Letter voor Letter

Rijnbrink is overkoepelend orgaan van de Overijsselse en Gelderse bibliotheken om ze te kunnen ondersteunen. Evelien en Karien zijn bezig om in laaggeletterde gezinnen het taboe te doorbreken van slecht kunnen lezen en schrijven. Er zijn al veel initiatieven vanuit verschillende bibliotheken.

Een initiatief is bijvoorbeeld Boekstart, daarbij krijgen kinderen via consultatiebureaus een formulier dat je naar de bieb kan gaan met je baby of peuter, dan ontvang je daar een koffertje met boekjes en een uitleg dat het fijn is met je kind vanaf peuterleeftijd al naar de bieb te gaan. Daarmee hoop je al heel vroeg een begin te maken om te gaan lezen.

De VoorleesExpress is een ander zeer effectief project in de bibliotheken. Dan gaat iemand een half jaar 1 x per week bij de gezinnen thuis voorlezen en daarnaast proberen ze de ouders te motiveren het voorlezen verder voort te zetten. 

Scoor een boek is het nieuwste project. Het is een applicatie, waarmee je met het hele gezin thuis op het web met oefeningen aan de slag gaat over lezen en sport. Gericht op het aanhaken bij de belevingswereld van kinderen, via het web ipv een boek. Om zo op een andere manier met taal bezig te zijn.

Rene praat met Tijn, die leert steeds beter lezen en schrijven. Hij heeft er daarom ook meer plezier in. Hij krijgt hulp van juffen op school en hij krijgt extra leesles van Jolande.

Jolande van Bureau Leesplezier kreeg van de leerkracht van Tijn te horen dat hij het moeilijk vond om leuke boeken uit te kiezen en of ze daarbij kon helpen. Jolande heeft gevraagd waar Tijn van houdt en is aan de slag gegaan met een leestafel. Later wist hij wat hij leuk vond om zelf boeken in de bibliotheek te kiezen. 

Er is een pot met subsidie om op scholen kinderen te begeleiden die een achterstand hebben met lezen. De leesmotivatie en het leesplezier zijn belangrijk om de kinderen lezen te laten herontdekken. Maar ook ouders moeten erbij betrokken worden, zodat in Nijverdal meer kinderen met plezier gaan lezen. 

Janneke screent de kinderen op school en adviseert wat de leerkrachten met de kinderen kunnen doen om de taal beter te beheersen. Ze hebben ook cursussen (jij en je kind) voor volwassenen. Ze hopen op een laagdrempelige manier ouders te kunnen helpen en tips te geven om hun kinderen beter te ondersteunen.

Kinderen in taalarme gezinnen lopen een groter risico om op te groeien tot laaggeletterde volwassenen. Ouders hebben een belangrijke rol in de taalontwikkeling van hun kind. Zij zijn zich daar niet altijd van bewust. De cursus 'Voor jou en je kind!' biedt ouders daarom een steun in de rug bij het stimuleren van de taal- en schoolontwikkeling van hun kind. Na afloop van de cursus kunnen ouders die hiervoor openstaan verder met cursussen om hun eigen taalvaardigheid te verbeteren.

Coaches komen op iedere plek waar mensen komen die problemen hebben met taal en basisvaardigheden. Niet alleen bij taalpunten, maar ook in buurthuizen bijvoorbeeld of een ziekenhuis. Wij denken allemaal in het gemak van de digitalisering, maar voor mensen die niet taalvaardig zijn, is dit juist ingewikkelder. 25% van de lage-school kinderen verlaten de school met een achterstand van twee jaar op het gebied van begrijpend lezen. Anneke’s geduld dient een groot doel; als ze iemand leert lezen of hun leven verbetert omdat ze meer met taal kunnen, dan is haar doel bereikt. Ze probeert als coach te zoeken naar wat iemand echt nodig heeft op taalgebied.

Met de cursus Open Boek zorgen Janine Mooij en Gera Vehof ervoor dat kinderen meer plezier in lezen krijgen. Als lezen leuk is voor kinderen, gaan ze lezen vanuit enthousiasme en uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat lezen een positieve invloed heeft op de ontwikkeling en schoolcarrière van het kind. Met de cursus Open Boek worden leerkrachten uit het primair onderwijs opgeleid tot leescoördinator. Maar hebben de leraren hier wel tijd voor? En nog belangrijker: wat zijn de resultaten voor zowel de leraren als de kinderen?

Met Marit wordt gesproken over de laaggeletterdheid in Overijssel, de cijfers en het belang om zich hiervoor in te zetten. In Overijssel zijn nog steeds 12% van de mensen laaggeletterd.

Met alle initiatieven in het land en in Overijssel proberen ze te voorkomen dat er meer jongeren laaggeletterd blijven. Er zijn veel mogelijkheden maar die moeten nog wel uitgekristalliseerd worden. Het blijkt nog wel erg lastig om de laaggeletterden te vinden. Dat was en is nog steeds zo. Ze ‘verbergen’ zich soms te goed. De taboe over laaggeletterdheid moet doorbroken worden om het bespreekbaar te maken. De mensen die ze wel vinden en kunnen helpen, zijn veelal dankbaar en hopen dat ze met deze podcasts meer mensen over de streep trekken om zich te melden bij een taalpunt..

Labradoodle Doedel biedt rust, huiselijkheid en veiligheid op de school. Hij kan speciale kinderen iets geven wat de leraren niet kunnen; hij is een maatje voor de leerlingen. Doedel zet kinderen aan om op een andere manier bezig zijn met lezen. Kinderen die dyslexie hebben, zijn niet gek op lezen. Met Doedel wordt het boek wel gepakt om er naast hem in te gaan bladeren. Ze lezen hardop voor aan Doedel en geven de hond af en toe een brokje. Omdat op deze manier het lezen leuker wordt gemaakt, durven de kinderen meer en verbetert het hun leeskwaliteiten. Maar het is nogal een onderneming; zo'n hond op school. Een goede begeleider zoals Anita is daarbij wel nodig..

Ze kon 50 jaar niet lezen en schrijven. Ze is patiënt in het Deventer ziekenhuis en heeft het lang voor de arts verborgen kunnen houden totdat de arts haar vroeg of ze wel kon lezen. Dit was ontzettend moeilijk voor haar maar ze merkte ook gelijk dat de arts met haar meedacht en wilde helpen met haar taalprobleem. Het moeilijkste moment in haar leven was haar trouwdag. Dit moet de mooiste dag van je leven zijn terwijl zij zich alleen maar zorgen maakte over het zetten van de handtekening. Ze is zo blij dat het Deventer Ziekenhuis en de Bibliotheek gezamenlijk dit probleem aanpakken en helpt het ziekenhuis overal waar kan.

Het Deventer Ziekenhuis gaat samen met de Bibliotheek Deventer, Stichting Lezen & Schrijven en Expertisecentrum Pharos aan de slag om het probleem van laaggeletterdheid in de zorg aan te pakken.

Patiënten die niet op afspraken verschijnen, medicijnen verkeerd gebruiken of niet nuchter verschijnen voordat ze onder narcose moeten: tegen dit soort zaken loopt het Deventer Ziekenhuis aan. De oorzaak is in veel gevallen laaggeletterdheid. Maar liefst elf procent van de inwoners van Overijssel is laaggeletterd.

FF Buurten is een project dat zich richt op een wijk waar veel laaggeletterdheid is (in Kampen). Samen met de welzijnsorganisatie en andere partners hebben ze allerlei activiteiten ontplooid.  Met ‘ff buurten’ gaan ze aangekondigd in gesprek met mensen bij hen thuis over allerlei onderwerpen waaronder basisvaardigheden en rijdt de SRV-wagen (wie kent m nog?) rond met grote posters en informatiemateriaal over lezen & schrijven.

Het team bestaat uit medewerkers van Stichting de Kern, Icare enStichting Welzijn in Kampen. Dit team voert gesprekken achter de voordeur in wijken. Zo werden er gesprekken in de gevoerd om de behoeften, wensen en ideeën van bewoners te peilen. Dit met als doel bewoners en professionals samen in actie te laten komen voor een prettiger leven in de straat of in de wijk.