हरी-हरांची भेट: जेव्हा महादेवांनी विष्णूंकडे केली एका अद्भुत रूपाची मागणी

आपल्या पुराणांमध्ये नेहमीच देव आणि दैत्यांच्या युद्धाच्या कथा सांगितल्या जातात. पण काही कथा अशा आहेत, ज्यात स्वतः देवांच्या लीलांचे अद्भुत वर्णन आहे. ही कथा आहे सृष्टीचे पालनकर्ता 'हरी' (भगवान विष्णू) आणि संहारक 'हर' (भगवान शिव)' यांच्यातील एका अविस्मरणीय भेटीची. ही कथा आपल्याला दाखवते की, हे दोन्ही देव वेगळे नसून एकाच परमतत्त्वाचे दोन रूप आहेत.

समुद्रमंथनाच्या वेळी, जेव्हा असुरांनी अमृताचा कलश पळवला होता, तेव्हा भगवान विष्णूंनी 'मोहिनी' नावाच्या एका अत्यंत सुंदर स्त्रीचे रूप घेतले होते. त्या अद्भुत रूपाने त्यांनी असुरांना मोहित करून देवांना अमृत मिळवून दिले होते. ही संपूर्ण घटना जेव्हा घडली, तेव्हा भगवान शिव आपल्या तपश्चर्येत लीन होते.

नंतर, जेव्हा महादेवांना या मोहिनी अवताराबद्दल कळाले, तेव्हा त्यांना भगवान विष्णूंचे ते रूप पाहण्याची तीव्र इच्छा झाली. आपल्या प्रभूची ही लीला पाहण्यासाठी, भगवान शिव देवी पार्वती आणि आपल्या गणांसोबत वैकुंठात भगवान विष्णूंना भेटायला आले. त्यांनी विष्णूंना आदराने नमस्कार केला आणि म्हणाले, "हे प्रभू, मी आपल्या मोहिनी रूपाबद्दल ऐकले आहे. ज्या रूपाने आपण संपूर्ण असुर कुळाला मोहित केले, ते रूप पाहण्याची माझी इच्छा आहे. कृपा करून मला ते रूप दाखवा."

भगवान विष्णू हसले आणि त्यांनी महादेवांना सांगितले, "हे भोलेनाथ, ते रूप मायावी आहे, ते पाहिल्यानंतर मोठे-मोठे तपस्वीही विचलित होऊ शकतात." पण महादेवांनी पुन्हा विनंती केली. आपल्या भक्ताची (भगवान शिव हे विष्णूंना आपले आराध्य मानतात) इच्छा पूर्ण करण्यासाठी भगवान विष्णूंनी आपली माया पसरवली आणि पुन्हा एकदा त्या अलौकिक मोहिनीचे रूप धारण केले.

ते रूप इतके सुंदर, इतके आकर्षक होते की, क्षणभरासाठी स्वतः वैराग्याचे मूर्तिमंत प्रतीक असलेले भगवान शिवही मोहित झाले. त्यांच्या मनाची अवस्था चंचल झाली.

या भागात ऐका:

• भगवान शिवाला विष्णूंचे मोहिनी रूप पाहण्याची इच्छा का झाली?

• मोहिनी रूपाचे वर्णन कसे होते, ज्याने स्वतः महादेवांनाही आकर्षित केले?

• या भेटीनंतर पुढे काय घडले? यातून कोणत्या देवतेच्या जन्माची कथा जोडलेली आहे?

• 'हरी' आणि 'हर' एकच आहेत, हे या कथेतून कसे सिद्ध होते?

ही कथा केवळ एक प्रसंग नाही, तर ती भक्ती, माया आणि देवांच्या एकमेकांबद्दलच्या आदराचे प्रतीक आहे. चला, ऐकूया त्या दिव्य भेटीची अद्भुत कथा, जेव्हा कैलासाचे स्वामी वैकुंठाच्या स्वामींच्या लीलेत रमून गेले.