เราจะทําดวงตาให้เห็นธรรมได้อย่างไร

ที่เราเคยได้ยินมาบ่อยบ่อย

ธรรมจักษุจะเข้าไปเห็นสภาวะ

เห็นธรรมคุณ ได้เห็นธรรมครั้งแรก เรียกว่าเป็นผู้เข้าสู่กระแส

เห็นธรรมก็คือเห็นพระนิพพาน เป็นโลกุตตระ

เห็นสภาวะที่ไม่ประกอบด้วยกาล

​

สักกายทิฏฐิความมีตัวตน

จะอิงรูปและนาม อิงขันธ์ทั้ง๕

เห็นความเกิดความดับความสืบต่อ

ของรูปและนามที่อิงเวลาอยู่

​

แต่เมื่อใดที่จิตของผู้ปฏิบัติมาสัมผัส

มาเข้าสู่กระแสแห่งการเกิดการดับ

ก็คือกระแสแห่งปัจจุบันกาล

​

เราไม่ลืมนะ

กระแสแห่งอดีตกาล อนาคตตกาล เป็นช่องทาง

เป็นกระแสที่ตัวตน ตัวปรุงแต่ง

จะอิงอดีตประสบการณ์เพื่อเติมเต็มให้กับตัวตนในอนาคตกาล

​

แต่เมื่อใดที่ผู้ปฏิบัติอาศัยอุบายองค์ความรู้

เพื่อเข้ามาอยู่กับปัจจุบันกาล

ลักษณะของตัวสักกายทิฐิ ตัวตน

อวิชชาตัณหา อุปาทาน จะไม่เกิดร่วม

เพราะไม่มีที่ตั้ง ไม่มีที่อิงอาศัย

​

แต่พอจิตเคลื่อนออกจากปัจจุบันกาล

ก็มาอีกแล้ว นี้เรียกว่ายังไม่สิ้นสุด

ยังไม่เป็นการตัดรอบ

การรู้การเห็นแบบนี้เป็นระดับปัญญา

มิใช่ระดับวิมุตติ

​

ส่วนการบรรลุถึงสภาวะโลกุตตระธรรม

ได้ดวงตาเห็นธรรม เข้าสู่กระแสนิพพาน

นั่นเป็นสภาวะที่ดับรอบ

​

​

ตัวสักกายทิฐิ ตัวร้อยรัดเบื้องต้นดับไป

ดับไปได้ยังไง เพราะอิงกาล

เมื่อเข้าไปถึงสภาะที่ไม่เกิดไม่ดับ

จิตก็เลยแจ่มแจ้ง

สภาวะที่อิงกาลเวลาที่ตัวตนอิงอยู่นี้

อิงอภิฌชาและโทมนัสที่ร้อยรัดจิต

ให้ติดอยู่ในอดีตกาล อนาคตกาล มันเป็นอย่างนี้

พอมาถึงจุดที่ว่าไม่มีสภาวะ

ความสืบต่อของกาลเวลา เป็นอกาลิโก

​

แล้วจะสงสัยมั้ย สงสัยกับตัวตนนี้ไหม ?

​

ถ้ายังไม่เห็นสภาวะที่การดับรอบของกาล ของตัวตน

คือดับรอบของรูปและนามของขันธ์

ก็จะแสวงหาตัวตนจากการเกิดการดับ

หยาบบ้างละเอียดบ้าง ปราณีตบ้าง

ตัวตนที่อิงกามสัญญาบ้าง รูปสัญญาบ้าง

อรูปตัวสัญญาบ้าง จะเป็นแบบนี้

​

นั่นคือนัยยะว่าที่ว่า

ผู้เข้าถึงกระแสของพระนิพพาน

ได้ดวงตาเห็นธรรม เข้าถึงโลกุตตระแล้ว

จึงเป็นผู้มั่นคงในพระรัตนตรัย

มีความเลื่อมใสในพระรัตนตรัยอย่างไม่หวั่นไหว

ไม่มีอะไรที่จะเปลี่ยนแปลงจิตของบุคคลนั้นให้เป็นไปอย่างอื่น

ให้ไปเชื่ออย่างอื่น

ให้เห็นไปอย่างอื่น

​

สภาวะที่เกิดดับที่เนื่องด้วยกาล สิ้นสุดลงแล้ว

สภาวะที่ไม่เกิดไม่ดับ ก็ปรากฏแจ่มแจ้งเมื่อนั้น

​

ความสงสัยสงสัยดับสิ้นไปได้อย่างไรในนัยยะที่ว่า

เพราะไปเห็นสภาวะที่ไม่เกิดไม่ดับ

​

ตัวตนสักกายทิฏฐินั้นอิงอาศัยสภาวะที่เกิดดับ ที่เป็นกระแสมาตลอด

กระแสแห่งความเกิดดับจากความสืบต่อของรูปและนาม

หยาบบ้างละเอียดบ้าง

แต่พอมาถึงจุดๆนึง

กระแสนั้นสิ้นสุดลงไปเลย

​

แล้วก็เข้าไปสู่สภาวะที่ไม่เกิดไม่ดับก็คือกระแสพระนิพพาน

ผู้แรกเห็น

เรียกว่าโสดาบัน โสดาบันบุคคล