Komt een Leek bij de Doctor

Na de podcast met Krijn Soeteman kreeg ik de opmerking dat ik  helemaal niet had uitgelegd wat het LHC nou precies was. Verder liet  Krijn mij tijdens de opname allemaal foto’s zien die hij had gemaakt  tijdens zijn rondleiding bij LHC. In deze bonusaflevering nemen Krijn en  ik je mee voor een fototour door het LHC, maar niet voordat ik uitleg  wat het LHC nou precies doet.

Fotogalerij: https://komteenleekbijdedoctor.nl/2020/03/19/s01e06b-bonus-fototour/

Slow mo guys CRT video link: https://www.youtube.com/watch?v=3BJU2drrtCM

Heb je naar aanleiding van deze aflevering nog vragen, opmerkingen of toevoegingen, stuur die dan naar [email protected], tweet naar @leekbijdedoctor, of bezoek onze slack op leekbijdedoctor.slack.com, en wellicht beantwoord ik jouw vraag in de volgende aflevering.

00:00:52    Begin

De wereld om je heen kan je zien als een ui. De wetenschap probeert die ui te pellen, om tot de kern van de waarheid te komen. Newton pelde de eerste laag van de ui en kwam erachter dat de beweging van objecten te vatten was in vergelijkingen. De mensheid pelde nog een laag met de vergelijkingen van Maxwell in de 19e eeuw. In het begin van de 20e eeuw werd er nog een laag afgepeld door het opstellen van de kwantumfysica. En onder die laag van kwantumfysica zit een theorie die bijna alles verklaart. Dit model is het beste model ter wereld, en we noemen het: Het Standaardmodel der Deeltjesfysica.

De leek van vandaag is Krijn Soeteman. Krijn is wetenschapsjournalist en schrijver van het boek Cryptovaluta voor Dummies. Maar als belangrijkste: Krijn schreef eind 2019 een artikel op tweakers.net over CERN en de LHC.

Heb je naar aanleiding van deze aflevering nog vragen, opmerkingen of toevoegingen, stuur die dan naar [email protected], tweet naar @leekbijdedoctor, of bezoek onze slack op leekbijdedoctor.slack.com, en wellicht beantwoord ik jouw vraag in de volgende aflevering.

The Particle at the end of the Universe door Sean Carroll

Richard Feynman

The Feynman Lectures on Physics

00:00:00 Start

00:00:51 Intro

00:01:30 LHC

00:18:51 Het Standaardmodel der Deeltjesfysica

00:24:12 De vier krachten

00:45:25 De Deeltjesdierentuin

00:59:35 De krachtdragers en het massa-intermezzo

01:26:13 Krachtige Symmetrie

01:34:54 Kwantumveldentheorie

01:47:12 Higgs

01:59:59 Samenvatting 

02:04:05 Vragen van de luisteraars

02:11:08 De vraag van de leek

02:19:11 De Doctorale Kudo

02:20:08 Afkondiging

Voordat ik doctor was, deed ik onderzoek aan de universiteit van Leiden naar hoe elektronen vloeien door netwerken van nanodeeltjes. Hieruit resulteerde het proefschrift getiteld: 'Flow: a study of electron transport through networks of interconnected nanoparticles', waarop ik in juli 2018 promoveerde. Maar wat is promoveren, en waar gaat mijn proefschrift over? Dat hoor je in deze aflevering van Komt een Leek bij de Doctor.

De leek van vandaag is Thijs van Bruxvoort, die je kan kennen van de podcast Koffiethijs of als Geldvriend. Verder is hij product owner bij Philips en is hij sinds halverwege vorig jaar mijn accountabillity buddy.

Heb je naar aanleiding van deze aflevering nog vragen, opmerkingen of toevoegingen, stuur die dan naar [email protected], tweet naar @leekbijdedoctor, en wellicht beantwoord ik jouw vraag in de volgende aflevering.

Proefschrift: https://openaccess.leidenuniv.nl/handle/1887/63527

What if: https://whatif.xkcd.com/book/#thebook

How to: https://xkcd.com/how-to/

Vragen, vragen en nog eens vragen. Ik vraag mij nogal eens wat af, zowel professioneel als persoonlijk. Waarom doet mijn thermostaat het niet? Hoe komt het dat deze lithografiemachine niet werkt? Wat gebeurt er nou echt als je in een zwart gat valt? Maar over mijn vragen gaat het niet in deze aflevering. Nee, deze aflevering gaat over vragen van jullie, de luisteraar!

In deze kerstspecial vraagt vaste leek Floris Diemel mij over spintronica, kwantumsimulaties en zwarte gaten. Verder hebben we ook veel luisteraarsvragen die ik allemaal probeer te beantwoorden.

Heb je naar aanleiding van deze aflevering nog vragen, opmerkingen of toevoegingen, stuur die dan naar [email protected], tweet naar @komteenleekbijdedoctor, en wellicht beantwoord ik jouw vraag in de volgende aflevering. 

Computing with magnetic waves: https://science.sciencemag.org/content/366/6469/1121

How black holes shine bright: https://iopscience.iop.org/article/10.3847/1538-4357/ab4c33

Ultrafast quantum simulations: https://advances.sciencemag.org/content/5/11/eaaw1634

Snaartheorie: https://xkcd.com/171/

Wij mensen zijn gewend aan grote dingen. De fiets waar  we op fietsen, de beker die we vasthouden, en de bal die we naar onze  hond gooien. Allemaal grote dingen. Wij weten prima hoe die werken.  Kleine dingen daarentegen werken niet zo makkelijk. Kleine dingen worden  beschreven door de kwantummechanica. Kleine deeltjes zijn op meerdere  plekken tegelijk, bewegen meerdere kanten op, en veranderen fundamenteel  als we ze meten. Hoe gaat dat nou eigenlijk? In deel twee van deze special over kwantumfysica vertel ik Ruurd over de subtiliteiten van de kwantumfysica en leg ik uiteindelijk uit hoe het resultaat van het Stern-Gerlach-experiment nou precies komt

Heb je naar aanleiding van deze aflevering nog vragen, opmerkingen of toevoegingen, stuur die dan naar [email protected] of tweet ze naar @leekbijdedoctor, en wellicht beantwoord ik jouw vraag in de volgende aflevering.

00:00:00 Begin

00:00:23 Aankondiging

00:01:53 Recap

00:05:10 Meten en Heisenberg

00:25:01 Verstrengeling

00:33:58 Superpositie

00:46:09 Stern - Gerlach verklaard

00:53:54 Vragen van de luisteraar

01:02:41 De vraag van de Leek

01:12:41 De doctorale kudo

01:16:14 Samenvatting

01:16:33 Einde

Deze keer geen normale aflevering, de volgende komt pas over twee weken. Ruurd vroeg mij waarom ik eigenlijk deze podcast ben begonnen. Daar ga ik in deze tussenaflevering op in. Verder kan je vanaf nu je vragen ook tweeten naar @komteenleekbijdedoctor, maar natuurlijk ook nog steeds naar [email protected].

Verder luister je deze podcast via de soundcloud feed. Deze gaat verdwijnen. Abonneer op de nieuwe feed in Anchor. Deze kan je vinden op https://anchor.fm/komteenleekbijdedoctor.

Wij mensen zijn gewend aan grote dingen. De fiets waar  we op fietsen, de beker die we vasthouden, en de bal die we naar onze  hond gooien. Allemaal grote dingen. Wij weten prima hoe die werken.  Kleine dingen daarentegen werken niet zo makkelijk. Kleine dingen worden  beschreven door de kwantummechanica. Kleine deeltjes zijn op meerdere  plekken tegelijk, bewegen meerdere kanten op, en veranderen fundamenteel  als we ze meten. Hoe gaat dat nou eigenlijk? In deze aflevering  transformeer ik semi-amateurartiest Ruurd Sanders om tot  semigediplomeerd kwantumfysicus, want vandaag gaan we het hebben over  kleine dingetjes!

Heb je naar aanleiding van deze aflevering nog vragen, opmerkingen of toevoegingen, stuur die dan naar [email protected], en wellicht beantwoord ik jouw vraag in de volgende aflevering.

00:00:00 Intro

00:00:49 Begin

00:03:43 Stern - Gerlach

00:11:58 Wat is kwantumfysica?

00:20:27 Metingen

00:27:38 Elektronen op schommels

00:39:28 Superpositie

00:46:05 Verval van de golffunctie

00:49:55 Schrödingers kat

01:05:13 Samenvatting

01:06:43 De Vraag van de Leek

01:16:55 Cliffhanger van vraag 2

01:18:39 De Doctorale Kudo

01:20:31 Outro

Raketten lanceren is zo makkelijk niet. Ze noemen het niet voor niets 'Rocket Science'! In deze aflevering transformeer ik leek Floris Diemel tot een volleerd raketwetenschapper door hem te vertellen over raketstabiliteit, de raketvergelijking en zelfs over nucleaire raketmotoren. 3, 2, 1, liftoff!

Plasmavideo van farings van SpaceX waarin je het plasma ziet: youtu.be/MRvO8D9TR08?t=45

Video van expanderend uitlaatgas bij grotere hoogte: youtu.be/wbSwFU6tY1c?t=1299

Contactemailadres voor prijsvraag: [email protected]

Biggest Booms in Rocket History: www.youtube.com/watch?v=WlQH3MHhm0Y

Space Shuttle SRB gimbal - www.youtube.com/watch?v=bJHTNkSb4Bg

SpaceX how not to land an orbital booster - www.youtube.com/watch?v=bvim4rsNHkQ

Scott Manley - Nuclear Rocket Engines: www.youtube.com/watch?v=nm24PtuhEg4

De doctorale kudo: youtu.be/Vp-bX61xID4?t=2905

Vragen mogen naar: [email protected]

Correcties mogen naar: [email protected]

Deze podcast is mede mogelijk gemaakt door Saber (You know who you are! Bedankt voor het lenen van je gear!).

Correcties:

32:46 - Ik zeg 28 ton, moet 26 ton zijn

43:06 - Het moet wel m/s zijn. Specifieke impuls is in s

55:51 - Het nettogewicht van de Falcon 9 is 20 ton, niet 90 ton. 90 ton is de bruto massa van de tweede stage