Bartosz T. Wieliński, wicenaczelny "Gazety Wyborczej", rozmawia z Mirosławem Maciorowskim o jego nowo wydanej książce "Powstańcy. Marzyciele i realiści. Historia na nowo opowiedziana".

To opowieść o polskich zrywach narodowych, które ukształtowały naszą tożsamość i sposób myślenia o patriotyzmie. Mirosław Maciorowski razem z wybitnymi historykami i historyczkami przygląda się polskim powstaniom, zmaganiom o niepodległość, walce podczas II wojny światowej oraz oporowi wobec komunizmu aż do 1989 r. Opowiada o historii poprzez losy wybitnych jednostek, ich wątpliwości, decyzje i czyny, nieraz podważając konsensus wokół postaci i wydarzeń. Zderza różne punkty widzenia, by pokazać, jak historia polskich powstań wciąż żyje w naszej codzienności i pamięci zbiorowej.

Więcej podcastów na: https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na: [email protected].

Daria Grzesiek w swoim literackim debiucie "To był tylko pies. O żałobie po zwierzętach" zebrała poruszające historie opiekunów, którzy pożegnali swoje zwierzęta. Jak rozpoznać moment, w którym warto podjąć decyzję o eutanazji? Jak wygląda sam zabieg, co zrobić z ciałem i jakie są formy pochówku zwierzęcia? Jak poradzić sobie z żałobą po utracie innego gatunku? Bohaterowie książki dzielą się swoimi dylematami, wspomnieniami i sposobami na zachowanie pamięci o swoich towarzyszach.

Gościem Łukasza Grzymisławskiego jest Marek Bieńczyk, pisarz, tłumacz, laureat Nike za eseistyczną "Książkę twarzy", a także autor tekstu o Albercie Camusie w październikowym wydaniu "Książek. Magazynu do czytania". Camus stał się bohaterem najnowszych "Książek" w związku z premierowym ukazaniem się nakładem wydawnictwa PIW "Notatników" w przekładzie Krzysztofa Umińskiego, Tomasza Swobody i Jana Marii Kłoczowskiego. Co o świecie mówi nam autor "Notatników" i dlaczego w dzisiejszych czasach warto czytać Camusa z uwagą?

Więcej podcastów na: https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na: [email protected].

Gościem Wojciecha Szota jest Eliza Kącka – literaturoznawczyni, eseistka i laureatka Nagrody Literackiej Nike 2025 oraz Nagrody Czytelników za książkę „Wczoraj byłaś zła na zielono”. Rozmowa została nagrana dzień po gali, 6 października. Kącka opowiada o szczęśliwie-trudnym dzieciństwie w Lidzbarku Warmińskim, w którym było wiele jasnych i trudnych momentów, oraz o tym, jak doświadczenie macierzyństwa i inności zamieniło się w literacki dialog z samą sobą i z językiem.

Urszula Pieczek rozmawia z Robertem Piaskowskim, dyrektorem Narodowego Centrum Kultury, o rozwoju czytelnictwa w Polsce i zmianach, jakie w ostatnich latach zaszły w bibliotekach dzięki Narodowemu Programowi Rozwoju Czytelnictwa 2.0.

Rozmowa odbywa się w kontekście konferencji „Czytanie ma tylko dobre strony”, która w dniach 23–24 września 2025 roku w Warszawie podsumowała pięć lat realizacji programu. Dyskutujemy o tym, jakie efekty przyniosły inwestycje w infrastrukturę, zakup książek i systemy biblioteczne oraz w jaki sposób biblioteki stały się dziś czymś więcej niż miejscem wypożyczania książek – centrami życia społecznego, integracji i lokalnych inicjatyw.

Projekt JAK CZYTAMY

Partner Narodowe Centrum Kultury

Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach realizacji Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025

"Jego znaczenie jest doniosłe. Zwrot ludowy zrewidował polską historię i polski model historiografii, przenicował kanon kultury polskiej, wprowadził kategorie związane z kulturą folwarczną i pańszczyźnianą do analizowania Polski po transformacji, włączył PRL do historii ponowoczesnej, zakwestionował wolnościową naturę wolnego rynku. Mówiąc inaczej, namieszał w naukach społecznych, zmienił spojrzenie na strukturę socjalną i na historię, pomógł przełamać wstydy klasowe, ujawnił przestrzenie zamknięte nowego ustroju."

Łukasz Grzymisławski rozmawia z prof. Przemysławem Czaplińskim, literaturoznawcą z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Więcej podcastów na: https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na: [email protected].

Gościnią Urszuli Pieczek jest prof. Ewa Graczyk — literaturoznawczyni i przewodnicząca kapituły Nagrody Witolda Gombrowicza. W rozmowie przyglądają się jubileuszowej, dziesiątej edycji nagrody, rozmawiają o tegorocznych nominacjach i zastanawiają się, jak przez ostatnią dekadę zmieniało się rozumienie i wartość literackiego debiutu. Co dziś znaczy "mocny debiut"? Jakie głosy i tematy przebiły się na przestrzeni lat?

Wydarzenie pod patronatem Wyborcza.pl

Rozpoczęcie festiwalu zaplanowane jest na 13 września o godz. 17:00. Na wrześniowej gali poznamy laureata lub laureatkę tegorocznej edycji. Zapraszamy do śledzenia konkursu!

Wojciech Szot rozmawia z Emilią Dłużewską i Agatą Żelazowską o książkach-finalistkach nagrody Nike. Czym zachwycają? Czy to był dobry rok dla polskiej literatury? O których książkach warto dyskutować?

Przypominamy, że finałowa siódemka to:

Beata Guczalska, "Konrad Swinarski. Biografia ukryta" (Wydawnictwo Literackie)

Ignacy Karpowicz, "Ludzie z nieba" (Wydawnictwo Literackie)

Eliza Kącka, "Wczoraj byłaś zła na zielono" (Wydawnictwo Karakter)

Kora Tea Kowalska, "Patrz pod nogi. O zbieraniu rzeczy" (Wydawnictwo Karakter)

Dorota Masłowska, "Magiczna rana" (Wydawnictwo Karakter)

Tomasz Różycki, "Hulanki&Swawole" (Wydawnictwo a5)

Paweł Sołtys, "Sierpień" (Wydawnictwo Czarne)

Organizator: Fundacja Nagrody Literackiej Nike

Współorganizator: "Gazeta Wyborcza"

Współorganizator gali: Telewizja Polska

Mecenasi strategiczni: Fundacja Roberta Dobrzyckiego, Panattoni

Mecenas: Orlen

Partner główny: Totalizator Sportowy

Partner wydarzenia: Grupa Agora

Joanna Keler rozmawia z Aleksandrą Paduch o jej poruszającym debiucie literackim "Trzewia", wydanym przez Wydawnictwo Czarne. To opowieść o rodzinie, cielesności i jedzeniu, w której brzuch staje się schronieniem, ale też nośnikiem pamięci i dziedziczonej traumy.

Zapraszamy do lektury sierpniowego numeru Magazynu Książki, w którym ukazała się recenzja powieści Aleksandry Paduch, autorstwa Katarzyny Sawickiej-Mierzyńskiej.

Gościnią Aleksandry Zbroi jest dr hab. Justyna Jaworska, przewodnicząca jury Nagrody Literackiej Nike. Jakie książki zyskały uwagę jurorów? Co tegoroczny wybór mówi o literaturze polskiej? Dlaczego w tym roku zgłoszono tak niewiele powieści? Co z reportażem?

_

Nagroda Literacka „Nike” jest przyznawana za najlepszą książkę roku. Siedmioro finalistów i finalistek poznamy 5 września.

Organizator: Fundacja Nagrody Literackiej Nike

Współorganizator: “Gazeta Wyborcza”

Współorganizator gali: Telewizja Polska

Mecenasi strategiczni: PANATTONI, Fundacja Roberta Dobrzyckiego

Mecenas: Orlen

Partner wydarzenia: Grupa Agora

Więcej informacji: Wyborcza.pl/NIKE