اپیزود ۳۸ پادکست «لایه هفتم» به بررسی جهت‌گیری واقعی توسعه هوش مصنوعی در ایران می‌پردازد، جایی که نوآوری در سایه‌ امنیت و کنترل بازتعریف شده است. در این برنامه، با حضور سحر تحویلی، پژوهشگر و متخصص هوش مصنوعی، روندی تحلیل می‌شود که در آن داده‌های شهروندان بدون چارچوب قانونی مشخص، به سوخت الگوریتم‌های حکومتی تبدیل می‌شوند.

از پروژه‌های ظاهراً خدماتی تا سامانه‌های قضایی هوشمند، نشان می‌دهیم چگونه فقدان شفافیت و قانون حفاظت از داده، راه را برای «اتوماسیون تبعیض» و «نظارت هوشمند» باز کرده است. این اپیزود نگاهی انتقادی دارد به آینده‌ای که در آن، الگوریتم‌ها نه برای توانمندسازی مردم، بلکه برای کنترل آن‌ها آموزش می‌بینند.

اپیزود ۳۷ پادکست «لایه هفتم» با عنوان خاموشی پنهان بر پایه‌ گزارشی چندوجهی از قطع اینترنت در ایران در ژوئن ۲۰۲۵ تهیه شده است. این گزارش حاصل همکاری میان گروه‌های فعال در حوزه حقوق دیجیتال، رصد اینترنت و توسعه ابزارهای عبور از فیلترینگ است.

در این برنامه، با حضور آماندا منگ، پژوهشگر و دکتری امور بین‌االملل در حوزه‌ی علم و فناوری ، پدیده‌ «خاموشی پنهان» یا Stealth Blackout بررسی می‌شود؛ روشی تازه در سرکوب دیجیتال که طی «جنگ دوازده‌روزه» به کار گرفته شد—زمانی که ارتباط جهانی به‌طور هدفمند قطع شد اما شبکه‌ داخلی همچنان فعال ماند. این اپیزود با نگاهی تحلیلی به ابعاد فنی، سیاسی و اجتماعی این مدل جدید کنترل اینترنت، تأثیر آن را بر حق دسترسی و تاب‌آوری دیجیتال کاربران ایرانی بررسی می‌کند..

برای پرسش یا پیشنهاد: [email protected]

اپیزود ۳۶ پادکست «لایه هفتم» به نقش حیاتی VPN در شرایط بحران و تشدید فیلترینگ در ایران می‌پردازد. در این برنامه، ویژگی‌های فنی یک VPN مقاوم در برابر فیلترینگ و تفاوت میان سرویس‌های عمومی، شخصی و بهینه‌شده برای محیط‌های محدود مرور می‌شوند. همچنین با حضور یکی از کارشناسان تیم «پس‌کوچه»، به چالش‌های امنیتی VPNهای رایگان، راه‌های انتخاب امن‌تر، و نقش جامعه دیاسپورا در حمایت از اتصال کاربران داخل ایران پرداخته خواهد شد.

اپیزود ۳۵ پادکست «لایه هفتم» به این پرسش می‌پردازد که در زمان قطع یا اختلال اینترنت در ایران، چگونه می‌توان ارتباط را حفظ کرد. در این برنامه، از پیام‌رسان‌های امن و سرویس‌های مبتنی بر ایمیل گرفته تا روش‌های همتا‌به‌همتا و راه‌های جایگزین اتصال در زمان قطعی اینترنت معرفی می‌شوند. تمرکز اپیزود بر این است که با تقویت آمادگی جمعی، تهدید قطع ارتباط را به فرصتی برای تقویت تاب‌آوری دیجیتال تبدیل کند.

این قسمت همچنین بخشی از کمپین #متصل_بمان است که با همکاری گروه‌هایی چون فیلتربان، نس‌نت و پس‌کوچه معرفی شده و هدف آن ارائه راهکارهای ساده، عملی و قابل استفاده در زمان قطع اینترنت برای همه کاربران است.

اپیزود ۳۴ پادکست «لایه هفتم»، یک راهنمای عملی برای آمادگی در برابر قطع اینترنت در ایران است. در این قسمت «جعبه ابزار دیجیتال» معرفی می‌شود که شامل VPNهای امن، شبکه تور، مرورگر Ceno و ابزارهای اتصال امن به استارلینک مانند نس نت کانکت است. همچنین راهکارهای مشخصی برای افرادی که در خارج از کشور هستند ارائه می‌شود تا بتوانند به‌طور مؤثر به نزدیکان خود در ایران برای حفظ ارتباط و دسترسی به اینترنت آزاد کمک کنند. این اپیزود با هدف تبدیل ترس از قطع ارتباط به توانمندی و آمادگی جمعی برای مواجهه با آن تولید شده است.

در این اپیزود از پادکست «لایه هفتم»، به سراغ ابعاد تازه‌ای از سانسور در ایران می‌رویم: گسترش فیلترینگ از اینترنت به پیامک. بر اساس اسناد افشاشده، شرکتی به نام «پیک‌آسا» به مدیریت رسول جلیلی – از چهره‌های پرنفوذ شورای عالی فضای مجازی – در طراحی زیرساخت سانسور پیامک‌ها نقش کلیدی داشته است. سیستمی که امکان خواندن، مسدود کردن و فیلتر پیام‌ها بر اساس کلمات، شماره‌ها و حتی موقعیت مکانی را فراهم می‌کند. در این قسمت، ضمن بررسی این شبکه پیچیده سانسور و نقش بازیگران پشت پرده، توصیه‌های امنیت دیجیتال برای حفاظت در برابر این سطح تازه از کنترل ارائه می‌کنیم.

آیا گوشی هوشمند شما می‌تواند بدون حتی یک کلیک، به ابزار جاسوسی تبدیل شود؟

در این اپیزود، سراغ یک تهدید جدید و بی‌سابقه در حوزه سرکوب دیجیتال در ایران می‌رویم: «جاسوس‌افزارهای مزدور». هشدارهای اخیر شرکت اپل به کاربران ایرانی نشان می‌دهد که فعالان مدنی، روزنامه‌نگاران و مخالفان سیاسی ایرانی، در سکوت و بی‌صدا، هدف حملات بسیار پیشرفته‌ی جاسوس‌افزاری با پشتوانه دولتی قرار گرفته‌اند.

با امیر رشیدی، متخصص امنیت دیجیتال از گروه میان، گفت‌وگو می‌کنیم و به طور دقیق بررسی می‌کنیم که این جاسوس‌افزارهای پیشرفته چگونه عمل می‌کنند، چطور باید با اعلان‌های تهدید اپل برخورد کرد و برای مقابله با این تهدید چه راهکارهایی وجود دارد.

در این قسمت از پادکست «لایه هفتم»، نگاهی انتقادی می‌اندازیم به آیین‌نامه‌ جدید شورای عالی فضای مجازی و اجرای رسمی سیاست اینترنت طبقاتی در ایران. روند ۱۳ ساله‌ی این طرح تبعیض‌آمیز را مرور می‌کنیم، موضع‌گیری‌های متناقض مقامات را به چالش می‌کشیم، پیامدهای حقوقی و اقتصادی‌اش را بررسی می‌کنیم، و نسبت آن را با پروژه‌ی بزرگ‌تر «شبکه ملی اطلاعات» نشان می‌دهیم. در پایان هم از مقاومت‌های مدنی و راه‌های مقابله با این تبعیض دیجیتال خواهیم گفت.

فضای مجازی برای جامعه‌ی کوئیر ایران یک تیغ دولبه است؛ پناهگاهی برای یافتن «خود» و «دیگران» و در عین حال، میدانی پرخطر از شناسایی، نفرت‌پراکنی و خشونت. چگونه می‌توان در این فضا دوام آورد و آن را به مکانی امن‌تر تبدیل کرد؟

در این قسمت از «لایه هفتم» تلاش کردیم که به همراه رضوانه محمدی، پژوهشگر حقوق بشر و فعال ال‌جی‌بی‌تی‌کیو پلاس از بروکسل به این پرسش‌ها پاسخ دهیم. این گفتگو به موضوعات کلیدی مانند چالش‌های بیان هویت، خطرات «شبکه ملی اطلاعات» برای حریم خصوصی، تبعیض الگوریتمی و جنگ با دروغ‌پراکنی می‌پردازد و داستان‌های الهام‌بخش مقاومت و خلاقیت برای بقا را روایت می‌کند.

این گفتگو با شما کامل‌تر می‌شود. منتظر شنیدن تجربیات و نظراتتان هستیم: [email protected]

در این ویژه‌برنامه از پادکست «لایه هفتم»، به یکی از سوال‌های پرتکرار این روزها پاسخ می‌دهیم: آیا استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی در شرایط بحرانی و قطع اینترنت، خطرناک است؟ اگر بله، چه‌کارهایی می‌توانیم بکنیم که آسیب کمتری ببینیم؟

در کمتر از هشت دقیقه، با زبانی ساده، از واقعیت‌های امنیتی این اپلیکیشن‌ها می‌گوییم و راهکارهایی برای استفاده محتاطانه از آن‌ها ارائه می‌کنیم—از رمزنگاری پیام‌ها تا جدا کردن فضای شخصی و کاری در گوشی.

اگر در این روزها ناچار به استفاده از این پلتفرم‌ها هستید، این اپیزود را از دست ندهید.

تجربه‌هایتان را با ما در میان بگذارید: [email protected]