W epoce PRL-u wypracowano stałe scenariusze dla nowo ustanowionych świąt. W dniu Święta Pracy najważniejszym elementem były pochody. O pierwszomajowych pochodach i innych rytuałach w PRL-u mówili prof. Antoni Dudek oraz prof. Zdzisław Zblewski - autorzy książki "Utopia nad Wisłą. Historia Peerelu".

W ostatnich latach PRL, choć władza zaczęła zauważać święto Konstytucji 3 maja, oddolne próby jego celebrowania były brutalnie pacyfikowane. Tak było m.in. w 1987 roku. - Zostałem pobity. Po wyjściu, po 48 godzinach, wylądowałem na pogotowiu - mówi Maciej Gawlikowski, działacz opozycyjny, reporter oraz autor filmów i książek.

"Podziemny Muranów" to wyjątkowa książka, w której Jacek Leociak opisuje życie w getcie warszawskim podczas powstania. Niczym archeolog zbiera ślady wydarzeń, nakłada obraz dawnego Muranowa na dzielnicę, która dziś tętni życiem, po to aby upamiętnić coś, co wymyka się wyobraźni.

W audycji "Historia bliska" przypominamy legendarną inscenizację teatralną dramatu Stanisława Wyspiańskiego "Wyzwolenie" w reżyserii Konrada Swinarskiego. Premiera spektaklu odbyła się 50 lat temu w Starym Teatrze w Krakowie. W roli głównej wystąpił wówczas zmarły dwa lata temu Jerzy Trela. Obok niego zagrała Anna Polony, która ze sceny Starego opowiadała o legendarnym przedstawieniu i reżyserze.

Ocalenie od zapomnienia i przekazywanie opowieści kolejnym pokoleniom. Taka narracja towarzyszy kultywowaniu pamięci o przodkach w wielu rodzinach. Niekiedy jednak przywołanie przeszłości, szczególnie tej głęboko skrywanej, może przynieść nieodwracalne skutki, zwłaszcza gdy mamy do czynienia z wieloletnią zmową milczenia. Odkrywanie prawdy o naszych bliskich może być traumatyczne, ale i oczyszczające. Niezależnie od tego, czy jesteśmy rodziną ofiar czy rodziną katów.

Jak wyglądało życie naszych babć? Co panie z dworów łączyło z chłopkami? Jak wiele współczesne kobiety mają wspólnego z tamtymi kobietami i jakiego rodzaju ograniczenia - kulturowe, społeczne, obyczajowe, ekonomiczne - dotyczą ich nadal? W kolejnym odcinku "Historii żywej" rozmawialiśmy o tym, jak zmieniały się na przestrzeni wieków sytuacja i prawa kobiet.

PRL często nazywamy "czasami słusznie minionymi", a jednak zdarza się, że mówimy o tym okresie z wielkim sentymentem. Renesans popularności przeżywają teraz ubrania, przedmioty i meble rodem z PRL na czele z meblościanką, kryształami czy blokiem czekoladowym. Za czym tak naprawdę tęsknimy?

Co sprawia, że Putin atakujący Ukrainę może liczyć na poparcie reżysera Olivera Stone'a, aktora Gerarda Depardieu czy muzyka Rogera Watersa? Za co podziwiali komunizm Ernest Hemingway i Jean-Paul Sartre? Dlaczego Jarosław Iwaszkiewicz stał się pupilem PRL-owskich władz? W kolejnym odcinku Historii żywej" rozmawialiśmy o ludziach kultury w służbie ideologii komunistycznej i nazistowskiej.

"Biała odwaga" w reżyserii Marcina Koszałki to pierwszy film fabularny poruszający temat Goralenvolku, czyli kolaboracji niewielkiej części górali z niemieckim okupantem. Film wywołuje dyskusje na temat tego historycznego faktu, wypieranego przez wiele lat przez społeczność Podhala.

Czy powinien obowiązywać jeden kanon lektur szkolnych? Jeśli tak - jakie książki muszą się w nim znaleźć? Czy ważniejsze jest, by zapoznać dzieci z historią literatury, tekstami sprzed wielu lat, czy większy nacisk należy położyć na współczesnych autorów? Czy lektury powinny nade wszystko pokazywać prawdę o świecie, naszej historii, czy być przede wszystkim atrakcyjne dla dzieci, by chętniej sięgały po książki w ogóle?