सुदाम्याची कथा: मैत्री आणि भक्तीचा अनुपम आदर्श

खरी मैत्री पद, पैसा किंवा सामाजिक स्थिती पाहते का? आणि काय होते, जेव्हा एक अत्यंत गरीब ब्राह्मण आपला बालपणीचा मित्र, सोन्याच्या द्वारकेच्या राजाला, भेटायला जातो? ही कथा आहे मैत्रीच्या सर्वात पवित्र आणि हृदयस्पर्शी नात्याची. ही कथा आहे भगवान श्रीकृष्ण आणि त्यांचे परममित्र सुदामा यांची.

सुदामा एक अत्यंत गरीब पण ज्ञानी ब्राह्मण होते. ते आपल्या पत्नी आणि मुलांसोबत एका लहानशा झोपडीत राहत होते आणि भिक्षा मागून आपले घर चालवत. अनेकदा त्यांच्या घरात अन्नाचा कणही नसायचा. एके दिवशी, त्यांच्या पत्नीने, सुशीलाने, त्यांना आठवण करून दिली की, "तुमचे बालमित्र, श्रीकृष्ण, तर द्वारकेचे राजे आहेत. तुम्ही एकदा त्यांना जाऊन का भेटत नाही? ते नक्कीच आपले दुःख दूर करतील."

आपल्या मित्राला भेटायला रिकाम्या हाताने कसे जावे, या विचाराने सुदामा संकोचले. तेव्हा त्यांच्या पत्नीने शेजारून मूठभर पोहे आणले आणि एका जुन्या फडक्यात बांधून दिले. आपल्या मित्रासाठी हीच लहानशी भेट घेऊन, सुदामा द्वारकेच्या दिशेने निघाले.

द्वारकेचे वैभव आणि सोन्याचे महाल पाहून सुदामा आश्चर्यचकित झाले. आपल्या फाटक्या कपड्यांमध्ये त्यांना राजवाड्यात प्रवेश करायलाही संकोच वाटत होता. पण जेव्हा द्वारपालांनी आत जाऊन श्रीकृष्णाला सांगितले की, "सुदामा नावाचा एक गरीब ब्राह्मण आपल्याला भेटायला आला आहे," तेव्हा तो अद्भुत क्षण आला.

'सुदामा' हे नाव ऐकताच, द्वारकाधीश श्रीकृष्ण आपल्या सिंहासनावरून धावत सुटले. पायात चप्पल न घालता, ते धावत-धावत राज्याच्या प्रवेशद्वारावर आले आणि आपल्या गरीब मित्राला पाहून त्यांनी त्याला घट्ट मिठी मारली. त्यांच्या डोळ्यांतून आनंदाश्रू वाहू लागले.

या भागात ऐका:

• सुदामा कोण होते आणि त्यांनी आपला मित्र श्रीकृष्णाला भेटायला जाण्याचा निर्णय का घेतला?

• आपल्या राजा मित्रासाठी सुदाम्याने भेट म्हणून काय नेले होते आणि का?

• द्वारकेचा राजा असूनही, श्रीकृष्णाने आपल्या गरीब मित्राचे स्वागत कसे केले आणि त्याचे पाय का धुतले?

• सुदाम्याने आणलेल्या मूठभर पोह्यांमध्ये असे काय होते की, ते खाण्यासाठी स्वतः देवी लक्ष्मीला (रुक्मिणीला) श्रीकृष्णाला थांबवावे लागले?

• एकही शब्द न मागता, श्रीकृष्णाने आपल्या मित्राचे दारिद्र्य कसे दूर केले?

ही कथा आपल्याला शिकवते की, देव पदाचा किंवा संपत्तीचा नाही, तर शुद्ध भक्ती आणि निस्वार्थ प्रेमाचा भुकेला असतो. चला, ऐकूया त्या मैत्रीची कथा, जिने जगासमोर एक आदर्श निर्माण केला.