ก่อนที่จิตจะเข้าถึงอัปปนาสมาธิ

จะผ่านขณิกสมาธิ อุปจารสมาธิ

ขณิกสมาธิก็คือลมหายใจเข้าสั้นออกสั้น

อุปจารสมาธิก็คือ

เป็นผู้กำหนดรู้กองลมทั้งปวงหรือกายทั้งปวง

รากศัพท์ภาษาบาลีใช้คำว่า "สัพพะกายะสังขาระ"

กายสังขารคืออะไรก็คือ ลมอัสสาสะปัสสาสะ

นั่นหมายถึงว่าเอกัคคตาจิต

หรือความเป็นหนึ่ง จะเริ่มนะ

มันจะผุดขึ้นมา ในระดับที่สองของอานาปานสติ

ก็คือขณิกสมาธินั่นเอง

แล้วภาวะความเป็นหนึ่ง เอกัคคตาก็จะมีกำลังมากขึ้นตั้งมั่นได้นานขึ้น

.

เราอย่าลืมนะ โดยสภาวะเนี่ย

เอกัคคตาจิตตั้งมั่นอยู่ได้นานเท่าใด

ปีติและสุขและอุเบกขาก็ตั้งมั่นอยู่ได้นานเท่านั้น

สภาวะบางสภาวะ อารมณ์บางอารมณ์อาจจะมีปีติ อาจจะมีสุข

อาจจะมีอุเบกขา แต่ถ้าไม่ประกอบ

กับเอกัคคตา นั้นไม่ใช่เป็นปีติและสุขในระดับฌานจิต

* ปิยทัสสี ภิกขุ *