/

De ontwikkelingen rondom de medicamenteuze behandeling van multiple sclerose (MS) gaan razendsnel en met meer dan 20 ziekte modulerende middelen is er veel te kiezen. Welk medicijn kies je voor jouw patiënt? Deze vraag staat centraal in deze aflevering waar we spreken met Eva Strijbis en Zoé van Kempen, beide neuroloog in het AmsterdamUMC. 

We bespreken met hen of er een behandelindicatie bestaat bij een Radiologically Isolated Syndrome (RIS), Clinically Isolated Syndrome (CIS), Relapsing Remitting MS (RR-MS) en progressieve MS, en zo ja, welke behandeling dan op zijn plaats zou zijn. Is snel en agressief behandelen beter? Wat doe je als een behandeling niet voldoende effectief is? En wanneer besluit je te stoppen met medicatie? Daarnaast hebben we aandacht voor complicaties en risico’s van ziektemodulerende middelen. 

Vinden Eva en Zoé dat elke MS-patiënt een second opinion in een expertisecentrum moet krijgen? Welk restaurant adviseert Zoé om snel te gaan bezoeken? En wat wordt standaard door Eva op vakantie gegeten? Je hoort het in deze aflevering!

-Richtlijn MS: Startpagina – Multiple Sclerose (MS) - Richtlijn - Richtlijnendatabase
-MS Centrum Amsterdam: MS Centrum Amsterdam (amsterdamumc.nl)
-Continuum Multiple Sclerosis and Related Disorders, Augustus 2022: https://journals.lww.com/continuum/toc/2022/08000

Per jaar krijgen ongeveer 150 nieuwe patiënten in Nederland de diagnose auto-immuun encefalitis. Een zeldzame en mysterieuze aandoening, die regelmatig lastig te herkennen is. De ziekte is over het algemeen goed te behandelen en een tijdige behandeling leidt tot betere uitkomsten. 
In deze aflevering spreken we met Maarten Titulaer, neuroloog in het ErasmusMC, specifiek binnen het expertisecentrum voor auto-immuunencefalitis. We bespreken bij welke symptomen je een auto-immuunencefalitis moet overwegen. Daarnaast gaan we uitgebreid in op liquordiagnostiek: zet je antistoffen in op liquor of serum, kun je beter gericht een antistof aanvragen of direct het gehele pakket antistoffen, hoeveel liquor heb je nodig voor onderzoek naar antistoffen? En is beeldvorming, een EEG of tumorscreening altijd geïndiceerd? Ook de behandeling met o.a. immuunsuppresiva komt aan bod. 

En kun je Maarten beter vragen voor een pubquiz of de wielerploeg? Zou hij naar de Mayo Clinic gaan als hij daar professor kan worden? We bespreken het allemaal!

Voor direct intercollegiaal overleg met de collega’s van het expertisecentrum auto-immuunencefalitis ErasmusMC:
- Encefalitis telefoon: 06-29659257 
- Mailadres: [email protected]