88 - Benito Musolini - nekadašnji socijalista, novinar, učitelj, zatim lider fašističke Italije i samoproklamovani Duče. Kako je buntovni mladić iz skromne porodice iz Romanje postao simbol fašizma i moćni vođa? U ovoj epizodi HistoryCast-a, istoričari Nikola Đukić i Nikola Šipka pričaju o njegovim prvim političkim koracima, kada je kao urednik levičarskih novina kritikovao vlast i sanjao o socijalnoj pravdi, ali i o naglom zaokretu ka radikalnom nacionalizmu. Osvrću se i na to kako je Musolini, fasciniran antičkim Rimom, pokušao da obnovi carstvo, a završio kao Hitlerov sledbenik, uvek u njegovoj senci.

U ovoj epizodi istoričarka umetnosti Jovana Milovanović i njen gost i kolega, istoričar Dušan Fundić sa Balkanološkog instituta SANU, otkrivaju ključne političke poteze i diplomatske igre koje su dovele do stvaranja albanske države. Ova epizoda razmatra ključnu ulogu Austrougarske u oblikovanju političke mape Balkana početkom 20. veka, stavljajući fokus na imperijalističke ambicije Beča i njihove posledice po lokalne narode. Kako je u vrtlogu geopolitičkih interesa i međunarodnih pritisaka stvorena Albanija? Kakvu su ulogu u tom procesu imale velike sile, a pre svega Austrougarska, koja je nastojala da kroz osnivanje albanske države ojača svoj uticaj na Balkanu?

Podržite nas na Patreonu https://www.patreon.com/c/HistoryCast

Habemus Papam! Ovo je upravo izgovoreno u Vatikanu, a mi smo vam spremili specijal. U specijalnoj epizodi povodom izbora novog, 267. poglavara Rimokatoličke crkve, istoričari Nikola Šipka i Ivan Drljača razgovaraju o značaju pape, papskoj moći, ulozi Vatikana i papske države kroz istoriju i njihovom uticaju na savremeni svet. Nakon smrti pape Franje 21. aprila, svet je svedočio izboru novog vođe Rimokatoličke crkve, što je pokrenulo brojna pitanja o pravcu u kojem će crkva ići. Ova epizoda istražuje kako su pape oblikovale političke, kulturne i verske tokove kroz vekove. Kako je došlo do toga da papa postane i verski i politički lider, i kako se ta uloga menjala kroz vekove? Koji su ključni događaji u istoriji papstva koji su oblikovali modernu Rimokatoličku crkvu? Kako su političke promene u Evropi uticale na moć i uticaj pape?

87 - Podržite nas na Patreonu https://www.patreon.com/c/HistoryCast

Danas govorimo o jednom od najsvetlijih, ali i najtragičnijih trenutaka srpske istorije – Topličkom ustanku iz 1917. godine. Na okupiranoj teritoriji Srbije, pod bugarskom i austrougarskom čizmom, narod se podigao na oružje. Ovo je bio jedini organizovani ustanak u celoj okupiranoj Evropi tokom Prvog svetskog rata, što ga čini ne samo istorijskim, već i simbolički izuzetno značajnim. U studiju razgovaraju naši i vaši istoričari Ivan Drljača i Nikola Đukić, koji osvetljavaju složenu sliku Srbije u ratnim godinama. Od masovnih deportacija, pljački i nasilne bugarske okupacije, do spontanog, ali hrabro organizovanog ustanka – njihovo tumačenje približava nam ne samo tok događaja, već i lične sudbine, odluke i žrtve onih koji su verovali da je sloboda vredna svake cene.

Kako umetnost i arhitektura prenose političke poruke? Šta ostaje kada ličnost nestane, a simbol ostane? I kakvo mesto Tito danas ima u kulturnoj svesti regiona? Povodom 45 godina od smrti Josipa Broza Tita, u ovoj epizodi istoričarka umetnosti Jovana Milovanović razgovara sa koleginicom, istoričarkom umetnosti Anom Panić iz Muzeja Jugoslavije, o tome kako je Tito kroz decenije oblikovan i predstavljen u vizuelnoj umetnosti, spomeničkoj kulturi i kolektivnom sećanju. Kroz analizu slika, spomenika, plakata i državne ikonografije, epizoda se bavi razvojem i nasleđem njegovog kulta ličnosti, kao i načinima na koje su umetnost i javni prostor korišćeni za stvaranje političkog mita.

86 - Podržite nas na Patreonu https://www.patreon.com/c/HistoryCast U društvu istoričara i kumova Nikole Đukića i Nikole Šipke, otvaramo najmračnije stranice evropske prošlosti. Tridesetogodišnji rat — sukob koji je promenio lice Evrope — nije bio samo borba za religiju ili teritoriju, već dramatična borba za opstanak čitavih društava. Počelo je tako što su se katolici i protestanti posvađali, a završilo tako što su svi ratovali sa svima. Trideset godina haosa, gladi i spletki promenilo je Evropu — i nateralo ljude da se pitaju: Da li se ovo ikada završava?

85 - Podržite nas na Patreonu https://www.patreon.com/c/HistoryCast

Ovu epizodu omogućili su vam naši sponzori na Patreonu.

U ovoj epizodi istražujemo jedan od najdramatičnijih događaja u nacističkoj Nemačkoj - Noć dugih noževa. Ova krvava čistka, koja se dogodila između 29. juna i 2. jula 1934. godine, zauvek je promenila tok Hitlerove vlasti i obeležila početak brutalne nacističke tiranije.

Kako su ambicije, strahovi i politički manevri doveli do toga da Hitler eliminiše svoje najbliže saradnike? Ko je bio Ernst Rem i zašto je SA, nekadašnji stub nacističkog pokreta, morala biti uništena?

Kroz priču o krvavom obračunu unutar nacističkog režima, istražujemo kako je Adolf Hitler iskoristio političku paranoju, unutrašnje sukobe i brutalne metode da učvrsti svoju moć. Šta je zapravo pokrenulo ovu čistku? Ko su bile žrtve, a ko profiteri ovog događaja? I, najvažnije, kako je ova noć oblikovala sudbinu Nemačke, ali i sveta u godinama koje su usledile?

U ovoj epizodi naši istoričari Ivan Drljača i Nikola Đukić pružiće vam detaljan uvid u spletke, izdaje i paranoju iza kulisa nacističke vlasti. Tu su i priče o ključnim figurama poput Ernsta Rema, Jozefa Gebelsa, Hermana Geringa i Hajnriha Himlera, kao i analiza uticaja ovog događaja na nacistički režim i međunarodnu politiku.

Pridružite nam se i podržite naš rad na Patreonu kako biste dobili pristup ovoj i drugim ekskluzivnim epizodama. Zajedno otkrivamo slojeve istorije i čuvamo je od zaborava. Ostavite svoje utiske u komentarima, podelite s prijateljima i ne zaboravite - vaša podrška čini mogućim ovakve epizode! Hvala vam što ste deo našeg HistoryCast putovanja. Pratite nas i na YouTube kanalu i društvenim mrežama - linkovi u opisu videa ⬇️

U specijalnoj uskršnjoj epizodi otvaramo jednu od najsnažnijih i najdubljih tema u istoriji čovečanstva – stradanje Isusovo i njegovo značenje, ne samo za hrišćansku veru, već i za civilizaciju, umetnost i samu ideju čoveka u tradiciji naroda koji su prihvatili hrišćanstvo. Istoričarka umetnosti Jovana Milovanović ovog puta ugostila je teologa Vukašina Milićevića, sa kojim vodi razgovor koji seže daleko izvan granica podkast formata. Zajedno nas uvode u priču o tome kako je jedno stradanje postalo osnova nove vere, nove etike, ali i novih oblika umetničkog izraza. Zašto krst? Zašto muka? Kako se u smrti rađa nada i zašto rana postaje mesto isceljenja? Govorimo o tome kako su prvi hrišćani razumeli ono što se dogodilo na Golgoti, kako se crkva rađala iz traume. Zašto je Isus morao da strada? Kako su hrišćani vekovima kroz liturgiju, ikone i arhitekturu čuvali živi plamen jednog događaja koji se desio u rimskoj provinciji Judeji, a odzvanja kroz epohe? Kako je Crkva nastajala iz senke krsta? I šta nam sve to govori danas, dok i dalje tragamo za smislom u svetu koji često izgleda kao da puca po šavovima?

84 - 🎬Pridružite se našem Patreon kanalu, podržite nas i gledajte ekskluzivne sadržaje! 🔗https://www.patreon.com/historycast

Dobrodošli u novi nastavak našeg serijala o Drugom svetskom ratu. U ovoj epizodi zaranjamo duboko ispod površine Atlantskog okeana – u najmračniju i najdužu bitku ovog globalnog sukoba. Bitka za Atlantik nije imala bojišta u klasičnom smislu – to je bio dugotrajan rat iscrpljivanja, sa nevidljivim neprijateljima ispod površine mora, uz šifrovane poruke, radarska otkrića, špijune, konvoje i kontranapade, koji su odlučivali o sudbini rata. Bio je to rat za kontrolu nad životno važnim transportnim putevima. Saveznici, pre svega Velika Britanija, zavisili su od dotoka hrane, nafte, sirovina, oružja i trupa iz Sjedinjenih Američkih Država i Kanade. Bez tih konvoja, Britanija bi ekonomski i vojno kolabirala, a nacistička Nemačka bi mogla lakše ovladati Evropom. Hitler i komandanti Kriegsmarine (nemačke ratne mornarice), naročito admiral Karl Denic, želeli su da preseku te pomorske rute uz pomoć podmornica i tako izgladne Britaniju i onemoguće bilo kakvu savezničku invaziju na kontinent. Kako je izgledala svakodnevica mornara u hladnim vodama severnog Atlantika? Koja su bila oružja i taktike koje su preokrenule tok ove pomorske drame? Kako je okean postao bojno polje u kojem se sukobljavala ne samo vojna sila, već i ljudska volja? I zašto je kontrola nad okeanom bila presudna za opstanak Britanije, a potom i za konačnu pobedu Saveznika? Pridružite nam se i uz naše istoričare Nikolu Đukića i Ivana Drljaču otkrijte kako je rat odlučivan daleko od rovova, u borbi protiv dubine, tame i vremena.

Beograd je kroz svoju istoriju nebrojeno puta menjao lice - ratovi, političke odluke i urbanistički zahvati odnosili su delove grada, brišući simbole epoha koje su ostavili iza sebe. U ovoj epizodi istražujemo sudbinu nekih od najpoznatijih zdanja Beograda koja su nestala ili su u ruševinama - Hotel Jugoslavija, Pošta Beograd 2 i Generalštab. Razgovaramo i o Sajmu, još jednom simbolu grada kojem preti nestajanje. Kako je Hotel Jugoslavija, nekada simbol luksuza i jugoslovenskog prosperiteta, završio u 'starom gvožđu'? Šta se dogodilo sa Poštom Beograd 2, jednom od ključnih tačaka beogradske komunikacije? I kako su razaranja Generalštaba promenila izgled Nemanjine ulice, ali i kolektivno sećanje Beograđana? Zašto je Generalštab toliko važan? Razgovaraćemo o društvenim, političkim, pa čak i vojnim razlozima ovih rušenja, ali i o tome kako se grad nosi sa sopstvenom prošlošću - da li briše tragove ili ih ostavlja kao podsetnik? Sa vama danas istoričarka umetnosti Jovana Milovanović i gošća i koleginica Vladana Putnik Prica iz Instituta za istoriju umetnosti.