Iniciamos o programa apresentando a obra biográfica Nos días encantados de agosto, unha viaxe apaixonada na busca do rastro do esquecido iconauta José Gil, o auténtico precursor do cinema galego da mao do seu autor Manolo González. Tras isto, teremos a sección Refachos de nordés da nosa companheira de Ireki Gaiola, Iris Rodríguez, na que nos achegará as suas reflexións sobre diferentes sucesos da sociedade galega. A seguir teremos a voz do professor Xosé Manuel Barbossa que ven de publicar a obra Porque caiu a Galiza?. A Coroa Galaica durante a Era Compostelana, onde as leitoras vão encontrar “…os aconteceres, os movimentos políticos, as tramas, as estratégias, as lutas, as conquistas e a queda definitiva da tentativa de construção dum projecto político galaico”. E tras isso, e já para rematar o programa de hoje, contaremos ca participación do cineasta Alberto Lobelle que nos apresentará o seu último trabalho Pico Sacro, unha longametraxe documental que intenta revelar o misterio e a maxia que subxacen baixo a realidade desa montaña no centro da Galiza.

Deskargatu hemen.

Gaurko saioa Nos días encantados de agosto lan biografikoa aurkezten abiatu dugu, zine galiziarraren aitzindaria izan zen José Gil ikonauta ahaztuaren arrastoaren bilaketa-bidaia da liburua eta horren inguruan mintzatu gara liburua idatzi duen Manolo Gonzálezekin.  Horren ondoren gure saiokide Iris Rodriguezen eskutik heldu zaigun Refachos de nordés atala entzun dugu, galiziar gizarteko gertakizunen inguruko bere gogoetekin. Segidan Xose Manuel Barbosa idazlearen ahotsetik ezagutu dugu bere Porque caiu a Galiza? A Coroa Galaica durante a Era Compostelana argitaratu berria. Bertan ezagutuko ditugu galiziar proiektu politikoa eraikitzeko xedez bere garaian surtutako mugimenduak, ehundurak, estrategiak, borrokak, lorpenak eta, amaieran, porrota azaltzen duen kontaketa. Amaitzeko, Alberto Lobelle zinegilearekin solastatu gara, Pico Sacro bere azken lanean, Galiziaren erdialdean dagoen mendi horrek bere baitan gordetzen dituen misterioak eta magia argitzen saiatu den film luze dokumentala egin baitu.

Iste Ireki Gaiola ven inzado de vida, cultura e terra. Achegámonos a novas creadoras no eido da música, a literatura e a acción cultural. Para encetar o programa parolamos coa artista Julia Lago da súa novela gráfica Nos seis que conecta xeracións, afectos e saberes. De seguido, a escritora Eli Rios, cuxa novela Luns ven de ser traducida ao castelán pola editorial Consonni, danos o tremendo pracer de escoitar as súas verbas sen cancelas. E coroamos o programa cunha conversa con Maria Jorge e Pedro Fariñas, dous dos integrantes do grupo de música do sul da Galiza, Caldo.

Deskargatu hemen.

Bizitzaz, kulturaz eta lurrez beterik dator gaurko Ireki Gaiola. Hainbat emakume sortzaile gazte ezagutu ditugu, musika, literatura eta kultura ekintza arloetakoak. Saioa abiatzeko, Julia Lago marrazkilariarekin mintzatu gara, Nos seis bere eleberri grafiko berriak belaunaldiak, estimuak eta jakintzak lotzen dituena. Segidan, Luns bere eleberria Consonni argitaletxeak gaztelaniara itzuli berri duen Eli Rios idazleak, bere hitzak erromararik gabe entzuteko aukera eman digu. Saioa Maria Jorge eta Pedro Fariñas solaskideekin itxi dugu, biak Galizia hegoaldeko Caldo taldeko kideak.

Encetamos o Ireki con Antonio Cendan, xornalista de longo percorrido e especialista na historia dos mass media na Galiza. A seguir, teremos a Helena Dominguez, investigadora do campo da comunicación que nos falará dunha das súas investigacións académicas que no 2020 se precipitou como libro: A construccion mediática do conflicto. O caso de Resistencia Galega“. E para rematar contactaremos con Rosabel Candal que nos falará da esperiencia de dez anos de Nós Televisión, a única canle audiovisial privada da Galiza en lingua galega.

Deskargatu hemen.

Antonio Cendan-ekin zabaldu dugu gaurko Ireki Gaiola. Ibilbide luzeko kazetaria dugu eta galiziar hedabideen historian berezitua. Ondoren, komunikazioaren eremua ikertu duen Helena Dominguezekin solastatu gara. Bere ikerketa akademikoetako batean oinarrituta, 2020an A construccion mediática do conflicto. O caso de Resistencia Galega goiburuko liburua ekarri zuen. Azkenik, Rosabel Candalekin egin dugu berba, galegoz diharduen telebista pribatu bakarra den Nós Televisión-en esperientziaz mintzatu zaigu.

Neste programa plantexamos un primeiro monográfico sobre os medios de comunicación na Galiza e a sua influencia no deseño ideolóxico do povo galego. Comezamos por conversar, a modo de coloquio, con Afonso Eiré e Xosé Manuel Pereiro sobre este tema donde nos poderán dar a claves básicas para entender o entramado ideolóxico, económico e relacional dos media na Galiza.

Deskargatu hemen.

Gaurko saioan Galiziako hedabideen inguruko bi saio monografikoren lehendabizikoa egin dugu eta galiziar herritarren ideologian duten eragina aztertu nahian. Abiatu gara Afonso Eiré eta Xosé Manuel Pereirorekin gai honetaz solasean, eta oinarrizko abiaburu batzuk azaldu dizkigute Galizian hedabideek osatzen dituzten harreman, ideologia eta ekonomia egiturak ulertzeko. Kalakaren ostean, atal berria gehitu dugu gure saioan. Ireki Gaiolako kide Iris Rodriguezek bere zutabea abiatu du, galiziar gizartean gertatzen direnen inguruko bere hausnarketak ekartzeko. Atalak Refachos de nordés izen iradokitzailea du. Bukatzeko, Andrea de Francisco eta Carlos Jiménez izan ditugu mintzakide, Galiziako telebista publikoan aspaldion langileen eta zuzendaritzaren artean dagoen gatazkaz jarduteko.

Neste programa tentaremos revisar, vinte anos despois, a memoria presente de parte de todos ises colectivos cidadáns que se puxeron em pé dende o primeiro momento e ata o día de hoxe para esixir non só resposta e responsabilidade, sobre a catástrofe do Prestige. Falaremos con Maria Bella e Daniel López Abel compoñentes da asociación cultural (Unha Gran Burla Negra), a seguir conversaremos con Fins Eirexas da Asociación para a Defensa Ecolóxica da Galiza (ADEGA) e remataremos cas palavras de Suso Lista, nado en Corme (Costa da Morte), mariñeiro, percebeiro, actor e escritor.

Deskargatu hemen.

Saio honetan, 20 urte ondoren, Prestige ontziaren hondamendia gogora ekarrita, hasieratik eta egundaino erantzukizunak galdatzeko altxatu ziren herri kolektiboen partez memoria egiten saiatuko gara. Unha Gran Burla Negra kultura elkarteko kide diren Maria Bella eta Daniel López Abel izango ditugu solaskide lehenik. Ondoren, Asociación para a Defensa Ecolóxica da Galiza (ADEGA) elkarteko Fins Eirexas eta, amaitzeko, Suso Listaren hitzak entzungo ditugu, Cormen (Costa da Morte) jaiotako mariñela, lanpernazale, aktore eta idazlea.

Comezaremos o primeiro programa desta tempada de Ireki Gaiola ca entrevista a Manoel Martínez, médico galego que mora en Bilbao co cal faleremos sobre a sua dura travesía na defesa da sanidade pública e a sua denuncia sobre a presunta corrupción no sistema de oposicións de Osakidetza. A seguir e para saber coñecer a tripas da corrupción e como tenta a lei combatir-la falaremos co juiz e activista político e social galego Luís Villares. Por último, estableceremos contacto cun dos artífices da renovación da lírica popular galega, un regheifeiro bravú do século XXI pero que leva sona desde o século pasado. Falaremos e cantaremos con Pinto de Herbón.

Deskargatu hemen.

Ireki Gaiolaren denboraldi honetako lehenengo saioa  Manoel Martínez elkarrizketatzen hasi dugu. Bera Bilbon bizi den mediku galiziarra da eta osasun publikoaren defendatzaile sutsu gisa ibilbide gogorra egin behar izan du, Osakidetzaren baitako oposaketa sisteman dagoen ustelkeria salatu zuenez gero. Jarraian, ustelkeriaren barrunbeak ezagutzeko eta hari aurre egiten nola saiatzen ari den jakiteko, Luís Villares epaile eta ekintzaile politikoarekin solastu gara. Amaitzeko, Galiziako herri lirikaren berriztearen eragileetako batekin mintzatu gara. Pinto de Herbón izan dugu gurekin, XXI. mendeko regheifero sutsua, iragan mendetik kantuan ari dena.

https://www.youtube.com/watch?v=gkj3aHXG-sg

Hoxe pechamos a tempada de Ireki Gaiola cun programa cheo de cultura, literatura e innovación. Comenzamos entrevistando ao experimentado fotógrafo documental galego Delmi Álvarez, co que falaremos sobre a súa ampla traxectoria e o seu traballo entorno aos procesos migratorios e a diáspora. A seguir, falaremos coa escritora Antia Yañez, que ven de publicar a sua última novela Non penses nun elefante rosa en galego, catalán e castelán á vez. Deste último libro que ten como tema principal a xeración millennial e a saude mental e da súa traxectoria conversaremos. Por último coñeceremos ao rapaces do Colexio Diocesano de Lugo, que acaban de gañar o premio da 10ª edición do Elhuyar Zientzia Azoka celebrado a pasada semana en Bilbo.

Deskargatu hemen.

Gaur Ireki Gaiolaren denboraldiari amaiera eman diogu literaturaz, kulturaz eta berrikuntzaz beteriko saio batekin. Hasteko, Demi Alvarez dokumental argazkilari galiziarra elkarrizketatu dugu. Bere ibilbide zabalaz eta migrazio prozesuez zein diasporaz eginiko lanez mintzatu gara berarekin. Ondoren, Antia Yañez idazlearekin hitz egin dugu, bere nobela berria, Non penses nun elefante rosa galegoz, gaztelaniaz eta katalanez argitaratu berri baitu aldi berean. Millennial belaunaldia eta osasun mentala hizpide dituen eleberri honetaz eta bere ibilbideaz solastu gara berarekin. Azkenik, Lugoko Colexio Diocesanoko gazteak ezagutu ditugu, iragan astean Bilbon egin zen Elhuyar X. Zientzia Azokaren lehiaketaren irabazleak.

Falaremos con Belen Rodríguez, coordinadora da asociación ADEGA e da plataforma #EolicaAsíNon, que aúna a todalas asociacións ecoloxistas e en defensa do territorio galego en loita por unha alternativa sostible de modelo enerxético. Pois o vindeiro 5 de xuño organizan unha manifestación con motivo do dia internacional do medio ambiente. Tamén teremos prazer de conversar com Paulo Tobío, atual vocalista da banda de rock viguesa Liska e membro dos grandes Skarnio co que repassaremos a sua trajetória musical e o panorama do rock em galego, entre outras coisas… Para rematar, dentro da nossa sección Embarca Peix, conheceremos o espaço cultural Melandrainas de Arteixo da mão de Queta Soto, a qual nos falará sobre a história deste espaço de lazer e de criaçom teatral que leva mais de vinte anos de vida.

Deskargatu hemen.

Gaurkoan Belén Rodriguez izan dugu solaskide, bera ADEGA elkartearen koordinatzailea da, baita energia eredu jasangarria galdatzen duten elkarte ekologistak biltzen dituen #EolicaAsíNon plataformarena ere. Ekainaren 5erako manifestazioa deitu dute, ingurugiroaren nazioarteko egunaren karietara. Bigarren gonbidatua Paulo Tobío izan dugu, Vigoko Liska rock taldeko kantaria eta Skarnio talde mitikoko kide ohia da, eta berarekin errepasatu ditugu bere ibilbidea eta rock galegoaren egoera, besteak beste. Amaitzeko, gure Embarca Peix atalaren baitan, hogei urtetik gorako ibilbidea duen Arteixoko Melandrainas aisialdi eta antzerki sorkuntza gunea ezagutu dugu Queta Sotoren bidez.

O programa de hoxe trae conversas sobre a língua galega e a arte da fotografía na semana da celebración das letras galegas. Falamos com Carlos Callón, mestre e activista da normalizaçom da nossa língua com o qual repasaremos a luita do povo galego por conservar a sua língua e poder viver em galego. A seguir, conversamos con Ariadna Silva, fotógrafa galega que conversará con nós sobre a sua obra e o estado da arte fotográfica na Galiza. Por último, achegámonos a asociación ALINGUA (Asociación de Entidades Locais pola Lingua Galega), unha entidade a través da que se dezaoito concellos galegos unen forzas para fomentar o uso da língua galega.

Gaurko saioan galiziar hizkuntzaren eta argazkilaritzaren inguruko solasaldiak dakartzagu, galiziar letren astean. Carlos Callón izan dugu lehen solaskidea, irakaslea eta hizkuntzaren normalizazioaren aldeko aktibista, eta berarekin errepasatu dugu galiziarren borroka, galegoz bizi ahal izateko. Ondoren, Ariadna Silva argazkilariarekin mintzatu gara, bere lanaz eta Galiziako argazkilaritzaren egoeraz. Amaitzeko, ALINGUA elkartea ezagutu dugu, 18 udalerrik bat eginda sortu duten galegoaren erabilera sustatzeko erakundea.

Deskargatu hemen.

O programa de hoxe trae conversas sobre cine, divulgación cultural e asociacionismos feminista. Falaremos con Paula Iglesias, cineasta galega afincada en Bilbo, que nos vai falar do seu traballo coa productora Alborde Films e mais da sua experiencia como parte da diaspora galega en Euskal Herria. Tamén conectamos co Espazo Clara Corbelhe, un proxecto de divulgación cultural, académica e de investigación que pensa en ampliar o coñecemento na critica emancipadora galega xuntando práctica social e investigación. Unha das súas integrantes, a investigadora Sabela Fraga falanos do proxecto “caseteiro”.

Por último, achegarémonos ao espazo cooperativo A Morada, un centro social feminista que acaba de agromar en Vigo e que tenta ser un espazo de referencia para a formación, o encontro e o lecer cunha máxima: por os coidados no centro.

Deskargatu hemen.

Gaurko saioan zineaz, kultura dibulgazioaz eta asoziazionismo feministaz mintzatu gara, hurrenez hurren, hiru gonbidaturekin. Hasteko, Bilbon bizi den Paula Iglesias galiziar zinegilearekin, berak azaldu digu zein den bere lana Al Borde Films ekoiztetxean eta Euskal Herriko galiziar diasporaren kide gisa ere bere esperientziaz mintzatu zaigu. Ondoren, Clara Corbelhe gunea ezagutu dugu, kultura dibulgazioaz diharduen eta ikuspegi akademikoa duen proiektua da, ikerketa eta jarduera soziala uztartuz Galiziako kritika askatzaileaz dagoen ezagutza handitu nahi duena. Kideetako batek, Sabela Fragak, Caseteiro proiektuaren berri eman digu.

Azkenik, A Morada gune kooperatiboara hurbildu gara. Vigon zabaldu berri den gune sozial feminista dugu, topaketarako, formakuntzarako eta aisialdirako erreferentziazko gunea izan nahi duena, zaintzari berebiziko garrantzia emanda.