Giải thích ngắn gọn ý nghĩa Kinh Pháp Hoa

Kinh Pháp Hoa (Diệu Pháp Liên Hoa Kinh) là bộ kinh quan trọng nhất của Phật giáo Đại thừa, dạy về Diệu Pháp - pháp mầu nhiệm như hoa sen, khẳng định tất cả chúng sanh đều có Phật tánh, có khả năng thành Phật. Kinh nhấn mạnh "nhất thừa" - con đường duy nhất dẫn đến giác ngộ, qua các phương tiện của Phật để dẫn dắt chúng sanh từ tam thừa (Thanh văn, Duyên giác, Bồ tát) về nhất thừa, phá bỏ chấp trước, mang lại bình đẳng và lợi ích cho tất cả.

Toàn văn Phẩm Tựa Thứ Nhất (Phẩm 1) Kinh Pháp Hoa

Ta nghe như vầy: Một thời Phật ở núi Kỳ Xà Quật, gần thành Vương Xá, cùng với chúng Đại Tỳ Kheo một vạn hai ngàn vị. Tất cả đều là bậc A La Hán, các lậu đã hết, không còn phiền não, được lợi ích lớn, dứt các kết sử, tâm được tự tại. Tên là: Trưởng lão Xá Lợi Phất, Đại Mục Kiền Liên, Đại Ca Diếp, Ma Ha Ca Chiên Diên, Ma Ha Câu Hy La, Ly Bà Đa, Châu Lợi Bàn Đà Già, Nan Đà, A Nan Đà, La Hầu La, Kiều Phạm Ba Đề, Tân Đầu Lư Phả La Đọa, Ca Lưu Đà Di, Ma Ha Kiếp Tân Na, Bạc Câu La, A Nâu Lầu Đà, những vị đại đệ tử như thế. Và hàng Đại Bồ Tát, Văn Thù Sư Lợi Pháp Vương Tử, A Dật Đa Bồ Tát, Càn Đà Ha Đề Bồ Tát, Thường Tinh Tấn Bồ Tát... cùng với các vị Đại Bồ Tát như thế và với vô lượng chư Thiên như ông Thích Đề Hoàn Nhân... đại chúng cùng đến dự hội.

Lúc bấy giờ Đức Thế Tôn vì bốn chúng vây quanh, cúng dường, tôn kính, cung kính, tán thán, vì các Bồ Tát nói kinh Đại Thừa tên Vô Lượng Nghĩa, giáo hóa Bồ Tát pháp, Phật hộ niệm.

Phật nói kinh này xong, kết già phu tọa, nhập Vô Lượng Nghĩa Xứ tam muội, thân tâm bất động.

Khi ấy trời mưa hoa Mạn Đà La, Ma Ha Mạn Đà La, Mạn Thù Sa, Ma Ha Mạn Thù Sa, rải trên Phật và đại chúng.

Khắp Phật thế giới sáu thứ chấn động.

Khi ấy trong hội Tỳ Kheo, Tỳ Kheo Ni, Ưu Bà Tắc, Ưu Bà Di, Trời, Long, Dạ Xoa, Càn Thát Bà, A Tu La, Ca Lâu La, Khẩn Na La, Ma Hầu La Giá, nhân và phi nhân, cùng các tiểu vương, Chuyển Luân Thánh Vương, v.v., đại chúng ấy được việc chưa từng có, hoan hỷ chắp tay, một lòng nhìn Phật.

Khi ấy Phật từ bạch hào tướng giữa chặn mày phóng hào quang soi sáng mười tám nghìn cõi phương Đông, dưới suốt địa ngục A Tỳ, trên đến trời Hữu Đỉnh.

Từ cõi này thấy sáu đạo chúng sanh ở sáu cõi kia.

Lại thấy chư Phật hiện tại ở cõi kia, và nghe kinh pháp chư Phật nói.

Lại thấy Tỳ Kheo, Tỳ Kheo Ni, Ưu Bà Tắc, Ưu Bà Di ở cõi kia, tu hành đắc đạo.

Lại thấy các Bồ Tát Ma Ha Tát, nhân duyên, tín giải, tướng mạo, hành Bồ Tát đạo.

Lại thấy chư Phật diệt độ, lại thấy sau diệt độ xây tháp bảy báu cúng dường xá lợi.

Khi ấy Di Lặc Bồ Tát nghĩ: Nay Thế Tôn hiện thần biến tướng, nhân duyên gì mà có việc này? Phật nay nhập tam muội, việc bất khả tư nghị hi hữu như vậy, nên hỏi ai? Ai hay trả lời?

Lại nghĩ: Văn Thù Sư Lợi này là pháp tử của chư Phật quá khứ, chắc từng thấy việc hi hữu này, nay ta hỏi thử.

Khi ấy Tỳ Kheo, Tỳ Kheo Ni, Ưu Bà Tắc, Ưu Bà Di, cùng các Trời, Long, Quỷ Thần, v.v., nghĩ: Hào quang thần thông của Phật này, nay nên hỏi ai?

Khi ấy Di Lặc Bồ Tát muốn tự giải nghi, lại quan sát ý bốn chúng Tỳ Kheo, Tỳ Kheo Ni, Ưu Bà Tắc, Ưu Bà Di, cùng chúng hội Trời, Long, Quỷ Thần, v.v., mà hỏi Văn Thù Sư Lợi: Nhân duyên gì mà có thần thông tướng lành này, phóng hào quang lớn soi mười tám nghìn cõi phương Đông, đều thấy cõi nước trang nghiêm của chư Phật.

Tức nói kệ hỏi:

Văn Thù Sư Lợi!

Cớ sao Đạo Sư

Từ bạch hào tướng

Phóng hào quang lớn

Soi khắp nơi nơi?

Trời mưa hoa Mạn Đà

Ma Ha Mạn Đà

Gió chiên đàn thơm

Làm vui lòng chúng.

Cõi đất trang nghiêm

Thế giới chấn động

Bốn bộ hoan hỷ

Thân tâm vui vẻ

Được việc chưa từng.

Bạch hào sáng soi

Phương Đông mười tám nghìn

Cõi vàng ròng ánh

Từ A Tỳ địa ngục

Trên đến Hữu Đỉnh

Sáu đạo chúng sanh

Sanh tử đến đi

Thiện ác nghiệp duyên

Quả báo tốt xấu

Đều thấy ở đây.

Lại thấy chư Phật

Thánh Sư Tử

Nói kinh điển diệu

Nhiệm mầu bậc nhất.

Tiếng thanh tịnh dịu

Dạy Bồ Tát chúng

Phạm âm thâm diệu

Làm người ưa nghe.

Chư Phật cõi kia

Nói pháp ba thừa

Dùng nhân duyên dụ

Khai ngộ chúng sanh.

Nếu người khổ nạn

Nhàm già bệnh chết

Nói Niết Bàn pháp

Dứt hết khổ ràng.

Nếu người có phước

Cúng dường chư Phật

Chí cầu thù thắng

Nói Duyên Giác pháp.

Nếu có Phật tử

Tu hành công đức

Chí cầu Phật huệ

Nói Đại Thừa pháp.

Văn Thù Sư Lợi!

Tôi ở đây thấy

Nghìn ức việc ấy

Thấy nhiều như vậy

Nay lược nói ra.

Tôi thấy cõi kia

Hằng sa Bồ Tát

Dùng nhân duyên cầu

Phật đạo không đồng.

Hoặc bố thí vàng

Bạc, san hô, ngọc

Trân bảo xe cộ

Cúng dường chư Phật.

Hoặc thí xe báu

Dùng vàng bạc trang

Bốn ngựa kéo nhanh

Cúng dường chư Phật.

Hoặc thí thân thịt

Tay chân xương tủy

Cầu đạo Bồ Đề

Không tiếc thân mạng.

Hoặc thí vợ con

Tài bảo trân quý

Cầu đạo vô thượng

Vui mừng không tiếc.

Tôi thấy các vua

Đến nơi Phật hỏi

Đạo vô thượng giác

Theo Phật xuất gia.

Hay tinh tấn tu

Thường thích ngồi thiền

Dưới rừng cây rừng

Suy nghĩ pháp thật.

Hoặc sâu tam muội

Thấy Phật mười phương

Thân vàng ròng sáng

Trăm phước tướng nghiêm.

Hoặc nghe Phật nói

Vui mừng hớn hở

Được đà la ni

Chứng Bồ Tát đạo.

Lại thấy Phật tử

Thiền định, trí huệ

Nghe pháp, nói pháp

Cúng dường chư Phật.

Hoặc hóa trăm nghìn

Vô số chúng sanh

Làm Tỳ Kheo hình

Nghe pháp vui mừng.

Lại thấy Phật tử

Trụ thiền định lực

Dạo các cõi nước

Cầu pháp vô thượng.

Hoặc thấy Phật tử

Đầy đủ thần thông

Dạo khắp mười phương

Cúng dường chư Phật.

Hoặc thấy Phật tử

Diệt độ sau Phật

Dẫn dắt chúng sanh

Thành tựu Phật đạo.

Các tướng pháp ấy

Không đồng không khác

Nhờ hào quang Phật

Thấy khắp mười phương.

Văn Thù Sư Lợi!

Các chúng sanh kia

Thấy việc này rồi

Vui mừng hớn hở

Nói chưa từng có.

Hào quang Phật soi

Phương Đông cõi nước

Mười tám nghìn số

Sắc đồng vàng ròng

Rực rỡ sáng ngời.

Từ A Tỳ địa ngục

Trên đến Hữu Đỉnh

Cõi nước giữa ấy

Vô lượng chúng sanh

Sanh tử đến đi

Thiện ác nghiệp duyên

Quả báo tốt xấu

Đều thấy ở đây.

Lại thấy chư Phật

Thân vàng ròng sáng

Phóng vô lượng quang

Soi khắp mười phương.

Dùng Phạm âm nói

Dạy dỗ chúng sanh

Phật vì đại chúng

Diễn nói diệu pháp

Dùng bốn đế pháp

Độ chúng khổ nạn

Làm cho xa lìa

Già bệnh chết khổ.

Nói Niết Bàn pháp

Dứt hết khổ ràng.

Nếu có phước người

Cúng dường chư Phật

Nói Duyên Giác pháp

Tự giác ngộ duyên.

Nếu có Phật tử

Tu hành các hạnh

Cầu vô thượng huệ

Nói Đại Thừa đạo.

Văn Thù Sư Lợi!

Từ khi Phật chuyển

Pháp luân đến nay

Sanh diệt chư Phật

Độ vô lượng chúng.

Tôi thấy việc ấy

Vô số nghìn ức

Phật phóng hào quang

Soi chiếu mười phương.

Dùng diệu âm nói

Diệu pháp vô thượng

Làm chúng sanh tỉnh

Suy nghĩ pháp thật.

Vì nhân duyên ấy

Biết việc này rồi

Hướng Văn Thù nói

Cớ sao hào quang

Từ bạch hào Phật

Phóng ra sáng ngời?

Trời mưa hoa thơm

Gió chiên đàn mát

Làm đẹp lòng chúng

Cõi nước trang nghiêm

Việc hi hữu ấy

Nhân duyên gì đây?

Xin Văn Thù nói.

Bốn bộ chúng hội

Long thần tám bộ

Và các vương chúng

Đều mang lòng nghi

Chắp tay nhìn trông

Muốn nghe đầy đủ.

Văn Thù Sư Lợi!

Xin nói nhân duyên

Phật phóng hào quang

Soi phương Đông kia

Thấy Phật việc ấy

Nhân duyên gì đây?

Phật tử suy nghĩ

Chắc Phật sẽ nói

Pháp diệu nhiệm mầu

Nhân duyên gì đây?

Việc tôi thấy hôm nay

Do Phật lực hiện

Chắc nói Đại Thừa

Pháp mầu nhất thừa?

Lợi lạc của việc nghe và trì niệm kinh

Việc nghe và trì niệm Kinh Pháp Hoa mang lại lợi ích vô lượng: tăng trưởng trí huệ, diệt trừ tội chướng, được chư Phật hộ niệm, trồng căn lành, vãng sanh Tịnh độ, dẫn đến vãng sanh Cực Lạc, chứng quả Bồ Đề, độ thoát chúng sanh, và đạt giác ngộ viên mãn, như hoa sen nở rộ giữa bùn lầy.