https://www.youtube.com/watch?v=Uyh7nJm5wuY&list=PLS6fu0xbvJepdxARON8jz3j9O4lusfp_v&index=2

سلام، من امیرحسین هستم. موضوع این برنامه از پادکست حافظ‌پجوهی درباره معنی و مفهوم شراب و روشنی می در شعر حافظ هست. اگر بخواهیم آخر قضیه رو اول بگیم و زود بریم سر اصل مطلب، در گذشته معتقد بودند چشم نور داره. حافظ می‌گفت، شراب میاد نور داخلی چشم میشه.

نحوه ورود به مساله ما با بررسی یک از ایهام‌های نسبتاً پیچیده، در یکی از اشعار حافظ هست.

حافظ بیرون از کلیشه‌های شعری، خود ِ شراب رو جام جم یا جام جهان‌نما می‌دونسته. جام جم یا جام ِ جمشید، جامی بوده که اسرار رو در اون می‌دیدند. و قصه‌اش هم مربوط به شاهنامه است. برای ورود به مساله شراب، ما سراغ یکی از «شگرفترین ایهام های چندگانه» در شعر حافظ می‌رویم.

جمال دختر رز نور چشم ماست مگر

که در نقاب زجاجی و پرده عنبی است.

در معنی این بیت گفته‌اند، شراب مثل چشم عزیز است. یعنی نور چشم است. مثل اینکه به یک عزیز نورچشمی می‌گوییم. ای نور چشم من سخنی هست گوش کن.

و از آنجا که در چشم زجاجیه و عنبیه هست و زجاج به معنی شیشه، مرتبط با شیشه شراب است و عنب به معنی انگور و باز هم مرتبط با نوعی از شراب هست. پس معنی این بیت، یک کلی‌گویی شاعرانه بوده که شراب مثل چشم عزیز است.