Haut schwätze mer iwwer den Ënnerscheed tëscht engem Kajak an engem Kanu a wouhier d’Wuert Kajak kënnt.

S: D’Caroline Döhmer ass Proff fir lëtzebuergesch Grammaire an Orthografie op der Uni Lëtzebuerg an erzielt eis – wéi den Numm vun der Emissioun et scho verréit – „e puer Wierder iwwer Wierder“. Gudde Mëtteg Caroline!

C: Moien alleguer, moie Simon!

S: Wéi ee Wuert hues de eis haut matbruecht?

C: Haut schwätze mer iwwert den Kajak. A wann een an den LOD geet an do Kajak nosiche geet, da gesäit een e Beispillsaz an de Beispillsaz ass eng Fro. An dofir starten ech haut mat der Fro aus dem LOD: “Kenns du d'Differenz tëschent engem Kanu an engem Kajak?”

Also wat ass eigentlech den Ënnerscheed tëscht engem Kajak an engem Kanu? Weess du dat?

S: ____

C: De Kanu, deen ass uewen ëmmer op. Et ass quasi esou en oppent Schëffchen, wou eng oder méi Persounen drasëtzen, an de Kajak, deen huet richteg esou ronn Sëtzplazen. Wann s de vun uewen op e Kajak erofkucks, dann häss de quasi esou Kreesser, wou dann de Mënsch drasëtzt.

S: Ass dat ëmmer fir een eleng?

C: En ass net nëmme fir eng Persoun, mee meeschtens schonn. An et geet eeben drëm, dass den Kajak zougedeckt ass – mat deene Sëtzlächer, an de Kanu net. Wat mech awer interesséiert huet, ass, wou dat Wuert Kajak hierkënnt.

S: Et kléngt emol net europäesch.

C: Effektiv ass Kajak e Wuert aus der Inuit-Sprooch – oder wéi ee fréier sot – aus den Eskimo-Sproochen a gouf do och scho Kajak genannt. Allerdéngs schreift ee Kajak am Inuit Q-A-Y-A-Q.

S: A jo, a mir schreiwen et awer mat K?

C: De Kajak am Lëtzebuergesche schreiwe mer K-A-J-A-K, wéi am Däitschen. An deene meeschte Sproochen, also am Portugiseschen, am Engleschen, am Franséischen, schreiwe mer de Kajak mam Y an der Mëtt, awer dat ass just en Detail. Bausse steet awer ëmmer e K.

Interessant ass awer, wat et am Inuit bedeit.

S: Warscheinlech och Boot, oder?

C: Jo, méi genee Männerboot oder Juegdboot. An hei hunn ech och e klengen Rabbit Hole fonnt, an deen ech mech do agegruewen hunn. Kajake komme vun den Inuit, déi ronderëm Grönland wunnen.

A se haten net sou vill Material a se hu ganz oft Karkasse vun Déiere geholl, wéi zum Beispill Rëpper vun engem Wal, mat Holz verstäerkt. An do hu se dann Haut ronderëm gespaant an dat hu se zu Booter verschafft. An déi speziell Zort Boot, dat ass de Kajak. An do hunn natierlech d'Europäer an d'Amerikaner dee Modell gesinn an hunn dat immens clever fonnt. Déi haten allerdéngs aner Ressourcen an dofir konnte Kajaken dann och aus aneren Elementer gebaut ginn.

S: Also éischter mat Holz?

C: Deemools hu se och schonn e bëssen Holz dra verschafft. An fir dass d'Haut ronderëm och wierklech waasserdicht bleift, hu se de Kajak all véier bis aacht Deeg mat Ueleg oder mat Déierefett ageriwwen, fir en eebe waasserbestänneg ze maachen an dass e sech net vollsaugt an ënnergeet. Ganz typesch sinn och déi Paddele mat den zwou Säiten, déi ee ka benotzen, déi typesch Dréibeweegung mat béiden Äerm. Et ass elo Radio, mee ech maachen se grad vir!

S: Ganz elegant, kann ech soen!

C: Iwwregens: Den eelste Kajak, deen ass iwwer 4000 Joer al! Also dat ass wierklech vun Nomadevëlker, déi schonn Kajake gebaut hunn. An haut, an eise Breetegraden, do gëtt de Kajak am Fong just nach als Fräizäit oder als Sportaktivitéit benotzt. Oder kennt dir vläicht Leit, déi nach mam Kajak joe ginn?

S: _____

C: A wann ech mech erënneren, mir waren an der Primärschoul, ware mir um Stauséi an do ware mir och Kajakfueren. Mee déi Kajaken, déi waren natierlech aus Plastik.

S: An domat si mer haut och schonn um Enn, merci, Caroline, a mir freeën eis op déi nächst Kéier, well do hu mer e klenge Jubiläum, Episod 50!

C: Ma merci a wéi séier dat elo goung! An d’Schlusswuert ass: Äddi!