Ben Frie sprak met schrijver Willem-Jan Otten over het boek ‘Zondagmorgen, over het missen van God’ dat Otten schreef tijdens de coronatijd toen niemand naar de mis mocht. Het gaf hem de kans een langgekoesterde droom in vervulling te laten gaan om elke week in een essay de mis al schrijvende in woorden te beleven.

Jezuïet Dries van den Akker (1945) is ongeneeslijk ziek maar wie hem ontmoet, treft een man aan die levenslust uitstraalt. Wat is zijn geheim?

Dries, de manier waarop je met je ziekte omgaat doet vermoeden dat je een positief mens bent, optimistisch, is dat zo?

Anderen zeggen het. Toen ik ziek werd zei ik tegen mensen in mijn omgeving: let op dat ik niet chagrijnig, negatief of brommerig word, want dat zou ik echt niet willen. Ik kan de ziekte accepteren als een voldongen feit en in alle rust overwegen dat menselijkerwijze het einde redelijk nabij is. En dat verontrust me helemaal niet.

Eigenlijk houdt de naderende dood mij niet bezig. Wat mij veel meer bezighoudt is Diegene die mij ooit geroepen heeft om jezuïet te worden. Mijn hele leven heeft zijn aanwezigheid mij veiligheid en een gevoel van geborgenheid gegeven. Nu ervaar ik die aanwezigheid als troostend. Ik heb geen enkele reden om eraan te twijfelen dat dat ophoudt. Ik ga ervan uit dat dat, om zo te zeggen, gewoon doorgaat. 

Is er geen boosheid geweest in de trant van: ik had er nog wel 10 jaar bij willen hebben?

Nee, helemaal niet. Mijn leven is nog niet voorbij, maar dat het zo gaat, is goed. Op die manier ben ik ook opgehouden met lesgeven. Ik werd jezuïet met het verzoek om te mogen lesgeven en dat heb ik 43 jaar met plezier en inzet gedaan en toen het eenmaal af was was het af. Ik heb nog één week al het materiaal bewaard en het toen opgeruimd. En dat voelde heel goed. Het was voorbij. Er waren mensen die vroegen of ik er niet naar terug verlangde. Neen, er was ook geen afschuw maar neen, het was voorbij.

In de podcastserie over de Geestelijke Oefeningen en de spiritualiteit van Ignatius van Loyola, spreekt Ben Frie met Tineke Renkema, psychotherapeut en geestelijk begeleider.

Wat maken de Geestelijke Oefeningen voor jou bijzonder?

‘De dynamiek van leven, sterven en opstaan. Dat kun je in je hele leven zien; je wordt geboren, je leeft en je sterft en daaruit komt iets voort. Maar het doet zich ook in golfbewegingen voor doorheen je leven. Door de diepte gaan en opstaan. Dat komt terug in de Oefeningen en dat vind ik er bijzonder aan.’

Maar God is abstract, je kunt Hem geen hand geven. Hoe openbaart hij zich in die Oefeningen?

‘God is in alles maar ook in jou, als diepste stem. Daarmee kun je in verbinding staan. Wat beweegt er vanbinnen en waardoor kom je tot leven? Wat brengt vrede, wat geeft echte vreugde? En dat onderscheiden van alles wat oppervlakkig is.’

‘Wat mij ook geraakt heeft, is dat je in gesprek kunt met God en met de Mensenzoon. Dat de Schriftverhalen, het grote verhaal noem ik dat, in verbinding kunt brengen met je eigen kleine verhaal. Je kunt jouw ervaringen toetsen aan dat grote verhaal.’

Jezuïet Mark Rotsaert is bekend als specialist op het terrein van ignatiaanse spiritualiteit. Hij schreef eind 2021 het boek met de eenvoudige titel: Ignatius. Ben Frie gaat met hem in gesprek: wie was Ignatius en wat is kenmerkend voor zijn spiritualiteit?

In deze audio-documentaire vertelt journalist Rick Timmermans het verhaal van jezuïet Nico Kluiters. Aan de hand van onder andere brieven en een interview met jezuïet Piet van Breemen neemt hij ons mee langs de hoogtepunten van het leven van Nico, tot diens gruwelijke dood in 1985, in Libanon waar hij werkte als missionaris.

Het proces van zaligverklaring van Nico Kluiters is zondag 22 januari 2022 officieel van start gegaan.

Stem Nico Kluiters: Simon Rienks.

Stem verteller: Johanneke Bosman.

Interview en scenario: Rick Timmermans.

Montage: Guido Attema

Voor een serie podcasts over de Geestelijke Oefeningen interviewt Ben Frie SJ verschillende deskundigen met jarenlange ervaring op het gebied van ignatiaanse spiritualiteit. Voor Hilde Van Linden betekenden ze een ommekeer in haar leven.

Madeleine Kievits is geestelijke verzorger in een verpleeghuis. Hierover schrijft ze prachtige columns voor Ignis webmagazine. In deze podcast vertelt ze over haar werk.

Waarom werkt een jonge vrouw met demente bejaarden?

“Omdat het ongelofelijk mooie mensen zijn. Dat ze dementie hebben komt voor mij vaak pas op spoor twee, drie of vier. Het zijn wijze mensen die mij veel vertellen over wat belangrijk is in het leven. Ik beschouw mezelf als een bofkont dat ik die wijze lessen van de ouderdom nu alvast hoor.”

Voor een serie podcasts over de Geestelijke Oefeningen interviewt jezuïet Ben Frie verschillende deskundigen met jarenlange ervaring op het gebied van ignatiaanse spiritualiteit. Zijn eerste gast is jezuïet Jan van de Poll.

De westerse mens moet loskomen van zijn superioriteitsgevoel, zegt essayist Kathleen Ferrier in onze podcast. Pas dan kunnen we echt werk maken van een gedeelde toekomst. “De witte, heteroseksuele man moet inzien dat hij niet de norm is.”

In het essay Hoe wij hier ook samen kwamen snijdt politica en strijder voor mensenrechten Kathleen Ferrier grote thema’s aan. In haar pleidooi voor nieuwsgierigheid wijst ze enkele pijnpunten aan: het slavernijverleden, racisme en de verbubbelde samenleving.

Huub Oosterhuis schreef voor velen paden waarlangs zoekend een weg werd gegaan naar binnen – en van binnen weer naar buiten. Hij waagde zich eraan het ongrijpbare verlangen in hemzelf woorden te geven. Zijn poëtische, vrije werk, werd eind 2020 gebundeld in Handgeschreven. Begin 2021 bezochten we hem in zijn Amsterdamse woning, waar hij enkele van zijn gedichten voordroeg en ze toelichtte.

Een gesprek over poëzie. Maar ook over een ingrijpende gebeurtenis tijdens een razzia in de Tweede Wereldoorlog, die voor goed het leven van Huub Oosterhuis heeft beïnvloed. Waar hij het gedicht 20 juni 1943 over schreef.

Foto: Roel Wijnants Fotografie.