In de schaduw van de opera

Een wandeling door de natuur in de opera, naar aanleiding van de expositie De roep van de o'o - Natuur onder druk in het Allard Pierson Museum in Amsterdam. 

Deze aflevering van In de Schaduw van de Opera gaat over de Syrische tovenares Armida, die haar entree maakte in 'Jerusalem bevrijd' van Toquato Tasso en die in vier eeuwen operageschiedenis talloze componisten inspireerde. 

Jonge zangers en pianisten van de Studio van De Nationale Opera, die onder leiding staat van Rosemary Joshua, vertellen met liederen het verhaal van het eerste deel van Faust van Johann Wolfgang Goethe: het verbond van de geleerde Faust met de duivel Mephistopheles, de verjonging van Faust en het ongelukkige liefdesverhaal van Faust en Gretchen.

Met:

Verity Wingate (sopraan)
Julietta Aleksanyan (sopraan)
Maya Gour (mezzosopraan)
José Simerilla Romero (tenor)
Maksym Nazarenko (bariton)
Frederik Bergman (bas-bariton)
Sam Carl (bas-bariton)
Luba Podgayskaya (piano)
Lochlan Brown (piano)

Fragmenten uit Goethes Faust: Jouman Fattal (Gretchen), Frederik Bergman (Faust)

Meer info

Marco Polo liet het ons al weten: Perzische vorsten haalden hun vrouwen van ver. Ze lieten ze helemaal uit China komen. Chinese meisjes werden naar Perzië gebracht om een man te huwen die ze nooit eerder hadden gezien. Niet verwonderlijk dat er in Perzië een sprookje ontstaat over een Chinese prinses die daar helemaal geen behoefte aan heeft: ze laat de prinsen uit verre landen onthoofden als ze niet intelligent genoeg zijn om met haar te trouwen. Prinses Turandot werd ze genoemd.

Carlo Gozzi maakt een toneelstuk over deze Turandot, dat door Friedrich Schiller bewerkt wordt. Zij scheppen een sprookjesachtig Peking met commedia dell'arte-figuren als ministers, waar de schedels van de onthoofde prinsen de stadsmuren sieren. De Tataarse prins Kalaf meldt zich als toekomstige man en treft er oude bekenden wier land door de Chinese keizer veroverd is, onder wie een jonge slavin.

De Italiaanse componisten Ferruccio Busoni en Giacomo Puccini componeren elk een opera over de Chinese prinses, de Tataarse prins en de slavin. Die figuren verschillen in beide opera's nogal van elkaar en in muzikaal opzicht zijn er twee totaal verschillende Pekings. In deze podcast reizen we met Marco Polo mee naar de stad van Turandot....

Roberta Alexander staat natuurlijk niet 'in de schaduw van de opera': ze staat nog volop in de schijnwerpers. Onlangs won ze de Oeuvreprijs van Edison Klassiek. En het is dat oeuvre van opnamen dat mooi past in deze serie, want naast heel bekende opera's en liederen vinden we er ook mooie opnamen van minder bekend werk dat door Roberta Alexander en haar collega's aan het licht gebracht werd.

Op 12 december 2020 had Hein van Eekert een gesprek met de sopraan, waarbij diverse fragmenten uit haar rijk geschakeerde platenreeks langskwamen.

Het leven van operazangers gaat niet altijd over rozen en dan hebben we het niet eens over pandemieën: ze moeten in de smaak vallen bij de operadirecteurs; die directeurs zijn soms wat veranderlijk van aard; de pers schrijft wat de pers wil schrijven; het publiek raakt gewend aan bepaalde uitvoeringen en gevestigde collega's doen soms lastig.

Adelaide Schiasetti was al van jongs af voorbestemd om een ster te worden. We weten dat Gioacchino Rossini een rol voor haar componeerde in zijn opera Il viaggio a Reims. De schrijver Stendhal was dol op haar. En toch... in Parijs wilde de liefde tussen haar en het grote publiek maar niet uitbundig opbloeien.

In hun derde podcast behandelen Hein van Eekert en Bas Hagemeijer het wat krakende fundament onder de Parijse carrière van la Schiasetti, met veel muziek die in haar studeerkamer op de lessenaar stond.

Hij werd ‘de laatste der Romeinen’ genoemd en de ‘terreur van de barbaren’: de invloedrijke veldheer Flavius Aetius (390-454) probeerde de grenzen van het West-Romeinse Rijk te bewaken en hield met succes de Hunnen op afstand en ook de Bourgondiërs, die hij tegen zijn andere grote vijand wist op te zetten.

De slag op de Catalaunische Velden, een bloederige, onverbiddelijke strijd tegen de Hunnen, werd tot een fraai symfonisch gedicht van Franz Liszt. Had Flavius Aetius echter kunnen bevroeden dat hij met zijn daden indirect een aanzienlijk opera-oeuvre zou creëren, waaronder de beroemdste cyclus van het genre? Händel, Gluck, Verdi, Reyer, Wagner… In hun tweede podcast in de serie ‘In de schaduw van de opera’ tonen Hein van Eekert en Bas Hagemeijer de muziek in de laat-Romeinse tactiek.

Toen Hein van Eekert de opera 'Porgy and Bess' van Gershwin voor het eerst hoorde, viel hem direct het karakter van Serena Robbins op. Haar muziek zit niet bij de populaire deuntjes uit de opera, maar haar ijzersterke karakter en haar magistrale aria 'My Man's Gone Now' zijn een belangrijk element van de opera.

De eerste Serena Robbins was sopraan Ruby Elzy: een zangeres die de tijd tegen zich had, omdat ze als 'zwarte zangeres' (zo werd ze meestal aangekondigd) haar meesterkunst in het vertolken van Meyerbeer of Charpentier niet in reguliere operahuizen kon uitoefenen. Deze podcast vertelt het verhaal van Serena Robbins en van Ruby Elzy.