#48. Kobiety rządzą - Hatszepsut

"W obecności całego ludu... wysunął mnie na czoło - bardziej niż Mieszkańca Pałacu. Koronował mnie własnymi rękami. Zostałam wychowana, by stać się Horusem o silnym ramieniu. Nic podobnego nie stało się w odniesieniu do Królów Górnego i Dolnego Egiptu od początku, za pierwszej generacji... Nic podobnego nie znajduje się w rocznikach przodków ani w ustnej tradycji, oprócz tego, co dotyczy mnie. Bowiem mnie ukochał mój rodzic, który działał na moją rzecz od czasu, kiedy byłam w gnieździe Chemmis" - tak głosi hieroglificzna inskrypcja z Czerwonej Kaplicy w Karnaku. Świątynię wybudowała Hatszepsut - pierwsza kobieta faraon. Regentka, która ogłosiła się królem. Czy ktoś miał wątpliwości? O tak! Ale Hatszepsut faraonem musiała zostać, bo chciała. O tej niezwykłej władczyni rozmawiałam z prof. Karolem Myśliwcem, archeologiem i egiptologiem. 

Audycję realizował Borysław Kozielski.
Zapraszam: https://klcw.pl - Hanna Maria Giza

Audycja Klub Ciekawych Wszystkiego autorstwa Hanny Marii Gizy jest realizowana we współpracy z Fundacją "Otwórz się".

Strona główna podkastu: klcw.pl
Wsparcie: patronite.pl/klcw
Email kontaktowy: [email protected]
Opis odcinka podkastu dostępny jest na licencji CC-BY dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/

Kiedy w styczniu 532 roku Zieloni i Niebiescy niespodziewanie, połączyli siły i wszczęli groźną rebelię, doprowadzając do powstania NIKA (co znaczy Zwyciężaj!)  - puścili z dymem pół Konstantynopola. 
Cesarz Justynian I i jego dowódcy wojskowi rozważali ucieczkę ze stolicy. I wtedy na naradę mężczyzn wkracza cesarzowa Teodora - przez historyka bizantyńskiego Prokopiusza z Cezarei nazwana "prostytutką, aktorką, tancerką i nierządnicą" - i jak zaklęcie wypowiada zdanie: "...purpura cesarska jest najwspanialszym całunem”. I cóż się dzieje?!
Zawstydzeni wodzowie cesarscy podrywają się do walki! Cesarz rozgromił powstanie!
Kim była urodzona na hipodromie Teodora? Jak to się stało, że przywdziała cesarska purpurę i zasiadła na tronie Bizancjum?
O tej niezwykłej kobiecie rozmawiałam z prof. Elżbietą Jastrzębowską w Klubie Ciekawych Wszystkiego, w audycji z cyklu "Kobiety rządzą". 

Audycje realizował Borysław Kozielski.

Zapraszam: https://klcw.pl - Hanna Maria Giza

Audycja Klub Ciekawych Wszystkiego autorstwa Hanny Marii Gizy jest realizowana we współpracy z Fundacją "Otwórz się".

Strona główna podkastu: klcw.pl
Wsparcie: patronite.pl/klcw
Email kontaktowy: [email protected]
Opis odcinka podkastu dostępny jest na licencji CC-BY dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/

22 lipca tego roku Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba skończył rok swojej pracy w kosmosie. Jego odkrycia są ekscytujące, a przesłane zdjęcia pokazują jak piękny jest Wszechświat.

Teraz naukowcy z całego świata próbują rozszyfrować to bogactwo nowych obrazów uzyskanych dzięki obserwacji Wszechświata w podczerwieni. I wysuwają różne hipotezy: że Wszechświat może liczyć sobie dwa razy więcej lat, niż przyjęto przed laty w uzyskanym konsensusie. Albo, że niektóre z kandydatek na najstarsze galaktyki odkryte przez Webba mogą być w rzeczywistości ciemnymi gwiazdami, których źródłem energii byłaby ciemna materia, a nie fuzja wodoru. Fascynujące!!!

Rozmawiałam o tym z prof. Pawłem Aleksandrem Moskalikiem, astronomem, astrofizykiem, profesorem nauk fizycznych - Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika PAN.

Audycję zrealizował Borysław Kozielski.

Zapraszam do Klubu Ciekawych Wszystkiego - Hanna Maria Giza.

Audycja Klub Ciekawych Wszystkiego autorstwa Hanny Marii Gizy jest realizowana we współpracy z Fundacją "Otwórz się".

Strona główna podkastu: klcw.pl
Wsparcie: patronite.pl/klcw
Email kontaktowy: [email protected]
Opis odcinka podkastu dostępny jest na licencji CC-BY dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/

Audycja Klub Ciekawych Wszystkiego autorstwa Hanny Marii Gizy jest realizowana we współpracy z Fundacją "Otwórz się".

Strona główna podkastu: klcw.pl
Wsparcie: patronite.pl/klcw
Email kontaktowy: [email protected]
Opis odcinka podkastu dostępny jest na licencji CC-BY dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/

Tak, jak już wyjaśniałam przy okazji pierwszej audycji z cyklu "Kobiety rządzą", której bohaterką była Kleopatra VII, pomysł zrodził się z mojego buntu po przeczytaniu artykułu w Gazeta.pl na temat pierwszej Amerykanki w kosmosie, Sally Ride.

Otóż w artykule przytoczono wypowiedź amerykańskiego astronauty Gordona Coopera, który zapytany na konferencji prasowej, czy kobiety powinny brać udział w załogowych misjach kosmicznych, odpowiedział: "Tak, możemy je wysyłać zamiast małp". Jeśli to był żart, to dość szczególny.

Kobiety rządziły światem nie przejmując się opinią mężczyzn, tak jak Wu Zetian, jedyna kobieta, która w VII w.n.e. zasiadała na chińskim tronie, ale nie jako cesarzowa, a jako cesarz!

Jej droga po władzę zaczęła się w haremie cesarza Chin, Tang Taizonga, ale to tylko początek opowieści, bo była nałożnicą cesarza, mniszką w klasztorze buddyjskim, żoną następcy tronu, matką kolejnych cesarzy…

Niektórzy nazywają ją „krwawą cesarzową”, bo do celu szła po trupach.

Czy była podstępna, brutalna, bezpardonowa, jak mężczyźni? Tak.

Ale przede wszystkim była błyskotliwie inteligentna, przewidująca i potrafiła zachować zimną krew - jak dobry strateg - w najbardziej dramatycznych sytuacjach.

Przez 50 lat rządziła Chinami jako cesarzowa, jako regentka i jako tytularny cesarz. Jak to możliwe?

Zapraszam na spotkanie z prof. Małgorzatą Religą - sinologiem, kierownikiem Zakładu Sinologii, Wydział Orientalistyczny Uniwersytet Warszawski.

Realizacja: Borysław Kozielski.

Autorka: Hanna Maria Giza.

Audycja Klub Ciekawych Wszystkiego autorstwa Hanny Marii Gizy jest realizowana we współpracy z Fundacją "Otwórz się".

Strona główna podkastu: klcw.pl
Wsparcie: patronite.pl/klcw
Email kontaktowy: [email protected]
Opis odcinka podkastu dostępny jest na licencji CC-BY dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/

Wisłę - najdłuższą polską rzekę, nazywano królową polskich rzek, personifikowano, przyrównywano do kobiety. Jakiej kobiety? Z pewnością nie tej uległej, usypiająco szumiącej. Raczej do tej przekornej, kapryśnej, nieprzewidywalnej, podążającej własnymi ścieżkami, zaskakującej nagłymi decyzjami. 

Czy ktoś się spodziewał, że w latach osiemdziesiątych XVIII wieku Wisła nieoczekiwanie zacznie współpracować z austriackim zaborcą?! Tak, tak, zdradziła Polskę.

Ale potrafiła też zachować się szlachetnie, z klasą. Tak, jak w 1840 r., kiedy postanowiła nie zalewać już więcej Gdańska i położonych w jej delcie Żuław. Wyrwała więc lądowi nowe ujście, tworząc nowe ramię. 

"To nowe koryto Wisły nie ma dotąd nazwiska - pisał Wincenty Pol - a że się nim Wisła tak poczciwie i raźno ku morzu przebrała, nazwijmy ją tutaj Śmiałą Wisłą". Wisła Śmiała.

Zapraszam na spotkanie z prof. Andrzejem Chwalbą, historykiem i eseistą, autorem wielu książek i publikacji, ale zawsze związanych z historią - a tymczasem ostatnia publikacja to „Wisła. Biografia rzeki”.

Realizacja: Borysław Kozielski.

Zapraszam - Hanna Maria Giza

Audycja Klub Ciekawych Wszystkiego autorstwa Hanny Marii Gizy jest realizowana we współpracy z Fundacją "Otwórz się".

Strona główna podkastu: klcw.pl
Wsparcie: patronite.pl/klcw
Email kontaktowy: [email protected]
Opis odcinka podkastu dostępny jest na licencji CC-BY dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/

Tą audycją, w ramach Klubu Ciekawych Wszystkiego, inauguruję cykl audycji pt. "Kobiety rządzą".

Pomysł zrodził się - jak wyjaśniłam na FB na stronie KCW podcast - po przeczytaniu artykułu w Gazeta.pl na temat pierwszej Amerykanki w kosmosie, Sally Ride.

W artykule przytoczono szokującą wypowiedź Gordona Coopera, astronauty programów Mercury i Gemini, który zapytany na konferencji prasowej, czy kobiety powinny brać udział w załogowych misjach kosmicznych, odpowiedział: "Tak, możemy je wysyłać zamiast małp".

No, to zobaczmy, jak kobiety rządziły światem, nie przejmując się opinią mężczyzn. Zaczniemy od spotkania z Kleopatrą VII, królową Egiptu, która w świecie zdominowanym przez mężczyzn nie bała się sięgnąć po władzę, uznając ją za swoje prawo i powołanie. 

Naszym gościem jest prof. dr hab. Adam Łukaszewicz - papirolog i archeolog śródziemnomorski, profesor UW, pracownik Katedry Epigrafiki i Papirologii na Wydziale Archeologii UW.

Audycję zrealizował Borysław Kozielski.

Zapraszam - Hanna Maria Giza

Audycja Klub Ciekawych Wszystkiego autorstwa Hanny Marii Gizy jest realizowana we współpracy z Fundacją "Otwórz się".

Strona główna podkastu: klcw.pl
Wsparcie: patronite.pl/klcw
Email kontaktowy: [email protected]
Opis odcinka podkastu dostępny jest na licencji CC-BY dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/

34 lata temu, 4 czerwca 1989 roku - odbyły się w Polsce wybory parlamentarne - pierwsze częściowo wolne wybory w historii Polski po II wojnie światowej. Młodzi ludzie, z którymi rozmawiałam niedawno o tym wydarzeniu, mówią: "Wybory, jak wybory, odbyły się i mamy to, co mamy. Jak zwykle. I o co tyle szumu?" Nie wiedzą? Nie rozumieją? Są cyniczni? Nie sądzę. Zapytałam więc, jakie wnioski wyciągają z historii? Jeden z maturzystów powiedział: "Układy, zdrady, klęski". Drugi dodał: "Polacy wygrywają bitwy, a przegrywają wojny". Ja też znam tę sentencję. Czy wybory 4 czerwca były tylko wygraną bitwą? Jak z dzisiejszej perspektywy oceniamy konsekwencje i znaczenie wyborów czerwcowych?

Zapraszam do wysłuchania rozmowy, którą nagrałam  z wybitnymi historykami: prof.dr hab. Andrzejem Friszke - profesorem nauk humanistycznych, pracownikiem Instytutu Studiów Politycznych PAN i prof. Marcinem Błażejem Zarembą - doktorem habilitowanym nauk humanistycznych, wykładowcą w Wydziale Historii UW.

Audycję zrealizował Borysław Kozielski.

Zapraszam - Hanna Maria Giza

Audycja Klub Ciekawych Wszystkiego autorstwa Hanny Marii Gizy jest realizowana we współpracy z Fundacją "Otwórz się".

Strona główna podkastu: klcw.pl
Wsparcie: patronite.pl/klcw
Email kontaktowy: [email protected]
Opis odcinka podkastu dostępny jest na licencji CC-BY dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/

Podobno symbolicznym aktem założycielskim masonerii jest zabójstwo Mistrza z powodu tajemnej wiedzy zaklętej w "Słowie" - którą posiadł i nie chciał jej zdradzić.

Tak mówi legenda: w X wieku p.n.e. wielki budowniczy i architekt fenicki Hiram Abiff - na polecenie króla Tyru Hirama I przybył do Jerozolimy, aby wznieść świątynię na Górze Moria, dla króla Salomona - syna Dawida.

Mistrz Hiram Abiff, jako jedyny człowiek, poprzez wtajemniczenie w „Słowo", posiadł wiedzę uniwersalną, wyjaśniającą wszystkie prawa rządzące Wszechświatem i życiem na Ziemi. Trzej murarze próbowali go zmusić do jej ujawnienia.

Co było dalej? Jak powstały Loże wolnomularzy? Jaka jest ich historia? Jak działają? 

Zapraszam do wysłuchania mojej audycji z cyklu Klub Ciekawych Wszystkiego, której gośćmi są:

Prof. Tadeusz Cegielski - historyk, pisarz, doktor habilitowany nauk humanistycznych, profesor nadzwyczajny UW; w latach 2000–2003 wielki mistrz Wielkiej Loży Narodowej Polski.

Prof. dr hab. Łukasz Tomasz Sroka - historyk, przewodniczący Rady Dyscypliny Naukowej Historia Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Kierownik Katedry Historii XIX Wieku.

Audycję realizuje Borysław Kozielski.

Zapraszam - Hanna Maria Giza

Audycja Klub Ciekawych Wszystkiego autorstwa Hanny Marii Gizy jest realizowana we współpracy z Fundacją "Otwórz się".

Strona główna podkastu: klcw.pl
Wsparcie: patronite.pl/klcw
Email kontaktowy: [email protected]
Opis odcinka podkastu dostępny jest na licencji CC-BY dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/

Podobno kosmiczny teleskop Jamesa Webba znowu wbił naukowców w fotele. Publikatory naukowe doniosły ostatnio, że ten kosmiczny detektyw zajrzał w najdalsze zakątki Wszechświata i - zobaczył coś, czego tam nie powinno być. To "coś" astronomowie nazwali "łamaczami Wszechświata". Tego określenia użył ⁠m.in⁠. współautor badania przekazu z teleskopu Webba, Joel Leja, astrofizyk z Uniwersytetu Stanowego Penn. To „coś”, to aż sześć dojrzałych masywnych galaktyk w miejscu, gdzie powinny być galaktyczne niemowlęta.

Co naprawdę przekazał na Ziemię kosmiczny teleskop Jamesa Webba i co w tym przekazie zszokowało naukowców?

Moimi gośćmi byli:

Prof. Maciej Bilicki - kosmolog, pracownik Centrum Fizyki Teoretycznej PAN, zajmuje się kosmologią obserwacyjną, badaniem struktury wielkoskalowej Wszechświata i galaktykami.

Prof. Wojciech Hellwing - kosmolog, pracownik Centrum Fizyki Teoretycznej PAN, zajmuje się kosmologią fizyczną i obliczeniową.

Program realizował Borysław Kozielski.

Zapraszam - Hanna Maria Giza

Audycja Klub Ciekawych Wszystkiego autorstwa Hanny Marii Gizy jest realizowana we współpracy z Fundacją "Otwórz się".

Strona główna podkastu: klcw.pl Wsparcie: patronite.pl/klcw Email kontaktowy: ⁠[email protected] ⁠Opis odcinka podkastu dostępny jest na licencji CC-BY dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/

"Jak oni śmieli przedsięwziąć odmianę formy rządu, którą ja gwarantowałam?!”

"Co za myśl! Toż to sprowadzi do Polski większą część chłopów z Białej Rusi, a tych w pozostałych częściach mojego kraju zbałamuci" - piekliła się caryca Katarzyna na wieść o uchwaleniu Konstytucji przez sejm Rzeczypospolitej, zwany Czteroletnim lub Wielkim. To w Rosji.

Wcześniej w Polsce, czyli 3 maja 1791 roku, w katedrze św. Jana zabrzmiało uroczyste Te Deum i zupełnie inne słowa: "Ojczyzna nasza jest już ocalona. Swobody nasze zabezpieczone. Jesteśmy odtąd narodem wolnym i niepodległym. Opadły pęta niewoli i nierządu". I pod sklepienie katedry wzbił się okrzyk radosny: "Król z narodem! Naród z królem!"

Dwaj współautorzy Ustawy Rządowej - Ignacy Potocki i Hugo Kołłątaj - nazwą ją póżniej "ostatnią wolą i testamentem gasnącej Ojczyzny". Czyżby Konstytucja 3 maja doprowadziła Ojczyznę do śmierci? Co jest prawdą, a co mitem o Konstytucji 3 maja?

Prof. dr hab. Anna Grześkowiak-Krwawicz - historyk z Instytutu Badań Literackich PAN

Prof. dr hab. Piotr Ugniewski - historyk, wykładowca w Wydziale Historii UW

Audycję realizuje Borysław Kozielski.

Zapraszam. Hanna Maria Giza.

Audycja Klub Ciekawych Wszystkiego autorstwa Hanny Marii Gizy jest realizowana we współpracy z Fundacją "Otwórz się".

Strona główna podkastu: klcw.plWsparcie: patronite.pl/klcwEmail kontaktowy: [email protected]Opis odcinka podkastu dostępny jest na licencji CC-BY dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/