Papera eta lengoaia aberatseko zibilizazioa izaki, Maia herriak, jakintza belaunaldiz belaunaldi pasatzeko bidea azkar egin zuen. Eneko Axpe-k Zientzia eta Pazientzia poscastean  azaldu duenez, Kristo ondorengo 300 eta 900 urteen artean, Matematika lantzen ari ziren. Baita eguzki eklipseak aurre ikusten eta planetak aztertzen ere . Kautxua, adibidez,  Kristo aurretik 1.600. urtean asmatu zuten eta kakaoarekin aldiz pegamentoa edo itsasgarria.

Uxune Martinez-ek, Kandelario ohitura Erromatarren garaikoa dela azaldu digu. Tradizioa animalien ibernazioari lotuz, zehaztu du  uste dugunaren kontra  marmotek eta sagu zaharrek  egiten dutela erabateko ibernazioa, deskonexio osoa, hartzek ez bezala.