De Chinese economie vertoont tekenen van vertraging, ondanks de verwachte boost na de strenge lockdown. In het tweede kwartaal van dit jaar groeide de op een na grootste economie ter wereld maar mondjesmaat. De vastgoedsector speelt een grote rol in deze neergang, aangezien er al jaren een crisis gaande is met weinig kredietverlening aan ontwikkelaars. 

Bovendien hebben de Chinezen tijdens de pandemie massaal gespaard of hun spaarcenten gestoken in verlieslatend vastgoed, waardoor de binnenlandse consumptie ook is afgenomen. Het consumentenvertrouwen is vooral gedaald voor grotere uitgaven, maar kleinere uitgaven zoals uit eten gaan en reizen blijven populair.

De technologische 'crackdown' in China komt ten einde, met financiële bedrijven zoals Ant Financial die hun laatste boetes ontvangen en hun zaken kunnen hervatten. De toon in Beijing is verschoven naar het ondersteunen van ondernemerschap en technologiebedrijven. Echter, bedrijven blijven voorzichtig en hebben weinig vertrouwen in de toekomst. De Chinese overheid moedigt bedrijven aan om zich te registreren op de aandelenmarkt en innovatie-obligaties uit te geven, terwijl ze ook moeite doen om westerse bedrijven aan te trekken. 

China lijkt te evolueren naar een meer socialistische staatsstructuur, met als doel grotere gelijkheid en het vermijden van de polarisatie van de samenleving zoals gezien in Amerika.

Een andere zorgwekkende factor is de jeugdwerkloosheid, die in juni iets meer dan 21% bedroeg. Dit heeft grote gevolgen voor de innovatie en veerkracht van China, aangezien de jongeren vaak de motor zijn van de nieuwe economie en technologiebedrijven hen niet langer aannemen. Het aantal werklozen onder pas afgestudeerden in steden is aanzienlijk, maar gezien de omvang van China wordt dit nog steeds beschouwd als een relatief kleine groep.

China wordt geconfronteerd met uitdagingen zoals problemen in de vastgoedsector, jeugdwerkloosheid en dalende binnenlandse consumptie. Het land bereikt de grenzen van zijn groeiwonder en maakt de overgang naar een meer normale economie, met sommige sectoren die bloeien en andere die achteruitgaan. China's groei heeft zwaar geleund op export en infrastructuurinvesteringen, maar nu westerse landen hun aankopen verminderen, moet het land nieuwe markten vinden. Echter, andere landen hebben ook hun eigen problemen en kopen minder van China. China's focus ligt nu op interne groei, met name het stimuleren van consumptie, maar de COVID-19 pandemie heeft de voortgang vertraagd.

In de tweede helft van 2023 voorspelt China dat de wereld zich zal stabiliseren en de prijzen zullen dalen, vooral de energieprijzen. Dit zal leiden tot een toename van de aankopen en orders die geplaatst worden, wat zich in 2024 zal doorzetten. Er wordt verwacht dat 2023 een redelijke export zal hebben en dat er in 2024 weer groei zal zijn, tenzij er onvoorziene gebeurtenissen plaatsvinden.

Het lijkt erop dat zowel het westen als China evolueren naar een meer economisch pragmatische aanpak en minder polarisatie tussen de supermachten. Europa zal hier waarschijnlijk van profiteren en zich positiever opstellen. Hoewel er meer pragmatiek is, blijft er ook voorzichtigheid bestaan bij westerse investeerders en kopers, omdat Beijing op elk moment van koers kan veranderen ten nadele van hen.

Al met al lijkt de wereld naar een schoner economisch klimaat te gaan, waarbij meer samenwerking en pragmatiek centraal staan. 

Dit jaar vieren Cambodja en China 65 jaar diplomatieke betrekkingen. 

China heeft de afgelopen jaren aanzienlijke investeringen en ontwikkelingshulp geleverd aan Cambodja, waardoor er een sterke economische en politieke band tussen beide landen is ontstaan. 

De havenstad Sihanoukville in Cambodja is echter berucht om zijn onafgewerkte betonnen gebouwen, Chinese maffia en mensenhandel. Journalist Kris Janssens legt uit dat persvrijheid in het land een moeilijke situatie is, met bijna alle onafhankelijke media die zijn gesloten of offline gehaald door de overheid.

De band tussen Cambodja en China is strategisch van aard, aangezien Cambodja op de route van China naar Europa ligt. De zijderoute dus. China biedt aanzienlijke financiële steun aan Cambodja zonder kritische vragen te stellen over mensenrechten en democratie. Dit heeft geleid tot kritiek vanuit Europa en de Verenigde Staten. Bovendien heeft China zijn oog laten vallen op de zeehaven van Sihanoukville, die strategisch gelegen is op de nieuwe Zijderoute en dicht bij de Zuid-Chinese Zee.

De Chinese aanwezigheid in Sihanoukville is opvallend, met een toename van Chinese investeerders, de bouw van casino's en grote appartementsgebouwen, evenals Chinese opschriften in het straatbeeld. Cambodjanen klagen dat hun stad wordt verkocht aan de Chinezen, met Chinese investeerders die onder druk zetten om land te verwerven. Hoewel er een uitstroom van Chinese inwoners is geweest als gevolg van de coronapandemie in 2020, blijft de invloed van China op Sihanoukville en Cambodja groot.

De stad Sihanoukville in Cambodja is drastisch veranderd door de Chinese aanwezigheid en het verbod op gokken. Veel Chinezen kwamen oorspronkelijk naar de stad om te gokken, maar vertrokken na het verbod en konden door de pandemie niet meer terugkeren naar China. Hierdoor zijn er veel onafgewerkte torens en een verlaten sfeer ontstaan. Er is ook sprake van een maffianetwerk dat mensen uit verschillende Aziatische landen naar Sihanoukville lokt met beloftes van banen, maar hen vervolgens tot fraude dwingt. Ondanks pogingen van de Cambodjaanse overheid om dit aan te pakken, zijn er aanwijzingen dat het netwerk nog steeds actief is.

Hoewel de gevolgen van de pandemie en het verbod op gokken duidelijk zichtbaar zijn in Sihanoukville, zijn er ook optimistische geluiden over de toekomst van de stad. Sommige experts en investeerders geloven dat de stad nog steeds potentieel heeft, vanwege de aantrekkelijke voorwaarden die de overheid biedt voor bedrijven om zich daar te vestigen en het toeristische potentieel van de nabijgelegen stranden en eilanden. Hoewel er nog veel werk aan de winkel is, zijn er mensen die geloven dat de stad uiteindelijk weer kan herstellen en bloeien.

Enkele dagen geleden kondigde de Chinese Nationale Gezondheidscommissie een tienpuntenplan aan met versoepelingen. Om de angel uit de onvrede bij de bevolking te halen. De recente straatprotesten zijn ook ons hier in het Westen niet ontgaan. En redelijk uniek ook voor China. De druk op de ketel werd te groot voor Peking. 

Wacht China een nieuwe covidcatastrofe? De versoepelingen veroorzaken angst voor de grootste coronapiek tijdens de pandemie. De natuurlijk immuniteit is laag, er zijn te weinig gevaccineerden. Zeker onder de oudere bevolking die niet wil weten van vaccins en helemaal vertrouwen heeft in de Chinese geneeskunde met meer natuurlijke middelen om ziektes te bestrijden. En China kent een fragiel gezondheidssysteem. Ziekenhuizen zijn niet voorbereid op een golf zieken. Er zijn te weinig ICbedden voorhanden. 

Intussen hamsteren massaal veel mensen medicijnen. Tijdens het zerocovidbeleid moesten sommige apotheken lang de verkoop van gezondheidsmedicijnen beperken. Het was deel van China's strenge covidbeleid. Zonder onderdrukkende medicijnen zou het makkelijker zijn het virus te herkennen. 

De Financial Times meldt dat een miljoen Chinezen het risico loopt te overlijden door corona in de aankomende winterperiode (bron: Wigram Capital Advisors, een adviesgroep die zich op Azië richt). 

Opvallend is de timing van deze verregaande versoepeling. China kent de grootste besmettingsgolf ooit door de variant Omikron. De aankondiging van de versoepeling kwam enkele uren na de officiële bekendmaking van nieuwe zorgwekkende cijfers voor de op een na grootste economie van de wereld. De import en export kelderde door de combinatie van het zerocovidbeleid en de zwakke vraag uit het Westen die te kampen heeft met een recessie.   

Kan Xi Jinping zijn gezicht nog redden met zijn 180graden bochtenwerk door deze versoepeling die zware risico's inhoudt. Het zerocovidbeleid blijkt immers een falend paradepaard voor Peking. Tegelijk kampt China met een slabakkende economie en er is een stevig handelsconflict in de maak met Europa. 

Ook de sociale onrust blijft aanwezig. Vooral jongeren beseffen dat je stem laten horen en op straat komen, kan lonen want Peking luistert naar de verzuchtingen.   

Sinds het Volkscongres onlangs van de communistische partij ligt de focus vooral op staatsbedrijven en wil Peking privébedrijven onder een nog meer strikter bedwang houden. Voor leider Xi Jinping gaat het erom vooral de internationale concurrentiepositie van staatsbedrijven te verstevigen. 

Dat zorgt in deze periode voor een onrustig klimaat onder Westerse bedrijven in China. De gevolgen blijven niet uit. Sommige overwegen zelfs gedeeltelijk of volledig weg te trekken naar naburige landen.    

In deze aflevering overloop ik samen met Boudewijn Poldermans de huidige situatie in China vooral na de verklaringen van Xi Jinping op het recente Partijcongres. Boudewijn heeft er meer dan 40 jaar ervaring opzitten in Zuid-Oost Azië. Hij woonde en werkte in Hong Kong, Taiwan, Zuid-Korea, Vietnam en China. Hij is sinoloog, strategisch adviseur, ondernemer en actief bij verschillende instituten zoals de China Business Council of the Netherlands. 

Voor we de actuele situatie induiken rond China blikken we even terug naar de jaren '80. Westerse bedrijven werden met open armen ontvangen maar chaos overheerste. En van een binnenlandse markt was nog geen sprake.  

Jaren liep het goed voor China. Heel goed. China werd op ruim tien jaar tijd een economisch wonder. Het groeide uit tot een geduchte economische speler in de wereld. En dat is de Amerikanen niet ontgaan, een understatement. 

Maar de recente beleidsaanpak van Xi Jinping waar ideologie primeert op economie en binnenlandse veiligheid voorop staat, creëert een onzekere situatie in een al volatiele wereld met de oorlog in Oekraïne en een wereldwijde recessie in wording. Ook dat heeft allemaal gevolgen voor Westerse bedrijven die opereren op de Chinese markt.   

China wil tegen 2025 de grootste economische supermacht zijn wat een doorn in het oog is van de Verenigde Staten. Een ander heet hangijzer is Taiwan. De tegenstellingen tussen Amerika en China zijn er enkel maar door uitvergroot.  

Ook Europa zet zich alsmaar meer schrap voor de Chinezen. Hun buitenlands invloed op economisch vlak en de druk die ze uitoefenen op diplomatiek vlak noopt Europa ertoe om alerter te zijn. Onlangs nog werd professor Jonathan Holslag op de vingers getikt door onze buitenlandminister die op haar beurt was aangesproken door Chinese diplomaten. Aanleiding was een rapport van Holslag over de aanwezigheid van China in havens. Volgens hem is elk Chinees vrachtschip een oorlogsschip. Dat viel niet in goede aarde bij Chinese diplomaten in ons land. Is die diplomatieke infiltratie echt zo intens of moeten we dat nuanceren? 

Niets houdt Xi Jinping nog tegen nu hij alle macht naar zich heeft toegetrokken. Maar tegelijk heeft hij ook af te rekenen met binnenlandse uitdagingen. De lockdowns, zeker in een bruisende stad als Shanghai, ondermijnen economische groei. Ook de vergrijzing gooit roet in het eten. 

En wat is de rol van China in de oorlog tussen Rusland en Oekraïne? De goede band tussen Poetin en Xi kan misschien China doen optreden als vredesbemiddelaar. Het zou in elk geval een positiever imago van China opleveren. Of is dit wishful thinking?    

In elk geval zal de recente uitspraak van ex-NAVO topman Jaap de Hoop Scheffer dat China medeplichtig is aan die oorlog niet in dovemansoren zijn terechtgekomen in Peking.   

Met mijn gast Boudewijn Poldermans overloop ik heel wat facetten die de ene keer situaties nuanceren en relativeren en dan weer de spanning tussen het Westen en China aan de oppervlakte brengen. 

China is hoe dan ook een geduchte speler waar het Westen rekening mee moet houden. De vraag is vooral welke houding Europa voortaan moet aannemen. Het Amerikaanse harde Chinabeleid volgen of een eigen politieke agenda invullen?  

Het is wel overduidelijk: de komende jaren worden intens spannend.  

Xi Jinping heeft z'n trouwe volgers netjes op een rij. De weg ligt nu helemaal open om zijn grote Chinese droom waar te maken. Zelfverzekerder dan ooit met een dichtgetimmerde partij, allemaal op één lijn. Alles onder de noemer: het Xi Jinping-denken. Wat betekent dat in godsnaam? 

Xi Jinping gaat voor meer veiligheid en plaatst dat zelfs boven de economie met meer investeringen in defensie. Dat maakt het Westen niet minder onrustig. Toch zal het niet eenvoudig zijn, want de Chinese economie sputtert al een tijdje. Uitdagingen genoeg dan enkel veiligheid. 

De nieuwe premier Li Chiang staat bekend voor zijn staalharde lockdownbeleid in Shanghai met alle zware gevolgen maar onderhield ook goede relaties met Amerikaanse bedrijven in Shanghai. Wat is zijn reputatie en kan hij bijdragen aan een betere verstandhouding tussen Amerika en China?

De Russische president Vladimir Poetin feliciteerde Xi Jinping. Biden zal dat vermoedelijk niet gedaan hebben. Hoe zit het nu met die relatie tussen China en Rusland? 

Tenslotte maken we in deze podcast een roundup over alles wat Xi de wereld instuurde aan boodschappen. Volgens Pascal maakt de nieuwe leiding in China zich klaar voor een confrontatie met het Westen, een koude oorlog, misschien zelfs een warme oorlog.

Er is een positief incident nodig om het tij te doen keren. Zal China bijvoorbeeld misschien wel vredesgesprekken op gang brengen tussen Rusland en Oekraïne ? 

Vijf jaar lang blijft Xi Jinping aan de macht en hoe. Xi stelt zich op als een nieuwe keizer. 

Als secretaris-generaal of voorzitter van de communistische partij, als president van China. En vooral met een hofhouding rond zich heen verzameld met de zes leden van het Permanent Comité. Alleen maar trouwe volgers van Xi waaronder de nieuwe premier Li Qiang.     

Ik ben benieuwd naar de kijk op dit alles van VRT journaliste Veerle De Vos.   

Over ondermeer haar ervaring als journalist toen ze aanwezig was tijdens een vorig Partijcongres in de Grote Hal van het Volk in Peking. 

Over de onbegrensde macht van Xi Jinping en zijn trouwe volgers in het Permanent Comité.   

Over het gebrek aan vrouwen op de hoogste ladder van de politiek en wat dat vertelt over leider Xi Jinping.  

Over de gevolgen van de strenge lockdownpolitiek en impact op de bevolking, over licht verzet in studentenkringen (zowel in China als wereldwijd) met de zogenaamde 'toiletrevolutie'. 

Over de economische realiteit van China versus de ideologische benadering van Xi Jinping. De ideologie van "gedeelde welvaart", de Chinese droom van nationale wederopstanding met veiligheid en nationalisme op de eerste plaats. 

En hoe Europa zich moet opstellen ten aanzien van China.    

In Peking begon het 20stige Partijcongres van de Communistische Partij precies een week geleden. De secretaris-generaal Xi Jinping breekt met geschreven en ongeschreven regels en gaat resoluut voor een ongebruikelijke derde termijn als partijbaas. Geen toeval dat we in onze Westerse media dit congres bijna als een soort van soap bekijken.

Maar in werkelijkheid is de bijeenkomst een zeer gewichtige politieke gebeurtenis.    

Of het nu gaat om economie, geopolitiek of klimaatverandering, gezien het gewicht en de rol van China zullen genomen beslissingen op een of andere manier ook van invloed zijn op het Westen, eigenlijk voor alle mensen op deze aardbol.  

De autocratische leider Xi Jinping gaf vorig weekend zijn openingsspeech. Een politiek rapport waar bepaalde, al vooraf gekende aannames, STEVIG kracht werden bijgezet.   

Zondag 23 oktober 2022 zullen we echt weten waar we aan toe zijn. Als nog andere benoemingen officieel bekend zijn, zoals, wie de volgende premier wordt.         

In afwachting daarvan maak ik samen met Jan Van Der Putten een voorlopige tussentijdse balans op.   

Jan heeft er meer dan 35 jaar buitenlandjournalistiek opzitten, woonde zelf een tijd in Peking en is auteur van "Fabels over China"  

Moet het Westen zich schrap zetten voor de plannen van leider Xi Jinping? 

Wat met Taiwan en Hong Kong? 

Is er nog openheid van China naar het Westen en hoe moet Europa zich opstellen? 

Voor de 7e editie van de Dutch Media Week van 3 tot 9 oktober, hét mediafestival van Nederland, stonden podcasts extra in de schijnwerpers.  

Voor de streaming van hun wereldrecord podcast-marathon maakte we een videogesprek van 'Het Rijk van het Midden". We waren overigens de enige Vlaamse inzending naast Nederlandse kleppers.    

De video kan je bekijken op https://bit.ly/3EnWoTr en te beluisteren via de gebruikelijke podcast kanalen. 

Een goede aanleiding voor deze extra aflevering is de 'Golden Week'. De Chinezen vierden van 1 tot 7 oktober de oprichting van communistisch China. Elke Chinees een week vakantie. De beurzen dicht. Toch is er weinig reden om te feesten. 

China kampt nog steeds met coronabesmettingen in steden en dus zijn draconische maatregelen nog steeds realiteit met alle gevolgen. Er is een noodlijdende vastgoedsector en voor eerst sinds 1990 is China niet langer meer de snelste groeier in Azië. 

Het nakende Volkscongres van 16 oktober in Peking krijgt in de huidige omstandigheden meer dan ooit ook aandacht vanuit het Westen. Zal leider Xi Jinping zijn ambstermijn kunnen verlengen? 

Hoe bedreigend is de impact van Chinese electrische wagens op de Westers markt?
Waarom verliezen techreuzen toch hun geloof in 'Made in China'? Productieketens zoals die van Apple gaan richting India. 

Wat is de houding van China in het Oekraïneconflict? Staan ze achter Rusland of kijken ze de aap uit de mouw en waarom? Zal China militair ingrijpen in Taiwan? 

Zullen de spanningen tussen de Verenigde Staten en China alsmaar heftiger worden? De hamvraag blijft: kunnen we China vandaag nog vertrouwen?

Chinezen zijn verzot op symboliek. Ze denken groots. Zijn overambitieus. 

Leider Xi Jingping wil staatsbedrijven marktcompetitiever maken door meer samenwerking met privébedrijven wat argwaan opwekt bij Westerse organisaties. Is die vrees terecht? 

Voor diezelfde Xi Jingping gaat het met zijn autocratisch beleid om welvaart te creëren voor iedereen. Voor het Westen draait het om een totalitair regime. Of is meer nuance te vinden? 

Toch is er een groeiende ontevredenheid bij de bevolking door de strikte zero-covid-policy en daardoor pruttelende economie. Een bottom-up revolutie is nog niet in de maak maar zeker wel een aandachtspunt voor Peking.   

Hoe dan ook, China voelt zich alsmaar minder inferieur. Een meer assertieve houding naar het Westen doet spanningen niet de-escaleren.  

Chinezen keken ooit op naar de westerse wereld met dezelfde openheid, verwondering en eerlijkheid als een kind in een pretpark. China vertrouwde ooit het Westen. Maar die tijd ligt achter ons. Hoe moeten wij omgaan met een assertief en agressief China?

Ook wij vertrouwen de Chinezen niet. Want bouwen zij niet aan een nieuwe wereldorde die ons bedreigt? Wat is China's meesterplan met de nieuwe zijderoute?  

En wat met ecologie, want als fabriek van de wereld toch wel de grootste vervuiler?   

Zijn we met handen en voeten gebonden aan China of ziet de toekomst er minder donker uit dan we hier in het Westen vaak denken?