▨ نام شعر: به معجزه باور کن

▨ شاعر: احمد شاملو

▨ با صدای: احمد شاملو

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــــــ

سه تابوتِ فریب

سی کرور قاریِ موهوم، در رواقِ ملال!

تاریخِ تاریک

از فراسوی فراموشی

با دهانِ غبار استمدادِ معجزه می‌کند

که باکره‌ئی در مراسم هفت‌اش

عنینی هزار ساله به دنیا آورده است!

با نگاهِ ای شگفت

به چه می‌نگری؟

به چه می‌نگری از بامِ حیرت

با نگاهِ رنج‌ات؟

طومارِ بی‌انتهای مردگان را شماره مکن!

کنار ضریحِ آستانه‌ی قدسی

دی تکبیرگویان از پگاه

پیره‌کرکسی قناری می‌خوانَد!

گزارش رسمیِ روزنامه‌ی صبح است این:

به معجزه باور کن!

▨ 

احمد شاملو - ۱۳۳۲

این خوانش در سال ۱۳۷۳ و در استکهلم سوئد انجام شده است.

لازم به ذکر است که این شعر هرگز اجازه چاپ نگرفت و در هیچ کتابی چاپ نشد

▨ نام شعر: یک مایه در دو مقام

▨ شاعر: احمد شاملو

▨ با صدای: احمد شاملو

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــــــ

به لئوناردو آلیشان

ـــــــــــــــــ

دلم کَپَک زده، آه

که سطری بنویسم از تنگیِ‌ دل،

همچون مهتاب‌زده‌یی از قبیله‌ی آرش بر چَکادِ صخره‌یی

زِهِ جان کشیده تا بُنِ گوش

به رها کردنِ فریادِ آخرین.

□

کاش دلتنگی نیز نامِ کوچکی می‌داشت

تا به جانش می‌خواندی:

نامِ کوچکی

تا به مهر آوازش می‌دادی،

همچون مرگ

که نامِ کوچکِ زندگی‌ست

و بر سکّوبِ وداع‌اش به زبان می‌آوری

هنگامی که قطاربان

آخرین سوتش را بدمد

و فانوسِ سبز

به تکان درآید:

نامی به کوتاهیِ‌ آهی

که در غوغای آهنگینِ غلتیدنِ سنگینِ پولاد بر پولاد

به لب‌جُنبه‌یی بَدَل می‌شود:

به کلامی گفته و ناشنیده انگاشته

یا ناگفته‌یی شنیده پنداشته.

□

سطری

شَطری

شعری

نجوایی یا فریادی گلودَر

که به گوشی برسد یا نرسد

و مخاطبی بشنود یا نشنود

و کسی دریابد یا نه که «چرا فریاد؟»

یا «با چه مایه از نیاز؟»

و کسی دریابد یا نه که «مفهومی بود این یا مصداقی؟

صوت‌واژه‌یی بود این در آستانه‌ی زایشی یا فرسایشی؟

ناله‌ی مرگی بود این یا میلادی؟

فرمانِ رحیلِ قبیله‌مردی بود این یا نامردی؟

خانی که به وادی برکت راه می‌نماید

یا خائنی که به کج‌راهه‌ی نامرادی می‌کشاند؟»

و چه بر جای می‌مانَد آنگاه

که پیکانِ فریاد

از چِلّه

رها شود؟ ــ:

نیازی ارضا شده؟

پرتابه‌یی به در از خویش

یا زخمی دیگر به آماجِ خویشتن؟

و بگو با من بگو با من:

که می‌شنود

و تازه

چه تفسیر می‌کند؟

▨ 

احمد شاملو

نهم مرداد ۱۳۶۸

از دفتر شعر مدایح بی‌صله

▨ نام شعر: ميلاد آن که عاشقانه بر خاک مُرد

▨ شاعر: احمد شاملو

▨ با صدای: احمد شاملو

▨ موسیقی از: Volker Bertelmann

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــــــ

تقدیم‌نامه‌ی شاعر: در شهادتِ احمد زِیبَرُم در پس‌کوچه‌های نازی‌آباد

ـــــــــــــــــ

۱

نگاه کن چه فروتنانه بر خاک می‌گستَرَد

آن که نهالِ نازکِ دستانش

از عشق

خداست

و پیشِ عصیانش

بالای جهنم

پست است.

آن کو به یکی «آری» می‌میرد

نه به زخمِ صد خنجر،

و مرگش در نمی‌رسد

مگر آن که از تبِ وهن

دق کند.

قلعه‌یی عظیم

که طلسمِ دروازه‌اش

کلامِ کوچکِ دوستی‌ست.

▨ 

احمد شاملو - ۱۳۵۲

از دفتر شعر ابراهیم در آتش

▨ نام شعر: ما نیز

▨ شاعر: احمد شاملو

▨ با صدای: احمد شاملو

▨ موسیقی از: michal smorawinski

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــــــ

تقدیم‌نامه‌ی شاعر: به محمدجواد گلبن

ـــــــــــــــــ

ما نیز روزگاری

لحظه‌یی سالی قرنی هزاره‌یی ازاین پیش‌تَرَک

هم در این‌جای ایستاده بودیم،

بر این سیّاره بر این خاک

در مجالی تنگ ــ هم‌ازاین‌دست ــ

در حریرِ ظلمات، در کتانِ آفتاب

در ایوانِ گسترده‌ی مهتاب

در تارهای باران

در شادَرْوانِ بوران

در حجله‌ی شادی

در حصارِ اندوه

تنها با خود

تنها با دیگران

یگانه در عشق

یگانه در سرود

سرشار از حیات

سرشار از مرگ.

□

ما نیز گذشته‌ایم

چون تو بر این سیاره بر این خاک

در مجالِ تنگِ سالی چند

هم از این‌جا که تو ایستاده‌ای اکنون

فروتن یا فرومایه

خندان یا غمین

سبک‌پای یا گران‌بار

آزاد یا گرفتار.

□

ما نیز

روزگاری

آری.

آری

ما نیز

روزگاری…

▨ 

احمد شاملو - بیست و دوم دی‌ماه ۱۳۷۲

از دفتر شعر در آستانه

ـــــــــــــــــ

پی‌نوشت: نسخه‌ی صوتی این شعر با نسخه‌ی چاپ شده‌اش، در چند سطرِ انتهایی، تفاوت‌هایی دارد

▨ نام شعر:قناری گفت...

▨ شاعر: احمد شاملو

▨ با صدای: احمد شاملو

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــــــ

به هوشنگ گلشیری

ـــــــــــــــــ

قناری گفت: ــ کُره‌ی ما

کُره‌ی قفس‌ها با میله‌های زرین و چینه‌دانِ چینی.

ماهی‌ سُرخِ سفره‌ی هفت‌سین‌اش به محیطی تعبیر کرد

که هر بهار

متبلور می‌شود.

کرکس گفت: ــ سیاره‌ی من

سیاره‌ی بی‌همتایی که در آن

مرگ

مائده می‌آفریند.

کوسه گفت: ــ زمین

سفره‌ی برکت‌خیزِ اقیانوس‌ها.

انسان سخنی نگفت

تنها او بود که جامه به تن داشت

و آستینش از اشک تَر بود.

▨ 

احمد شاملو

نهم فروردین ۱۳۷۲

از دفتر شعر در آستانه

▨ نام گردانه: فریاد

▨ شاعر: احمد شاملو

▨ با صدای: احمد شاملو

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــــــ

این گردانه، برشی از است از بخش اولِ شعر «یک مایه در دو مقام» سروده‌ی احمد شاملو

ـــــــــــــــــ

...

سطری

شَطری

شعری

نجوایی یا فریادی گلودَر

که به گوشی برسد یا نرسد

و مخاطبی بشنود یا نشنود

و کسی دریابد یا نه که «چرا فریاد؟»

یا «با چه مایه از نیاز؟»

و کسی دریابد یا نه که «مفهومی بود این یا مصداقی؟

صوت‌واژه‌یی بود این در آستانه‌ی زایشی یا فرسایشی؟

ناله‌ی مرگی بود این یا میلادی؟

فرمانِ رحیلِ قبیله‌مردی بود این یا نامردی؟

خانی که به وادی برکت راه می‌نماید

یا خائنی که به کج‌راهه‌ی نامرادی می‌کشاند؟»

و چه بر جای می‌مانَد آنگاه

که پیکانِ فریاد

از چِلّه

رها شود؟ ــ:

نیازی ارضا شده؟

پرتابه‌یی به در از خویش

یا زخمی دیگر به آماجِ خویشتن؟

و بگو با من بگو با من:

که می‌شنود

و تازه

چه تفسیر می‌کند؟

▨ 

احمد شاملو

نهم مرداد ۱۳۶۸

از دفتر شعر مدایح بی‌صله

▨ نام شعر: شبانه (مرا تو بی سببی نیستی)

▨ شاعر: احمد شاملو

▨ با صدای: احمد شاملو

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــــــ

مرا

تو

بی‌سببی

نیستی.

به‌راستی

صلتِ کدام قصیده‌ای

ای غزل؟

ستاره‌بارانِ جوابِ کدام سلامی

به آفتاب

از دریچه‌ی تاریک؟

کلام از نگاهِ تو شکل می‌بندد.

خوشا نظربازیا که تو آغاز می‌کنی!

□

پسِ پُشتِ مردمکانت

فریادِ کدام زندانی‌ست

که آزادی را

به لبانِ برآماسیده

گُلِ سرخی پرتاب می‌کند؟ ــ

ورنه

این ستاره‌بازی

حاشا

چیزی بدهکارِ آفتاب نیست.

□

نگاه از صدای تو ایمن می‌شود.

چه مؤمنانه نامِ مرا آواز می‌کنی!

□

و دلت

کبوترِ آشتی‌ست،

در خون تپیده

به بامِ تلخ.

با این همه

چه بالا

چه بلند

پرواز می‌کنی!

▨ 

احمد شاملو

فروردینِ ۱۳۵۱

از دفتر شعر ابراهیم در آتش

چاپ شده به سال ۱۳۵۲

▨ نام شعر: شبانه

▨ شاعر: احمد شاملو

▨ با صدای: احمد شاملو

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــــــ

زیباترین تماشاست

وقتی

شبانه

بادها

از شش جهت به سوی تو می‌آیند،

و از شکوهمندیِ یأس‌انگیزش

پروازِ شامگاهی‌ دُرناها را

پنداری

یکسر به‌سوی ماه است.

□

زنگار خورده باشد و بی‌حاصل

هرچند

از دیرباز

آن چنگِ تیزْپاسخِ احساس

در قعرِ جانِ تو، ــ

پروازِ شامگاهی دُرناها

و بازگشتِ بادها

در گورِ خاطرِ تو

غباری

از سنگی می‌روبد،

چیزِ نهفته‌یی‌ت می‌آموزد:

چیزی که ای‌بسا می‌دانسته‌ای،

چیزی که

بی‌گمان

به زمان‌های دوردست

می‌دانسته‌ای.

▨ 

احمد شاملو

دی ماه ۱۳۵۵ - رم

ــــــــــــ

از دفتر دشنه در دیس

چاپ شده به سال ۱۳۴۴

▨ نام شعر: سرود آشنایی (شعر شماره دو، از چهار سرود برای آیدا)

▨ شاعر: احمد شاملو

▨ با صدای: آیدا سرکیسیان

▨ موسیقی از: Ólafur Arnalds

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــــــ

این شعر، سرود شماره ۲، از شعرِ «چهار سرود برای آیدا» است.

ـــــــــــــــــ

۲

سرودِ آشنایی

کیستی که من

اینگونه

به‌اعتماد

نامِ خود را

با تو می‌گویم

کلیدِ خانه‌ام را

در دستت می‌گذارم

نانِ شادی‌هایم را

با تو قسمت می‌کنم

به کنارت می‌نشینم و

بر زانوی تو

اینچنین آرام

به خواب می‌روم؟

□

کیستی که من

اینگونه به جد

در دیارِ رویاهای خویش

با تو درنگ می‌کنم؟

▨

احمد شاملو

بیست و نهم اردیبهشتِ ۱۳۴۲

از دفتر شعر آیدا در آینه

چاپ شده به سال ۱۳۴۳

▨ نام شعر: روزگار غریبی‌ست نازنین (در این بن‌بست)

▨ شاعر: احمد شاملو

▨ با صدای: احمد شاملو

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــــــ

دهانت را می‌بویند

مبادا که گفته باشی دوستت می‌دارم.

دلت را می‌بویند

روزگارِ غریبی‌ست، نازنین

و عشق را

کنارِ تیرکِ راهبند

تازیانه می‌زنند.

عشق را در پستوی خانه نهان باید کرد

در این بُن‌بستِ کج‌وپیچِ سرما

آتش را

به سوخت‌بارِ سرود و شعر

فروزان می‌دارند.

به اندیشیدن خطر مکن.

روزگارِ غریبی‌ست، نازنین

آن که بر در می‌کوبد شباهنگام

به کُشتنِ چراغ آمده است.

 نور را در پستوی خانه نهان باید کرد

آنک قصابانند

بر گذرگاه‌ها مستقر

با کُنده و ساتوری خون‌آلود

روزگارِ غریبی‌ست، نازنین

و تبسم را بر لب‌ها جراحی می‌کنند

و ترانه را بر دهان.

شوق را در پستوی خانه نهان باید کرد

کبابِ قناری

بر آتشِ سوسن و یاس

روزگارِ غریبی‌ست، نازنین

ابلیسِ پیروزْمست

سورِ عزای ما را بر سفره نشسته است.

خدا را در پستوی خانه نهان باید کرد

▨ 

احمد شاملو

سی و یکم تیر ۱۳۵۸

ــــــــــــ

از دفتر ترانه‌های کوچک غربت

شامل شعرهای ۱۳۵۶ تا ۱۳۵۹